Corona slaat vooral toe in Oost-Europa, eerste lockdowns een feit
De 'coronakaart' van Europa kleurt steeds roder. Vooral in Oost-Europa is het aantal geregistreerde besmettingen snel opgelopen. In Letland en de Russische hoofdstad Moskou zijn de eerste lockdowns aangekondigd. Sommige andere landen nemen ook maatregelen, maar weer andere regeringen juist niet.
Op de nieuwste coronakaart van het Europees gezondheidscentrum ECDC, die de afgelopen dag werd vernieuwd, kleuren de volgende landen dieprood: Estland, Letland, Litouwen, Roemenië en grote delen van Slowakije en Bulgarije. Ook in bijvoorbeeld Nederland, Duitsland, Tsjechië, Ierland, België en Finland is het aantal besmettingen volgens het ECDC zorgwekkend.
In Frankrijk, Portugal, Spanje en Italië is vooralsnog geen sprake van een forse toename van het aantal besmettingen:
Ook de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) signaleert dat in veel Europese landen het dagelijkse aantal positieve tests snel oploopt. Als mogelijke oorzaak wordt gegeven dat Europeanen door de dalende temperaturen steeds meer binnen zijn, waar het virus zich sneller verspreidt.
WHO-crisisdirecteur Mike Ryan wijst ook op het feit dat veel landen, zoals Nederland, basisregels hebben afgeschaft. "De vraag is nu: krijgen we dezelfde ervaring als vorig jaar, waarin zorgstelsels opnieuw onder druk komen te staan?"
Hoog sterftecijfer
In bijvoorbeeld Roemenië, Bulgarije en Letland is het antwoord al duidelijk. Daar stromen de ziekenhuizen gestaag vol met coronapatiënten, vooral doordat de vaccinatiegraad relatief laag is. Zo is in Roemenië slechts iets meer dan een op de drie mensen volledig ingeënt tegen het coronavirus. Het aantal sterfgevallen onder covid-patiënten is er, vergeleken met het aantal inwoners, het hoogst van de Europese Unie.
Het grote wantrouwen onder Roemenen tegenover de overheid verklaart de lage vaccinatiebereidheid, legt correspondent David-Jan Godfroid uit in deze reportage:
Deze maand stierf gemiddeld elke vijf minuten een inwoner van Roemenië aan covid-19, berekende persbureau Reuters. Volgens de nieuwssite BalkanInsight heeft president Johannis nieuwe coronamaatregelen aangekondigd. Zo wordt het verplicht om een mondkapje te dragen op straat, en wordt een coronapas ingevoerd voor veel binnenactiviteiten.
Een op de vier ingeënt
In Bulgarije is het coronasterftecijfer het op een na hoogste in de EU. Ongeveer een op de vier inwoners is gevaccineerd en ook hier groeit de druk op de zorg. Dinsdag kondigde de regering de introductie aan van een coronatoegangsbewijs. Dat besluit leidde de afgelopen dag tot een demonstratie in de hoofdstad Sofia. Enkele honderden mensen protesteerden tegen de komst van de coronapas.
Hoewel in Letland zo'n 54 procent van de burgers is gevaccineerd, ruim het dubbele van Bulgarije, gaat het ook daar de verkeerde kant op. De fors opgelopen besmettings- en ziekenhuisopnamecijfers hebben de regering doen besluiten tot een nieuwe lockdown. Het is het eerste EU-land dat weer op slot is gegaan, ditmaal voor vier weken. Bars en winkels zijn dicht en er geldt een avondklok.
Behalve in Letland is ook in Moskou een nieuwe lockdown aangekondigd. Met ingang van volgende week donderdag gaan winkels, bars en restaurants dicht en mogen alleen essentiële winkels zoals supermarkten en apotheken open. Ook scholen en de kinderopvang in Moskou zijn in elk geval tot 7 november dicht.
In Rusland zijn de afgelopen 24 uur ruim 36.000 nieuwe besmettingen vastgesteld; verder overleden meer dan 1000 mensen volgens de officiële statistieken aan corona. Zo hoog waren deze aantallen nog nooit sinds de uitbraak van de pandemie. Ook in Rusland zijn, onder meer vanwege wantrouwen tegenover de autoriteiten, weinig mensen ingeënt: zo'n 32 procent van de bevolking.
Eerder deze week werd al duidelijk dat niet-gevaccineerde 60-plussers in Moskou de komende vier maanden verplicht thuis moeten blijven.
Geen nieuwe maatregelen
Ook in een aantal Europese landen met een fors hogere vaccinatiegraad loopt het aantal positieve tests op. Dat is bijvoorbeeld het geval in Nederland en het Verenigd Koninkrijk. Net als de Britse regering ziet ook het demissionaire kabinet in Den Haag vooralsnog geen reden voor nieuwe coronamaatregelen.
De bescherming van gevaccineerde personen doet zijn werk.
De toename viel op voorhand te verwachten, zei het RIVM deze week. "Het aantal coronagevallen loopt op, maar de stijging in de zorg loopt achter bij het aantal besmettingen", zei Aura Timen van het RIVM. "Dat betekent dat de bescherming van gevaccineerde personen zijn werk doet."
In België, waar de coronacijfers eveneens oplopen, pleit de minister van Volksgezondheid wel voor maatregelen. Frank Vandenbroucke wil het gebruik van de coronapas uitbreiden en pleit voor de terugkeer van mondkapjes, meldt de VRT. "We zitten duidelijk in een vierde golf." Het is volgens hem belangrijk om niet in paniek te raken, maar alert te blijven.
