Hoe Gommers' vaccinatielobby De Jonge al op Kerstavond aan het denken zette
Voor veel mensen was het zaterdagochtend een verrassing: het personeel in de acute zorg wordt toch óók als eerste gevaccineerd. Het gaat om 30.000 medewerkers van ic's, covid-afdelingen, spoedeisende hulp en ambulances. Maar het besluit van 'coronaminister' Hugo de Jonge kwam niet uit de lucht vallen.
Vanuit de ziekenhuizen werd de afgelopen anderhalve week steeds meer druk gezet op het kabinet. Een succesvolle lobby om het acute zorgpersoneel eerder in de rij te krijgen voor een vaccinatie, zo blijkt. Een tijdlijn:
Dinsdag 22 december: Een paar dagen voor Kerstmis begint Diederik Gommers, voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Intensive Care, zich te roeren over de grote drukte in ziekenhuizen en het hoge ziekteverzuim onder zorgpersoneel dat nodig is om patiënten te behandelen. Onder meer bij BNR Nieuwsradio roept hij minister De Jonge op om 'meteen na Kerst' het ziekenhuispersoneel te vaccineren. "We weten dat de cijfers gaan oplopen en we kunnen de komende weken dus echt niemand missen."
Woensdag 23 en donderdag 24 december: achter de schermen wordt gesproken over de oproep van Gommers. Later zegt minister De Jonge tegen de NOS dat hem rond deze tijd signalen bereikten dat er iets moest worden gedaan aan de situatie in de ziekenhuizen. "Ik ben hier al sinds 24 december, Kerstavond, over aan het nadenken."
Maandag 28 december: Op de maandag na Kerstmis vindt een wekelijks overleg plaats tussen minister Tamara van Ark (Medische Zorg) en vertegenwoordigers uit de zorg. Ziekenhuizen en medisch specialisten verzoeken haar met klem om het ziekenhuispersoneel veel eerder te vaccineren dan het plan is.
Woensdag 30 december: Gommers is samen met Ernst Kuipers, voorzitter van het Landelijk Netwerk Acute Zorg, te gast bij Nieuwsuur. Hun pleidooi: stuur de coronavaccins die inmiddels in Nederland zijn aangekomen naar de ziekenhuizen en begin dan maandag 4 januari al met het inenten van ziekenhuispersoneel.
"Wij ziekenhuizen hebben de mogelijkheid om die vaccins goed te bewaren en goed uit te delen. Ik zou graag een oproep willen doen dat er besloten wordt de vaccins snel naar ziekenhuizen te sturen, zodat die ziekenhuizen dat goed kunnen doen", zei Gommers. "Wij kunnen dat gewoon doen", valt Kuipers hem bij.
Gommers krijgt de vraag of hij desnoods bereid is de vaccins zelf op te halen:
Minister De Jonge benadrukt die avond opnieuw dat het "uitvoeringstechnisch" niet mogelijk is om eerder dan 8 januari te beginnen met vaccineren.
Donderdag 31 december: Voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ) Ad Melkert stuurt op Oudjaarsdag een brief aan de Tweede Kamer en het kabinet. Hij vraagt daarin op zo kort mogelijke termijn vaccinaties beschikbaar te stellen aan een vooraf aangewezen groep zorgmedewerkers.
Volgens Melkert bevindt Nederland zich "al over de grens van de beschikbare capaciteit voor noodzakelijke zorgverlening". Hij wijst erop dat er een noodsituatie dreigt. Ook herhaalt hij de boodschap van Gommers en Kuipers dat de ziekenhuizen prima in staat zijn om eigen personeel te vaccineren, "zonder vertraging en verspilling". Verschillende ziekenhuizen in het land zeggen tegen de NOS dat ze klaar zijn om personeel te vaccineren zodra dat kan.
Op dezelfde dag wordt de EO-podcast Virusfeiten opgenomen. Presentator Tijs van den Brink vraagt daarin vaste gast Diederik Gommers waarom hij zijn oproep voor het vaccineren van ziekenhuispersoneel in de media doet. "We hadden voldoende gesprekken met het ministerie, maar het bleef een beetje hangen", antwoordt hij. "Af en toe sla je dan een keer op tafel en dat is gisteravond gebeurd", daarmee doelend op de Nieuwsuur-uitzending.
Gommers benadrukt in de podcast dat hij met zijn oproep niemand onder druk heeft willen zetten. "Het gaat mij er niet om de politiek te dwingen. Dit zijn hele moeilijke beslissingen. Ik merk alleen dat wij nu echt geen personeel kunnen missen op onze afdelingen. Maar natuurlijk respecteer ik de beslissing die binnenkort wordt genomen."
Zaterdag 2 januari: Aan het eind van de ochtend maakte de NOS bekend dat minister De Jonge had doorgehakt: 30.000 medewerkers in de acute zorg zullen als eersten - tegelijkertijd met verpleeghuispersoneel - gevaccineerd worden. Volgens de bewindsman verandert de vaccinatiestrategie daarmee niet.
"Het is een klein zijstapje op de hoofdroute", zegt De Jonge:
Een paar uur later wordt duidelijk dat het inenten van ziekenhuismedewerkers zeker niet op maandag 4 januari gaat beginnen, hoewel de ziekenhuizen juist hadden aangegeven daar wel klaar voor te zijn. Volgens Kuipers is dat de ziekenhuizen niet aan te rekenen; het RIVM moet hun plan van aanpak eerst goedkeuren. "Bovendien is er tijd nodig om de vaccins naar de verschillende regio's te brengen en van daaruit te verdelen over de ziekenhuizen en ambulancediensten in het land."
Wanneer het vaccineren van medewerkers in de acute zorg wel begint, wordt morgen of overmorgen bekend.
