Puerto Ricanen voelen zich in de steek gelaten door VS
De inwoners van Puerto Rico voelen zich in de steek gelaten door het Amerikaanse Congres en president Donald Trump. Dat hoort correspondent Arjen van der Horst van inwoners van het door orkaan Maria zwaar getroffen eiland.
De kritiek op Trump groeide de afgelopen dagen omdat hij weinig medeleven toonde. "Hij lijkt zich dat te hebben aangetrokken", zegt Van der Horst. "Trump kondigde aan dat hij Puerto Rico gaat bezoeken en hij belooft noodhulp te sturen. Maar dat is alleen noodhulp, het echte herstel gaat tientallen miljarden dollars kosten. En dan blijft het opvallend stil in het Congres en in het Witte Huis."
Puerto Rico draagt een schuldenlast van 72 miljard dollar, en heeft faillissement aangevraagd. "Dat maakt het zo ernstig. Puerto Rico kan dit onmogelijk alleen oplossen. Er is meer hulp nodig vanuit Washington, maar het is de vraag of dat ook komt."
De situatie op het eiland is een week na de orkaan nog beroerd. "Het was de zwaarste orkaan in tachtig jaar tijd. Hele wijken zijn platgeslagen." Modderstromen, aardverschuivingen en stroomuitval maken de situatie nog nijpender. "Wij spraken mensen die familie hebben in de bergen. Zij hebben de orkaan overleefd, maar leven nu van voedselvoorraden die opraken. Als er binnen enkele dagen geen hulp komt, wordt het ernstig."
Puerto Rico is voor veel Amerikanen een ver-van-mijn-bed-show, weet Van der Horst. "Meer dan de helft van de Amerikanen weet niet eens dat Puerto Ricanen net als zij gewoon Amerikaans staatsburger zijn. Ze zien het eiland als een leuk vakantieland."
Daarbij mogen Puerto Ricanen niet meedoen aan de presidents- en Congresverkiezingen. "Dan kom je in het verdomhoekje, want dan kan een president het eiland gemakkelijk negeren zonder dat het stemmen kost. Dat is de harde werkelijkheid voor Puerto Rico."
Ook als er straks noodhulp komt, wordt het voor Puerto Ricanen moeilijk om weer op te krabbelen. Het eiland valt onder de Jones Act, een protectionistische wet uit 1920 die bepaalt dat alleen Amerikaanse schepen er olie en goederen aan land mogen brengen zonder hoge tarieven te betalen. "Daardoor is bijna alles in Puerto Rico twee keer zo duur", vertelt diplomatiek adviseur Antonio Carmona Baez in NOS Met het Oog op Morgen, "terwijl het jaarlijkse inkomen per hoofd van de bevolking 18.000 dollar bedraagt. Dat is ongeveer de helft van dat van Mississippi, de armste Amerikaanse staat."
Het eiland importeert 85 procent van zijn voedsel. Ook het overgrote deel van medicijnen en brandstof moet van buiten komen. "We hebben de komende tijd veel extra medicijnen, water, voedsel en benzine nodig, maar dat kan dus alleen via de Verenigde Staten of onder hoge tarieven worden geleverd."
Gisteren weigerde Washington een verzoek van Puerto Ricaanse congresleden om de Jones Act tijdelijk op te schorten, terwijl het dat wel voor Texas deed. "Washington heeft verantwoordelijkheid voor Puerto Rico. Dat moeten ze nu ook nemen", aldus Baez.
