Kiezen ook de SPD-leden voor coalitie met Merkel? Dat is nog helemaal de vraag

Wordt het #GroKo of #NoGroko in Duitsland? Morgen stemmen op het speciale partijcongres van de SPD 600 gedelegeerden over een nieuwe 'Große Koalition', oftewel een grote coalitie met CDU/CSU. SPD-leider Schulz heeft een akkoord met Merkel bereikt, maar de partijleden hebben het laatste woord en waarvoor zij kiezen is nog volstrekt onduidelijk. Het kan nog alle kanten op.

"Het wordt zeker spannend", zegt correspondent Jeroen Wollaars. "Het is helemaal niet zeker dat de leden 'ja' gaan zeggen." Wel geven de de grootste SPD-afdelingen - die van Hessen en Noordrijn-Westfalen - het advies om voor te stemmen, schrijft de Süddeutsche Zeitung. Maar ze willen ook dat er substantiële veranderingen komen in het principeakkoord.

"Het grootste probleem dat de SPD-leden met het akkoord hebben, is dat ze het niet sociaal genoeg vinden", vertelt Wollaars. Zo zouden er verbeteringen moeten komen op het gebied van ontslagrecht, asiel, belastingen en het ziekenfonds. "Ze herkennen zichzelf er nu helemaal niet in en hebben het gevoel dat Merkel de onderhandelingen heeft gewonnen."

Het is nog maar de vraag of de leden op het congres het stemadvies van hun afdelingsbestuur volgen. En als ze dat doen, dan het is zeer de vraag of Merkel akkoord gaat met de gevraagde aanpassingen. Eerder zei de bondskanselier dat er niet gerommeld wordt aan de afspraken.

Bij de overweging om voor of tegen het akkoord te stemmen, speelt ook de afkeer van de rechts-populistische AfD mee. Veel SPD'ers zijn bang dat de AfD de oppositie gaat domineren. "Als ze weer mee gaan doen met Merkel, dan betekent het dat de oppositieleiding in handen komt van de derde grootste partij van het land. Ze staan dan continu tegenover een partij die het nieuws bepaalt en veel vragen stelt. Dat is voor veel SPD'ers moeilijk te verkroppen."

Ook nog een ledenraadpleiding

Als de gedelegeerden morgen toch instemmen met het principeakkoord, betekent dat niet dat de coalitie SPD/CDU/CSU vrij baan heeft. "Er komt ook nog een ledenraadpleding. 443.000 leden moet ook nog ja of nee zeggen, dus het is zeker niet gedaan", vertelt Wollaars.

De verdeeldheid binnen de SPD is ook duidelijk zichtbaar op de sociale media. Op Twitter worden de hashtags #GroKo en #NoGroko volop gebruikt om een standpunt in te nemen.

Als de SPD'ers 'nee' stemmen heeft Merkel een groot politiek probleem. "Dan moet ze naar de president om te zeggen 'ik heb het twee keer geprobeerd en het is twee keer mislukt'". aldus Wollaars.

Waarschijnlijk krijgt de bondskanselier nog wel een kans om het opnieuw te proberen met de liberalen en de groenen, maar de kans dat dat lukt lijkt niet heel groot omdat de liberalen eind vorig jaar kozen voor de oppositie. "Als dat mislukt moet ze genoegen nemen met een minderheidscoalitie, maar daar is ze geen fan van."

Nieuwe verkiezingen?

In het uiterste geval zal Duitsland opnieuw naar de stembus moeten. Maar dat gaat volgens Wollaars niet zomaar. Merkel zal eerst drie keer aan het parlement vragen of ze haar toestaan om kanselier te worden. "Als ze dan drie keer is weggestemd, kan de president nieuwe verkiezingen uitroepen."