Alabama moet kiezen: voor of tegen een van ontucht beschuldigde Republikein

In de Amerikaanse staat Alabama zijn de stembureaus geopend voor de verkiezing van een senator. De inwoners kiezen tussen de Republikein Roy Moore (70), die wordt beschuldigd van ontucht en aanranding van minderjarigen, en de Democraat Doug Jones (63).

Een van de twee volgt Jeff Sessions op, die dit jaar minister van Justitie werd in de regering van Donald Trump. Jones zou normaal gesproken geen enkele kans hebben gemaakt in het diepe zuiden van de VS. Trump won de staat vorig jaar met een verschil van ruim 28 procent. Door de beschuldigingen tegen Moore staat de uitkomst echter allerminst vast. Peilingen schieten alle kanten op en geven geen betrouwbaar beeld, onder meer omdat dit soort verkiezingen vaak een lage opkomst kent.

Moore hield gisteravond een slotbijeenkomst, waar ook Trumps voormalige topadviseur Steve Bannon sprak. Die steunt Moore in zijn strijd tegen het establishment in Washington. Jones, een voormalige openbaar aanklager, heeft op het laatst nog nationale politici naar Alabama gehaald, in de hoop de Afro-Amerikaanse gemeenschap te motiveren om naar de stembus te gaan. Die groep is cruciaal voor hem om de overwinning te behalen.

Trump en Obama

Ook heeft oud-president Obama een telefonische boodschap opgenomen om Jones te steunen. Datzelfde heeft Trump voor Roy Moore gedaan. De president verklaart zijn steun door erop te wijzen dat Moore de beschuldigingen ontkent en heeft zijn volle gewicht achter zijn partijgenoot gegooid. Volgens Trump zou een Democratische overwinning een ramp zijn voor de VS.

De Republikeinse partij heeft ook de financiële ondersteuning van de campagne van Moore hervat. Die was gestaakt nadat verschillende vrouwen Moore ervan hadden beschuldigd dat hij hen in hun tienertijd had lastiggevallen. Een van de vrouwen zei 14 te zijn geweest toen het gebeurde. Een andere zegt dat ze 16 was toen Moore haar aanrandde. Moore noemt de beschuldigingen fake news en spreekt van een complot.

Verdeeldheid Republikeinen

Ondanks de steun van Trump is de verdeeldheid in de Republikeinse partij groot over Moores kandidatuur, zowel onder kiezers als onder politici in Washington. Zo was hij eigenlijk niet eens de eerste keus van de Republikeinse partij om Jeff Sessions op te volgen, dat was Luther Strange, die senator ad interim is. Maar ondanks alle steun van zijn eigen partij verloor Strange de voorverkiezingen in Alabama.

Kort nadat de beschuldigingen naar buiten kwamen zei de Republikeinse leider in de Senaat, Mitch McConnell, dat hij de vrouwen geloofde. De tweede senator uit Alabama, Richard Selby, verklaarde zondag in een talkshow dat hij niet voor Roy Moore heeft gestemd. Een andere Republikeinse senator, Jeff Flake uit Arizona, heeft geld gedoneerd aan de Democraat Jones. Ook hebben senatoren geopperd om Moore, als hij wordt gekozen, meteen weer uit de Senaat te gooien.

Moore is niet alleen omstreden vanwege de beschuldigingen van de vrouwen. Hij is onder meer ook twee keer uit zijn ambt als rechter gezet. Een keer omdat hij de tien geboden in het gerechtsgebouw had laten plaatsen en weigerde om die weg te halen. De tweede keer omdat hij andere rechters de opdracht had gegeven om huwelijken tussen mensen van gelijk geslacht te blijven verbieden, terwijl dit ongrondwettelijk was.

Machtsverdeling Senaat

De uitkomst van de speciale verkiezing in Alabama is van belang voor de machtsverdeling in de Senaat in Washington, waar de verhouding tussen Republikeinen en Democraten nu 52-48 is. Die ene zetel verlies door een overwinning van Jones kan cruciaal zijn voor de agenda van Trump en de Republikeinse partij.

Zo onderhandelen het Huis van Afgevaardigden en de Senaat om hun beide versies van de nieuwe belastingwet gelijk te trekken. Over die definitieve versie moet nog een keer gestemd worden in beide kamers voordat de wet van kracht wordt.

De eerste versie van de belastingwet kreeg in de Senaat 51 stemmen, alle Democraten en de Republikein Bob Corker stemden tegen. Een andere Republikeinse senator, Susan Collins, stemde voor in ruil voor bepaalde toezeggingen, waarvan de conservatieve leden in het Huis van Afgevaardigden nu zeggen dat ze die kan vergeten. Nu kunnen de Republikeinen nog twee stemmen verliezen om wetgeving door de Senaat te krijgen, want bij een stemverhouding van 50-50 brengt vice-president Mike Pence de beslissende stem uit. Mocht Jones winnen, dan wordt die marge één.

Lange termijn

Het heeft ook gevolgen op de lange termijn. In 2018 zijn er tussentijdse verkiezingen waarbij een aantal senaatszetels op het spel staan, voornamelijk Democratische. Toch hoopt die partij om de Republikeinen zetels af te snoepen en de meerderheid te krijgen. De Grand Old Party heeft last van een zeer impopulaire president.

Een overwinning voor Doug Jones nu in Alabama, brengt het vooruitzicht van een Senaat met een Democratische meerderheid dichterbij. Als dat in 2018 ook daadwerkelijk gebeurt, is dat slecht nieuws voor de agenda van president Trump. Zo kan hij dan het benoemen van conservatieve rechters waarschijnlijk vergeten.