Nederland bereidt zich voor op no-deal-brexit, maar problemen zijn onvermijdelijk

Fileproblemen bij Nederlandse ferryterminals, bijna duizend extra douanebeambten en een nieuwe inspectiepost voor geïmporteerde levende dieren. De gevolgen van een no-deal-brexit voor Nederland zijn groot en raken veel beleidsterreinen. Dat blijkt uit een overzicht van minister Blok van Buitenlandse Zaken.

De minister beschrijft welke maatregelen al zijn genomen om Nederland voor te bereiden op een no-deal-scenario. Toch is het onvermijdelijk dat dat scenario gepaard zal gaan met "verstoringen en problemen", aldus Blok.

In totaal zijn er bij een no-deal bijvoorbeeld 928 nieuwe douaniers nodig voor grenscontroles. Maar zoals het er nu naar uitziet, zijn er eind maart - als de brexit een feit is - nog maar 321 van die nieuwe douanebeambten inzetbaar. Daarom gaat de douane de extra handhaving "geleidelijk opbouwen". Naar verwachting zijn pas eind 2020 alle 928 benodigde douaniers beschikbaar.

Papieren op orde

De douanebeambten zijn niet alleen nodig op Schiphol, maar bijvoorbeeld ook op kleinere luchthavens en in ferryterminals. Het kabinet verwacht ondanks de voorbereidingen ook andere problemen bij die terminals. Niet alleen Nederlandse bedrijven, maar ook veel bedrijven uit andere Europese lidstaten reizen via Nederlandse havens met de veerboot naar het Verenigd Koninkrijk. Zij moeten allemaal hun papieren op orde hebben.

Waarschijnlijk leidt dat tot files en lange wachttijden. Rijkswaterstaat bereidt 'verkeerscirculatieplannen' voor om dit in goede banen te leiden. Ook ferrybedrijven denken mee. Zo kunnen zij misschien regelen dat vrachtwagenchauffeurs pas toegang krijgen tot het ferryterrein als ze voldoen aan de douaneregels.

De producten die in vrachtwagens worden vervoerd, moeten bij een no-deal-brexit strenger worden gecontroleerd worden dan nu. Het gaat om bijvoorbeeld groenten en fruit, maar ook om levende dieren. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) is al een jaar op zoek naar honderd dierenartsen die de dieren moeten controleren voordat ze de grens overgaan. Er zijn er al tientallen aangenomen, vooral uit het buitenland. Zij krijgen eerst een taalcursus Nederlands.

Hoe de verhandelde dieren vervolgens Nederland uit- of inkomen, is overigens de vraag. Nu kan dat nog met de boot of met het vliegtuig, maar bij een no-deal mogen de dieren alleen nog maar via de lucht worden vervoerd. Nederland heeft namelijk geen officieel erkende diereninspectiepost in een haven. Het bedrijfsleven is verantwoordelijk voor de bouw van zulke inspectieposten, schrijft minister Blok.

Campagne

Ondertussen blijft het kabinet zich inzetten om Nederland voor te bereiden op de brexit, ook op een no-deal-scenario. Zo komt er een landelijke campagne aan die zich niet alleen op bedrijven richt, maar ook op burgers.