'Juncker heeft staand beleid als cadeau voor Trump verpakt'

"We zitten weer op het goede spoor met de Europese Unie. Dit was een grote dag voor vrije en eerlijke handel!", twitterde Trump kort na zijn ontmoeting met Jean-Claude Juncker, de voorzitter van de Europese Commissie.

Eerder was hij nog inniger. Bij een foto van een kus van Juncker schreef hij: "De liefde is duidelijk tussen de EU, vertegenwoordigd door Juncker, en de Verenigde Staten, vertegenwoordigd door ondergetekende."

Het is moeilijk voor te stellen dat dit dezelfde persoon is die eerder dit jaar staalheffingen voor Europa invoerde uit naam van de nationale veiligheid, dreigde met een importtaks op auto's en de Europese Unie ronduit een vijand noemde als het om internationale handel gaat.

"We weten inmiddels dat er verschil kan zitten tussen wat Trump van tevoren zegt en hoe hij zich gedraagt als een leider naast hem in het Witte Huis zit", redeneert Amerika-correspondent Wouter Zwart. "Denk aan zijn optreden tijdens de NAVO-top vorige week: eerst was hij boos tegen de Duitsers, maar later een stuk vriendelijker tegen Angela Merkel; eerst boos tegen de Britten, toen vriendelijk tegen Theresa May."

Duidelijk was in ieder geval dat Juncker vooraf geen hoge verwachtingen koesterde, stelt EU-correspondent Thomas Spekschoor. "Juncker zelf zei niet te gaan om een deal te maken. Hij wilde de temperatuur nemen, kijken of er ruimte zat bij Trump of dat hij alleen op escalatie uit is."

De twee kwamen met een opvallend lang lijstje afspraken de ontmoeting uit. Ze willen gaan spreken over de afschaffing van alle importheffingen over en weer. Zolang dat duurt, zal Trump geen nieuwe heffingen invoeren, ongetwijfeld tot opluchting van de Europese auto-industrie. In ruil belooft Europa meer vloeibaar gas en sojabonen uit de VS te halen.

"De kou is uit de lucht", denkt Zwart, hoewel hij waarschuwt dat het niet om een finale oplossing gaat: de metaalheffingen waar alles om begon zijn nog steeds niet van de baan. "Keiharde afspraken zijn er niet gemaakt. Het is de intentie om eruit te komen. Daarover moet nu onderhandeld worden. Sommige experts roepen in herinnering dat Trump een paar maanden geleden een soortgelijke deal had met China, maar dat hij toen toch besloot er niet mee akkoord te gaan."

Spekschoor denkt dat de Europese reacties gemengd zullen zijn. Juncker had immers altijd gezegd niet te willen onderhandelen "met een pistool op tafel", namelijk de importheffingen. "Dat geladen pistool ligt nog altijd op tafel, en toch heeft hij al concessies gedaan."

Toch heeft Juncker ook niet heel veel prijs gegeven, redeneert Spekschoor. Europa wilde al meer vloeibaar gas importeren om minder afhankelijk te worden van Russische voorraden. En de markt van sojabonen verschoof ook al door de importheffingen die Trump op China invoerde.

"Juncker heeft staand beleid verkocht in een nieuwe cadeauverpakking. Trump heeft het aangepakt, vriendelijk bedankt en zal het thuis gaan verkopen."

Dat zijn achterban blij is met de toezeggingen bleek gisteren al tijdens de persconferentie van de twee leiders. De Congresleden uit industrie- en landbouwstaten die Trump op de eerst rij had gezet, applaudisseerden hartelijk voor het resultaat. "In die gebieden wonen veel Trumpstemmers", zegt Zwart. "Dat was een zorgenpost voor Trump, maar nu kan hij de mensen zeggen: ik heb op jullie gelet, ik zorg voor jullie."

Trump en Juncker kunnen nu nog even genieten van de hervonden liefde, later zal duidelijk worden of de twee echt op een lijn zitten. Trump kennende kan dat al snel zijn.

"Het blijft president Trump. Hij kan niet alleen vooraf tekeergaan, maar ook achteraf, waarschuwt Zwart. "Het is dus zeer de vraag hoe we er voorstaan als de president morgen wakker is."

Spekschoor beaamt dat. "Er zijn vaker afspraken gemaakt waar hij een dag later van terugkomt. In het gebouw van de Europese Commissie zullen ze vandaag goed zijn Twitteraccount checken. Maar het is absoluut winst dat er gepraat wordt."