Nederland is een knooppunt voor cocaïnehandel en daar lijkt weinig aan te doen

Het proces tegen Ridouan Taghi, dat afgelopen week werd hervat, draait om het meedogenloze geweld dat hij zou hebben gebruikt tegen zijn slachtoffers. Over drugs gaat het niet, toch wordt verondersteld dat Taghi een kopstuk is in de cocaïnehandel en dat een aantal slachtoffers in die handel actief was.

Hij zou rond de eeuwwisseling een hasjlijn van een familielid hebben 'geërfd' en de lijn van Marokko naar Nederland hebben gebruikt om cocaïne te smokkelen, handel die veel meer oplevert. Dat Taghi vanuit Nederland zo groot kon worden in deze wereld, is niet voor niets.

Nederland blijkt de spil in de distributie van cocaïne in Europa. Eerder dit jaar bracht de Nationale Politie in kaart hoe cocaïne, via de Nederlandse en Belgische havens, zijn weg vindt naar de gebruiker. Bijna alle cocaïne die via Antwerpen binnenkomt, wordt eerst naar Nederland vervoerd voor het verder Europa in gaat.

Vorig jaar werd in de havens van Antwerpen en Rotterdam 74.000 kilo cocaïne onderschept. Een derde meer dan het jaar ervoor. Ook het aanbod neemt de laatste jaren flink toe en de partijen cocaïne worden ook groter. Naar schatting zijn producenten wereldwijd goed voor jaarlijks 2 miljoen kilo cocaïne, blijkt uit het jaarrapport over drugshandel van Europol dat onlangs verscheen.

Centrale ligging

Een groot deel van die productie komt per containerschip van Zuid-Amerika naar Europa, wereldwijd de grootste afzetmarkt voor cocaïne. Ze leggen aan in de havens van Spanje en Portugal. Vaak is dat vanwege de historische relaties die beide landen hebben met landen in Zuid-Amerika. Ook wordt er simpelweg dezelfde taal gesproken.

De Nederlandse en Belgische havens zijn populair dankzij de grootschalige handelsrelaties en de centrale ligging binnen Europa, blijkt uit onderzoek van de politie.

"Dat Nederland zo populair is voor de distributie van drugs is niet gek. Dat is al jaren zo", zegt Tom Blickman van het Transnational Institute. Hij doet al twintig jaar onderzoek naar de internationale drugshandel. "Criminelen liften gewoon mee op de normale stroom van goederen. Nederland heeft daar een prachtige infrastructuur voor."

Door de Rotterdamse haven gingen vorig jaar 14,5 miljoen containers. Antwerpen is de grootste fruithaven van Europa, een belangrijke dekmantel voor cocaïne. Die twee plaatsen dicht bij elkaar maakt de handel in drugs aantrekkelijk.

"Drugs vinden tussen miljoenen containers, dat is gewoon moeilijk", zegt Blickman. Bij Antwerpen komt daar ook tijdsdruk bij kijken. De overslag van fruit (en dus ook de controle) moet vaak relatief snel gebeuren omdat het fruit anders bederft.

Distributieland

Toch zijn het niet alleen de Belgische en Nederlandse havens die zorgen voor de aanvoer van coke naar ons land. Ook via verder gelegen havens in Frankrijk en Duitsland komt de coke deels eerst in Nederland. De politie noemt het zelfs opvallend dat cocaïne die via Nederland wordt verhandeld soms via Spanje Europa binnenkomt, om via ons land weer terug te worden gestuurd naar Spanje.

Daarmee lijkt Nederland een belangrijke verdeelfunctie te hebben voor de drugs in Europa en ver daarbuiten: Nederland is een distributieland.

Naar schatting wordt slechts 10 procent van de drugs die in ons land binnenkomen ook daadwerkelijk hier gebruikt. Het overgrote deel gaat naar de rest van Europa. Schattingen van het gebruik lopen uiteen tussen de 100.000 kilo en 137.000 kilo per jaar, blijkt uit cijfers van het Trimbos Instituut. Ofwel: in Europa worden gemiddeld zestig lijntjes coke per seconde opgesnoven. Een getal dat de laatste jaren oploopt.

Strijd tegen criminaliteit

Met de komst van een nieuwe generatie criminelen, met Ridouan Taghi als gezicht, is het geweld in de onderwereld opgelaaid. Taghi wordt gezien als kopstuk in de cocaïnehandel en staat terecht als hoofdverdachte in het Marengo-proces, voor betrokkenheid en het voorbereiden van vier moorden en acht opdrachten.

Politie, het Openbaar Ministerie en minister Grapperhaus van Justitie pleiten de laatste jaren opnieuw voor een harde aanpak van drugscriminaliteit. Alleen zo zou de strijd gewonnen kunnen worden.

Drugsonderzoeker Blickman heeft daar zijn twijfels bij. "Inmiddels kunnen we stellen dat de war on drugs niet werkt." Volgens hem kunnen we weinig doen tegen de cokehandel waarin ons land centraal staat. "Bovendien, wat maakt het uit? Als wij beter controleren komt de drugs binnen via andere havens. Wat voor Nederland bestemd is, komt in Nederland. Het is als een waterbed: je kunt wel duwen, maar dan komt het ergens anders boven."