Afrika Cup in oorlogsgebied: 'Voetbal kan instrument zijn om tot vrede te komen'
In de Afrika Cup staat vanmiddag (14.00 uur) het duel tussen Tunesië en Mali op het programma. Die wedstrijd wordt in het Kameroense Limbe gespeeld, een stad waar de burgeroorlog nooit ver weg is.
Niet iedereen is het er over eens dat het Kameroens grondgebied is. Separatisten in het Engelstalige zuidwesten van het land zien speelstad Limbe als onderdeel van Ambazonië, de onafhankelijke staat die zij in oktober 2017 uitriepen.
De bron van het conflict ligt onder meer in de voertaal in het gebied; de burgeroorlog staat als de 'Anglophone Crisis' bekend. Die term slaat op de directe aanleiding van de crisis, maar er ligt veel meer aan de onvrede ten grondslag. De Engelse minderheid in het westen van het land voelt zich op cultureel, politiek en economisch vlak achtergesteld.
Nadat de sluimerende onvrede daarover in 2016 was uitgemond in grote stakingen en protesten, greep het leger van president Paul Biya hard in. Een geweldspiraal volgde. Het conflict kostte duizenden levens. Daarnaast sloegen honderdduizenden mensen op de vlucht.
Klaar met geweld
Eyong Enoh, oud-speler van onder meer Ajax en Willem II, is momenteel in zijn thuisland Kameroen en volgt de Afrika Cup daar op de voet. De 55-voudig international hoopt dat het toernooi bijdraagt aan verandering.
"Als gewone Kameroener ben ik helemaal klaar met het geweld. Als normale burger denk ik vooral aan alle slachtoffers van dit conflict", vertelt Enoh. "Wat ik hoop is dat de Afrika Cup ons doet herinneren wat we met elkaar hadden voordat deze crisis begon."
"Voetbal kan een instrument zijn om tot vrede te komen, maar het kan het conflict niet op zichzelf tot een einde brengen. Dat kan alleen als leiders de vraag wie er gelijk heeft op de tweede plaats zetten en gaan focussen op oplossingen en compromissen."
Mascotte Mola the Lion, een goedgemutste leeuw, toert midden december door de Engelstalige regio van Kameroen om de aankomende Afrika Cup te promoten. Aan zijn zijde marcheert een peloton zwaarbewapende soldaten, om zijn schouders rust een kogelwerend vest.
Toch is Enoh blij dat er juist in deze tijden van crisis gevoetbald wordt in zijn land. "Als we dat nu niet deden, bevestigden we als voetbalwereld juist het probleem."
Oud-voetballer Willie Overtoom, drievoudig international van Kameroen, volgt het conflict op afstand vanuit Nederland. "Het heeft vooral gevolgen voor mijn moeder, die graag vaak die kant op gaat. Ze wil haar broer die erg ziek is opzoeken, maar ze wacht tot het veiliger is."
Net als Enoh hoopt Overtoom dat de Afrika Cup aan vrede bijdraagt. "Op zichzelf is het toernooi iets heel moois. Het zou ons samen moeten brengen. Ik hoop overigens vooral dat het Kameroens elftal blijft winnen, zodat de sfeer om het toernooi positief blijft."
Voetballen in Limbe
Maar niet iedereen is blij met het feit dat het toernooi ook in Limbe wordt gespeeld. Separatisten lieten vorige week nog een explosief afgaan in de stad.
President Biya, al sinds 1982 aan de macht, zal zich daar niet door laten tegenhouden. De president stuurde een flinke troepenmacht naar het gebied.
Op zijn Twitter-kanaal ging hij na de openingsceremonie in bedekte bewoordingen in op het conflict. "We hebben de plicht en kans om de wereld er aan te herinneren dat wij een verenigd en ondeelbaar volk zijn", schreef hij.
Enoh was ook bij die ceremonie aanwezig. Hij zag dat de opening van het toernooi tot enorme blijdschap leidde in Kameroen. "Ik hoop dat we dat gevoel van celebration vast weten te houden. We missen het leven van voor de crisis. Ik hoop dat we dat samen terug kunnen brengen."
