Verandert 'de wonderschoen' het spel van de marathon? 'Een beetje gezeur'

Van blote voeten naar wereldrecords op 'wonderschoenen'; toeval of niet, de marathon maakt sinds de introductie van de hardloopschoen met een carbonplaat in de zool een spectaculaire ontwikkeling door. Maar niet iedereen is blij met die innovatie.

In 1960 werd de olympische marathon nog gewonnen door een man op blote voeten: Abebe Bikila liep zonder schoenen naar olympisch goud in 2.15.06.

Ruim een week geleden liep Eliud Kipchoge als eerste atleet een marathon onder de 2 uur (1.59.40). Een dag later verpulverde Brigid Kosgei met 2.14.04 het 16 jaar oude wereldrecord voor vrouwen op de marathon.

Kipchoge, die ook houder is van het officiële wereldrecord (2.01.39), en Kosgei liepen tijdens hun historische marathons op speciale schoenen met carbonzolen, die tijdens het lopen voor meer vering zorgen. Zo worden de spieren minder belast en gaat er minder energie verloren aan het contact met de grond. En dat levert, zoals het zich nu laat aanzien, snellere tijden op.

De twee recordhouders zijn niet de enigen die grenzen verleggen. Wereldwijd worden in grote marathons records verbroken sinds de introductie van de revolutionaire schoen.

'Jammer dat romantiek verdwijnt'

Miranda Boonstra, drievoudig Nederlands kampioene op de marathon en bewegingswetenschapper, is niet erg blij met die ontwikkeling. "Je ziet dat sinds 2016, sinds de carbonplaat in schoenen gebruikt wordt, de marathon heel snel vooruitgaat. De tijden worden heel snel verbroken. Ik vind het een beetje jammer."

"De marathon was altijd een hele pure, simpele sport. Je trok een paar schoenen aan, een T-shirtje en een korte broek. En dat was het. Het begint nu een beetje een race te worden wie de beste schoenen heeft, een soort Formule 1. Misschien ben ik romantisch ingesteld wat dat betreft, een beetje ouderwets. In bepaalde sporten is techniek heel belangrijk en ik denk niet dat dat bij lopen zo zou moeten zijn", aldus Boonstra.

Abdi Nageeye is de beste Nederlandse marathonloper. Zondag had hij zijn eigen Nederlands record willen verbeteren in de marathon van Amsterdam, maar dat lukte hem niet. Naar eigen zeggen liep hij door een blessure "eigenlijk op een been".

'Innovatie is toch goed?'

Nageeye liep de marathon ook op de revolutionaire schoenen van zijn sponsor Nike. Hij vindt niet dat de ontwikkeling van de tijden een-op-een teruggevoerd kan worden op de geïnnoveerde hardloopschoen.

"Je kunt ook zeggen dat het door het mentale stuk komt, dat iedereen nu gelooft dat het harder kan. En dat je dingen verbetert, dat is toch niet erg? Ik las laatst dat de Nederlandse baanwielrenners een nieuwe fiets hebben waar ze goud mee willen pakken. Wat is daar mis mee? Dat is toch goed? Ik snap niet dat mensen tegen innovaties zijn", reageert Nageeye op de kritiek van Boonstra.

Nageeye krijgt bijval van Valentijn Trouw, de Nederlandse manager van Eliud Kipchoge. Trouw: "Die hele snelle tijd komt voor 100 procent door Eliud Kipchoge. Natuurlijk is de schoen een ontwikkeling, ik ben hier ook met de auto naartoe gekomen en niet met paard en wagen... ook de schoen maakt een ontwikkeling door."

"De prestatie moet je als een piramide zien. De basis is de atleet, de manier waarop hij traint en zich mentaal voorbereidt is het belangrijkste. Als je dat goed doet, dan kun je kleine stapjes maken hogerop in de piramide. Door goed op je voeding te letten, bijvoorbeeld. En de schoen is ook een van de stapjes hogerop in de piramide", aldus Trouw.

Regels? 'Gezeur'

Boonstra is van mening dat de internationale atletiekfederatie IAAF regels moet gaan opstellen voor schoeisel. "Er moet iets veranderen, want nu kunnen schoenenfabrikanten het spel van de marathon gaan veranderen en bepalen hoe het gespeeld gaat worden."

Daar is Nageeye het hartgrondig mee oneens. "Dat vind ik een beetje gezeur", zegt de Nederlands kampioen.

Op de vraag of de schoen niet een beetje te vergelijken is met de klapschaats, de innovatie in de schaatssport die aan het einde van de vorige eeuw voor een revolutie zorgde, antwoordt Nageeye: "Nee, absoluut niet. De schoenen waarmee ik de marathon loop, kan iedereen kopen. Er zit gewoon materiaal in, dat toegestaan is. Ik zeg altijd: je moet eerst heel hard lopen voordat je begint te zeuren."