Eventueel soepeler kinderpardon is 'ongetwijfeld nieuwe hoop' voor asielgezinnen

• Mitchell van de Klundert

  redacteur Online

Regeringspartijen CDA en D66 willen het kinderpardon verruimen. Daarmee lijkt er een Kamermeerderheid te zijn, maar of er de komende tijd daadwerkelijk iets verandert, is vooralsnog onduidelijk. Tot die tijd leidt alleen al de suggestie van een versoepeling van het kinderpardon tot nieuwe hoop bij een groep van honderden afgewezen asielkinderen en hun ouders.

"Deze groep grijpt iedere strohalm aan, of dat nu nieuwe verkiezingen, een verkiezingscampagne of een petitie is. Ook dit plan van CDA en D66 zal ongetwijfeld nieuwe hoop zijn voor ze", zegt onderzoeker Jelmer Brouwer.

Brouwer deed voor VN-organisatie IOM onderzoek naar redenen waarom afgewezen gezinnen niet vertrekken uit Nederland. Daaruit bleek dat hoop op een verblijfsvergunning, naast de lange tijd die gezinnen met kinderen al in Nederland waren en de veiligheidssituatie in het land van herkomst, een belangrijke reden is om niet terug te keren.

Het lange wachten van de honderden gezinnen wordt door de suggestie van een versoepeling van het kinderpardon beloond. Zij zullen nu waarschijnlijk nog minder geneigd zijn om mee te werken aan vertrek, zegt Brouwer.

Hij weet door zijn onderzoek dat dit de werkzaamheden bemoeilijkt van de Dienst Terugkeer & Vertrek (DT&V) en de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND). Zij moeten afgewezen asielzoekers voorbereiden op terugkeer. "Tijdens mijn onderzoek waren medewerkers van die organisaties regelmatig kritisch over campagnes die asielzoekers hoop geven, zeker als daar uiteindelijk niets uitkomt."

Waar trek je de grens?

Ook is te verwachten dat een versoepeling nieuwe schrijnende gevallen oplevert. De grote vraag is namelijk: waar trek je de grens? Brouwer: "Veel mensen zullen het erover eens zijn dat die groep die al meer dan vijf jaar in Nederland is een verblijfsvergunning moet krijgen. Maar er zijn hier ook mensen die hier bijvoorbeeld vier jaar en negen maanden zijn. Wat doe je met hen?"

Sinds het begin van het kinderpardon in 2013 tot mei vorig jaar hebben zo'n 2140 minderjarigen (ouders zijn niet meegeteld) een aanvraag gedaan voor een regeling. Twee derde is afgewezen. Van die afwijzingen zijn er 80 minderjarigen daadwerkelijk vertrokken uit Nederland en hebben dus wel meegewerkt aan hun vertrek.

"Er zijn mensen die zeggen dat wanneer je die groep van 740 nu een pardon geeft, je eigenlijk tegenwerken beloont", zegt Brouwer. "Er zijn ook mensen die wel zijn teruggekeerd naar hun land van herkomst. Voor hen is het eigenlijk niet eerlijk, als ze hier nog zouden zijn, hadden ze misschien ook mogen blijven."

Het lijkt er vooralsnog niet op dat een aanpassing van de huidige kinderpardonregeling er ook snel komt. CDA en D66 willen eerst het rapport van de commissie Van Zwol afwachten. Die doet onderzoek naar de redenen voor het langdurige verblijf van vreemdelingen en komt naar verwachting in juni met zijn conclusies. Ook staatssecretaris Harbers wil eerst de uitkomsten van het onderzoek afwachten.

Kinderrechtenorganisatie Defence for Children verwelkomt de oproep voor versoepeling van het kinderpardon, maar wijst erop dat er ook daadwerkelijk nieuw beleid moet komen.