Energierekening omhoog maar koopkracht niet aangetast, zegt CPB
De economie koelt af, de groei zakt dit jaar terug naar 1,5 procent, na jaren van groei van meer dan twee procent. Toch blijft de werkloosheid laag en stijgt de koopkracht. Voor wat dat laatste betreft blijft de verwachting van het Centraal Planbureau gelijk aan die van december.
"De economie schakelt terug naar een normaler toerental, maar kan tegen een stootje", zegt directeur Laura van Geest van het Centraal Planbureau.
De koopkracht stijgt dit jaar met 1,6 procent, volgend jaar met 1,3 procent. Dat is net zoveel als het CPB in december aangaf. De voorbije weken waren twijfels gerezen over de koopkracht doordat de energierekening hoger uitpakt. Toch lijkt het effect van die hogere energierekening op het geheel mee te vallen.
"De koopkracht wordt niet aangetast door hogere energierekening," zegt Van Geest. Ze snapt dat mensen het gevoel hebben erop achteruit te gaan. "Mensen hebben de afgelopen weken gezien dat de boodschappen duurder zijn geworden en de energierekening hoger is. Dat zijn dingen waar mensen een beeld bij hebben."
Goed nieuws
Maar de ramingen kijken verder dan alleen naar de energieprijzen en de btw. Het CPB kijkt bijvoorbeeld ook naar wat de prijzen uit het buitenland doen, naar de lonen, en naar maatregelen van de overheid. "En als je dat ook allemaal meeneemt, dan stijgt de koopkracht dit jaar", zegt Van Geest.
"Het is goed nieuws voor het kabinet", zegt politiek verslaggever Marleen de Rooy. "Er is veel twijfel ontstaan of de belofte van het kabinet, dat bijna iedereen erop vooruit gaat dit jaar, kan worden waargemaakt." Het kabinet noemde een hogere energierekening in december nog bangmakerij, maar moest later toegeven dat het zich baseerde op achterhaalde cijfers. "Ondanks dat de koopkracht overeind blijft, heeft de verwarring het kabinet geen goed gedaan."
Volgens minister Wouter Koolmees van Sociale Zaken zijn de cijfers van het CPB in lijn met de eerdere berekeningen van het kabinet. "Dat is fijn, maar het blijven berekeningen. Nu is het zaak dat mensen het ook gaan voelen. Mensen zijn nu meer kwijt zijn aan boodschappen of energie, en dat voelt iedereen direct in de portemonnee. Maar het kabinet heeft de belasting op werk fors verlaagd. Dus ik heb goede hoop dat mensen dat in de loop van het jaar ook gaan merken."
Geld op de plank
De economische terugloop is toe te schrijven aan internationale onzekerheden, zoals de brexit, de staat van de Chinese economie en het handelsbeleid van de VS. De groei van de wereldhandel zakt terug van 5 procent in 2017 naar 1,8 procent dit jaar. Volgend jaar verwacht het CPB dat de handel weer meer aantrekt.
Maar de groei wordt niet alleen door het buitenland gedrukt. De overheid investeert minder dan beoogd en ook dat drukt de groei. " Het kabinet had echt hele ambitieuze plannen, en die zijn niet allemaal uitgevoerd", zegt Van Geest. Dus is er geld blijven liggen op de plank. Dat zorgt er wel voor dat het begrotingsoverschot stijgt.
