Weer een coronapersconferentie, met teststraat op Schiphol en lokale maatregelen

Donderdagavond 19.00 uur, bord op schoot. De persconferentie van premier Mark Rutte en minister van Volksgezondheid Hugo de Jonge, waarbij de bewindslieden een update geven over het coronavirus in Nederland en maatregelen aankondigen of juist terugdraaien, is terug.

Of dit een hele nieuwe reeks wekelijkse persconferenties inluidt, zoals van 9 maart tot 3 juni, is afwachten. Vooralsnog lijkt het te gaan om één ingelaste persconferentie, ingegeven door het oplopende aantal besmettingen en politieke druk om het kabinet daarom eerder te laten terugkeren van reces. Wat kunnen we verwachten?

Schrappen introductieweken

De synopsis die de Rijksvoorlichtingsdienst geeft is niet heel concreet. Rutte en De Jonge zullen de algemene situatie "duiden, inzoomen op de situatie in bepaalde regio's en zo nodig aanvullende, regionaal ondersteunende maatregelen aankondigen". Toch is er al wel wat informatie gelekt.

Het belangrijkste is dat er nieuwe maatregelen lijken te komen. Eerder meldden bronnen in Den Haag dat het schrappen van de introductieweken voor studenten van het hbo en universiteiten daar een van zou zijn, maar daar is het kabinet van teruggekomen. De introductie op universiteiten kan onder een aantal strikte voorwaarden doorgaan, ontgroeningen bij studentenverenigingen zijn wel van de baan.

Procentueel gezien doen de meeste nieuwe besmettingen zich voor bij 20- tot 29-jarigen en studentensteden Amsterdam en Rotterdam zijn de belangrijkste nieuwe coronahaarden. De GGD's zien de introductieweken dan ook wel als groot risico voor het verder verspreiden van het virus.

Het RIVM spreekt zorgen uit over de toename van het aantal besmettingen bij jongeren:

Vier leden van het Amsterdamse studentencorps A.S.C./A.V.S.V. testten positief op corona, waarna de ontgroening werd geschrapt. In Rotterdam overlegde burgemeester Aboutaleb al met studentenverenigingen over de introductieperiode en begon een campagne om studenten bewust te maken van het risico op besmetting.

GGD's merken ook dat bron- en contactonderzoek bij studenten heel lastig is, omdat ze niet willen vertellen met wie ze allemaal in aanraking zijn geweest. Ook buiten de studenten om loopt het bron- en contactonderzoek moeizaam. Waar eerder van 50 procent van de besmettingen de bron kon worden gevonden, was dat afgelopen week nog maar bij 30 procent het geval.

Schiphol

Verder is het kabinet van plan een teststraat te openen op Schiphol. Daar kunnen reizigers die terugkomen uit een risicogebied zich laten testen. Vooralsnog is dat niet verplicht, omdat dat juridisch niet mogelijk is, net zo min als het verplichten van reizigers om thuis in quarantaine gaan.

Met de teststraat wil het kabinet de drempel voor terugkeerders verlagen om zich toch te isoleren bij thuiskomst. Door ze twee keer in korte tijd te testen en daarmee besmetting uit te sluiten, kan de quarantainetijd verkort worden.

Plaatselijke avondklok

Het is niet waarschijnlijk dat er vanavond landelijke maatregelen aangekondigd worden. De verschillen in besmetting tussen regio's zijn daarvoor te groot. In Zuid-Holland waren er de afgelopen twee weken bijvoorbeeld 33 besmettingen per 100.000 inwoners, terwijl dat in Drenthe maar 1 per 100.000 was.

Rutte en De Jonge zullen naar verwachting wel vertellen hoe lokale bestuurders met het virus om kunnen gaan. Ze zouden bijvoorbeeld kroegen kunnen sluiten of een avondklok kunnen instellen. Burgemeesters willen al een tijdje dat het kabinet met een landelijke richtlijn komt.

In enkele steden gelden al plaatselijke maatregelen. Rotterdam en Amsterdam stelden een mondkapjesplicht in op bepaalde drukken plekken. In meerdere steden zijn kroegen gesloten, nadat er meerdere besmettingen naar terug te herleiden waren.

Naast het aankondigen van maatregelen zijn de persconferenties ook bedoeld om een gevoel van urgentie uit te stralen, vinden Kamerleden. Dat is ook de reden dat minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid twee weken geleden op tv verscheen.

Politiek verslaggever Albert Bos laat zien hoe het er bij de persconferenties aan toe gaat:

Hij drukte de Nederlandse bevolking nogmaals op het hart zich aan de coronamaatregelen te houden en sprak daarbij in het bijzonder jongeren aan: "Jullie hebben niet goed opgelet. Corona is wereldwijd helaas overal aanwezig. Als je desondanks toch vindt dat je die dingen moet doen, is dat asociaal."

Het optreden van Grapperhaus had niet genoeg effect. Het RIVM sprak 21 juli al van een wake-upcall toen de besmettingen opliepen, maar Nederland lijkt op de sluimer-knop gedrukt te hebben. Het aantal besmettingen bleef stijgen.

Vandaar dat het duo Rutte en De Jonge nu weer terugkeert. De hoofdrolspelers zullen het wel zonder een ander belangrijk castlid moeten doen; gebarentolk Irma Sluis is niet beschikbaar.