Ook D66 wil studiebeurs terug, einde leenstelsel in zicht

Ook regeringspartij D66 wil nu af van het huidige leenstelsel voor studenten. De partij was jarenlang voorstander van het systeem waarbij iedereen voor zijn studie geld moet lenen. In een reactie op een vandaag gepubliceerde evaluatie zegt D66-Kamerlid Paternotte dat het leenstelsel "flink op de schop" moet. In het rapport staat dat lenen geen drempel is om te studeren, maar dat de meeste studenten na hun studie gemiddeld wel een schuld hebben van zo'n 25.000 euro.

D66 heeft ook een alternatief: alle studenten moeten een vast bedrag van 300 euro per maand krijgen, in plaats van de huidige zorg- en huurtoeslag. Daarnaast moeten studenten met ouders die minder dan 70.000 euro per jaar verdienen in aanmerking komen voor een studiebeurs. De partij heeft uitgerekend dat dat zes op de tien studenten zijn. Zij moeten dan een studiebeurs krijgen van zo'n 700 euro. "Dat is een flinke basis", zegt Paternotte.

De schuld die studenten met het huidige leenstelsel opbouwen levert vaak veel stress op, vertelt de Leidse student Else van der Steeg:

"Een draai van jewelste" noemt NOS-verslaggever Ron Fresen het nieuwe standpunt van D66, omdat de partij jarenlang voorstander bleef ondanks de toenemende kritiek. Nu alleen de VVD nog voor is, zal na de verkiezingen zeker een nieuwe weg ingeslagen worden richting een stelsel met studiebeurzen, denkt Fresen. Hij ziet D66 opschuiven naar links. "De partij is door het leenstelsel de steun van veel studenten kwijtgeraakt en wil met beoogd partijleider Kaag weer kiezers bij de concurrenten GroenLinks en de PvdA wegtrekken", aldus Fresen. "Het leenstelsel was daarvoor een sta-in-de-weg".

Vervanger

Het leenstelsel is in 2015 door regeringspartijen VVD en PvdA, met steun van D66 en GroenLinks ingevoerd als vervanging van de basisbeurs. Tegenstanders CDA en ChristenUnie hebben in dit kabinet afgesproken dat het systeem blijft, ook omdat er extra geld zou gaan naar de verbetering van de kwaliteit van het hoger onderwijs.

Vorig jaar keerden voorstanders GroenLinks en de PvdA zich tegen het leenstelsel, vanwege de toenemende stress bij studenten vanwege hun hoogoplopende studieschuld en het gebrek aan tijd om andere dingen naast hun studie te doen.

D66 bleef lange tijd hameren op de voordelige aflossingsvoorwaarden en op het extra geld dat gestoken werd in minder volle collegezalen en meer docenten. Maar nu erkent ook D66 dat studenten "veel druk" ervaren "tijdens het studeren, bij het vinden van een baan of de zoektocht naar een woning".

Deur

D66 wil deze maanden al praten over een nieuw systeem. "Mijn deur staat open", zegt Paternotte, maar hij weet ook dat er harde afspraken staan in het regeerakkoord.

CDA-woordvoerder Van der Molen, die voor de terugkeer van een soort basisbeurs is, wijst erop dat er nog maar 4,5 maand echt geregeerd gaat worden, want dan begint de campagne voor de Tweede Kamerverkiezingen van maart 2021. Dan volgt een doorgaans maanden durende formatie en het behandelen van een nieuw wetsvoorstel in de Tweede en Eerste Kamer. Een nieuwe studiebeurs is er dus waarschijnlijk niet voor het schooljaar van 2022-2023.