Hoe Wiebes tot historisch besluit kwam om gaskraan dicht te draaien
De Groningse gaskraan gaat helemaal dicht en minister Wiebes maakte vandaag bekend hoe hij dat wil doen. Er komt een stikstof-installatie om buitenlands gas geschikt te maken voor gebruik in Nederland.
De komende jaren wordt de gasexport naar het buitenland teruggeschroefd. Binnen twaalf jaar moet de gaskraan helemaal dicht zijn. Na jarenlang wikken en wegen is dit het definitieve besluit. Hoe kwam dat precies tot stand?
In de avond van 16 augustus 2012 werden de Groningers opgeschrikt door een stevige aardbeving bij het gehucht Huizinge. De schade aan huizen en monumentale panden in de provincie is groot. Met een kracht van 3,6 was het de zwaarste aardbeving ooit die is toe te schrijven aan het gevolg van de gaswinning.
Het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) rapporteerde enkele maanden later aan minister Kamp en de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) dat de gaskraan zo snel en zo ver mogelijk dicht moest worden gedraaid. Een winning van maximaal 12 miljard kuub per jaar zou de kans op aardbevingen minimaliseren.
Het toenmalige kabinet startte in navolging van het rapport verschillende onderzoeken, maar deed niets om de gaswinning terug te dringen. Integendeel, in 2013 werd zelfs 53,9 miljard kuub gas uit de Groningse grond gepompt, ruim 6 miljard kuub meer dan het jaar daarvoor.
Stapsgewijs afbouwen
In 2014 kwam het kabinet tot inkeer: de gaswinning moest wel degelijk omlaag. Er werd een jaarlijks plafond ingesteld van 42,5 miljard kuub gas per jaar. Ook werd de gaswinning bij Loppersum flink teruggeschroefd.
Vanaf dat moment besloot Kamp geregeld om dit plafond steeds lager bij te stellen. Eind 2014 mocht er nog 39,3 miljard kuub uit de grond worden gehaald. In april 2017 volgde Kamp een 'ongevraagd advies' van het SodM op om het maximum terug te brengen naar 21,6 miljard kuub.
Plannen weggegooid
Deze laatste grens wilde het huidige kabinet in de loop van hun regeringsperiode nog verder omlaag brengen naar 20,1 miljard kuub per jaar in 2021. Na 2021 kon volgens het kabinet een verdere daling worden verwacht. Totdat Groningen weer werd getroffen door een fikse aardbeving. Op 8 januari dit jaar werd de provincie bij Zeerijp getroffen door een aardbeving met een kracht van 3,4.
Direct na de beving beloofde minister Wiebes de gaswinning zo snel mogelijk terug te brengen. Hij zei dat er plannen moeten worden gemaakt om deze verlaging voor elkaar te krijgen. Hoever hij daarin kon gaan, kon Wiebes toen niet vertellen.
Herhaling
Op 1 februari bracht het SodM nogmaals een advies uit: de gaswinning moet zo snel mogelijk terug naar 12 miljard kuub. Het was hetzelfde cijfer dat de toezichthouder al in 2013 aangaf. Wiebes nam het advies over, maar vertelde wel dat deze grens volgend jaar nog niet kan worden bereikt. Eerst moest de minister inventariseren welke maatregelen er op korte en lange termijn mogelijk waren die de vraag naar gas verkleinen.
Wiebes gaf zichzelf tot eind maart om met concrete plannen te komen. Vandaag presenteerde hij deze plannen, waarbij hij verder gaat dan het advies van het SodM. Binnen twaalf jaar moet de gaswinning in Groningen volledig stop worden gezet. De minister sprak van een "keerpunt" in de geschiedenis van het Groningse gas en zei dat hij heeft "gevochten voor de Groningers".
