Boeren weer op trekker naar Den Haag, wat willen ze bereiken?

Het was vorig jaar rond deze tijd een bekend beeld: boeren die op hun trekker naar Den Haag reden om te demonstreren tegen het stikstofbeleid van het kabinet. Vandaag voeren boeren opnieuw actie. Wat willen ze?

Te veel stikstofuitstoot

Eerst even terug naar vorig jaar, want hoe zat het ook alweer? Het begon allemaal met een uitspraak van de Raad van State in mei 2019. Volgens deze hoogste bestuursrechter deed Nederland niet genoeg om stikstof terug te dringen. Te veel stikstof is slecht voor de biodiversiteit; het aantal planten en dieren neemt erdoor af. Dat is vooral een probleem voor Natura 2000-gebieden, waar Europese natuurrichtlijnen gelden.

De stikstofuitstoot in Nederland is de afgelopen 30 jaar fors afgenomen, maar Nederland blijft qua uitstoot koploper in Europa. 41 procent van de stikstofneerslag in gevoelige natuurgebieden is afkomstig van de landbouw.

Honderden projecten, zoals het bouwen van woningen, de uitbreiding van stallen, de aanleg van wegen en de opening van Lelystad Airport, dreigden door de uitspraak van de Raad van State te sneuvelen of vertraagd te worden. De stikstofcrisis was een feit.

Zorgen over toekomst

Terug naar de actievoerende boeren. De uitspraak van de Raad van State leidde tot veel onrust binnen de sector. Boeren maken zich zorgen over de toekomst van hun bedrijf en over uitbreidingsmogelijkheden. Uit een enquête van de NOS bleek dat veel boeren het oneerlijk vinden dat zij een probleem voor heel Nederland moeten oplossen, terwijl ze als sector naar eigen zeggen al veel hebben gedaan om de stikstofuitstoot de afgelopen decennia terug te dringen.

De druppel die de emmer voor boeren vorig jaar deed overlopen was het plan van regeringspartij D66 om de veestapel te halveren. Maar de demonstrerende boeren zijn boos over veel meer zaken. Bijvoorbeeld over steeds strengere regels waaraan ze moeten voldoen, bezettingen van boerderijen door dierenactivisten, beeldvorming over boeren in de media, regels rondom gewasbescherming en lagere prijzen voor hun producten.

Kortom: deze actievoerende boeren vinden dat zij de dupe zijn van falend kabinetsbeleid en voelen zich niet gesteund door de overheid.

Nieuwe stikstofwet

Allemaal zaken die al langere tijd spelen. Wat is nu de aanleiding om weer met de trekker naar Den Haag te gaan? Daar kan Farmers Defence Force, de organisatie die de grootste kracht achter de protesten is, het best zelf antwoord op geven.

Aan het woord is Sieta van Keimpema van Farmers Defence Force:

Minister Schouten van Landbouw wil nieuwe regels rondom stikstofwaarden vastleggen, daarom is in oktober het wetsvoorstel stikstofreductie en natuurverbetering ingediend. Volgens Schouten zorgt het kabinet er met deze wet voor dat de natuur sterker wordt en de stikstofdepositie omlaag gaat.

Farmers Defence Force zegt dat minister Schouten dit voorstel er "nog voor het kerstreces doorheen wil jassen", terwijl er volgens de organisatie door corona minder mogelijkheden zijn om over de wetgeving in gesprek te gaan met de minister. Daarnaast noemt FDF het een slechte wet die "de rechten van boeren met voeten treedt". De boeren die vandaag met trekkers naar Den Haag kwamen, vinden dat zij een te grote bijdrage moeten leveren en willen de wet tegenhouden.

Het klopt dat Schouten de wet nog voor Kerst door het parlement wil hebben. Dat is volgens haar juist nodig om "boeren die door willen gaan, perspectief te bieden". Daarnaast is de stikstofwet volgens Schouten al lang geleden aangekondigd. De wet moet per 1 januari de noodmaatregelen vervangen, die aan het einde van het jaar aflopen.