Armoede daalt: hoe zit het dan met de voedselbank en daklozen?
Steeds minder Nederlanders leven in armoede, blijkt uit de meest recente cijfers van het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP). Goed nieuws dus. Toch roept het rapport veel vragen op. Zo lijkt het beeld dat daarmee wordt geschetst in strijd te zijn met eerdere berichten, zeggen sommige lezers.
Zo werd eind augustus nog bekend dat steeds meer mensen naar de voedselbank gaan. In diezelfde week bleek ook dat steeds meer mensen, vooral jongeren, op straat belanden. Hierdoor lijkt het alsof de armoede alleen maar toeneemt. Hoe zit dat?
Voedselbank
Het aantal mensen dat gebruikmaakt van voedselhulp neemt al enkele jaren toe. In de eerste helft van 2019 gingen ongeveer 35.500 huishoudens naar de voedselbank, 8 procent meer dan in dezelfde periode vorig jaar. En een jaar eerder was er een toename van 6 procent mensen. Volgens voedselbanken Nederland kwam dat eerder vooral door eerder versoepelde toelatingsnormen. Door die grens te verlagen, vinden potentiële klanten hun weg sneller naar de voedselbank.
Er speelt nog iets mee, zegt de organisatie. De kosten van het levensonderhoud zijn harder gestegen dan de pensioenen en de AOW, waardoor ook meer alleenstaanden, eenoudergezinnen en ouderen zijn geholpen. En dat komt dan weer overeen met het SCP-rapport. Daarin is te lezen dat hoewel de armoede over het algemeen daalt, met name kinderen een hoger risico lopen op armoede in vergelijking met bijvoorbeeld volwassenen, wat weer kan komen doordat zij leven in een eenoudergezin met een lager inkomen.
Dan is er nog een verschil met wanneer je volgens de Voedselbank arm bent en in aanmerking komt voor hulp, en wanneer je volgens het SCP arm bent. Om armoede te meten gaat het planbureau uit van een 'niet-veel-maar-toereikendbudget'. In dat bedrag zit onder meer geld voor kleding, openbaar vervoer, was- en schoonmaakmiddelen, een internetaansluiting en mobiele telefoon. Voor een alleenstaande komt dat in 2017 neer op 1135 euro per maand. De Voedselbank hanteert een andere grens: als je als alleenstaande in de maand minder dan 225 euro overhoudt voor eten en kleding, kom je in aanmerking voor hulp.
In totaal zijn er 35.500 klanten van de Voedselbank, veel minder dan het aantal mensen dat het SCP nu als arm bestempelt: 939.000 mensen. "Bij die voedselbank zitten ook mensen die volgens onze armoedegrens niet arm zijn. Maar vanwege een andere definitie van armoede, kan dat zomaar samengaan", zegt SCP-onderzoek Stella Hoff over de verschillen.
Het aantal daklozen is de afgelopen jaren eveneens gestegen, bleek eerder uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Een groot probleem, zeggen hulporganisaties, dat volgens hen vooral te wijten is aan het gebrek aan geschikte woningen. Relatief veel jongeren belanden op straat: een op de drie daklozen is tussen de 18 en 30 jaar.
Het CBS meldde eind vorig jaar dat veel daklozen in de jaren voordat ze op straat belandden al tot de huishoudens met de laagste inkomens behoorden. Maar arm zijn en dakloos worden hoeven niet altijd samen te gaan, zegt SCP-onderzoeker Hoff. "Door een echtscheiding moet je soms uit huis en dan ben je soms feitelijk dakloos. Dus in die zin is dat niet een op een met elkaar te vergelijken."
