Hoe de bekoelde relatie tussen Duitsland en Turkije het vriespunt nadert
"De Duitse autoriteiten hebben heel duidelijk gemaakt dat ze echt niet zitten te wachten op een toespraak van de Turkse president Erdogan in hun land", zegt correspondent Jeroen Wollaars. Duitsland heeft zo'n optreden zelfs verboden.
De Turkse president wilde tijdens de G20-top in Hamburg van volgende week Turken in Duitsland toespreken. Er waren aanvragen gedaan bij twee grote evenementenhallen in de steden Dortmund en Oberhausen en hij had een officieel verzoek ingediend bij de regering. Dat wees de Duitse regering beslist af.
De spanningen lopen alleen maar verder op.
Daarbij spelen de slechte ervaringen uit het verleden mee. In 2015 kreeg Erdogan nog wel toestemming om te spreken voor de Turkse gemeenschap in Duitsland. Toen was hij op een bijeenkomst in de stad Karlsruhe. "Dat was een enorm gedoe", zegt Wollaars in Nieuws en Co op NPO Radio 1. "Niet alleen qua beveiliging, maar ook op maatschappelijk vlak."
Duitsers vroegen zich af wat hij daar kwam doen en waar de loyaliteit van Turkse Erdogan-aanhangers die in Duitsland wonen nu echt lag. Daarnaast leidde de bijeenkomst tot onrust. Er kwamen veel tegenstanders van de president op af. Zo protesteerden er bijvoorbeeld Koerden tegen zijn beleid.
Het is een van de redenen die de Duitse regering nu aanvoert voor een verbod op een toespraak van de Turkse president. Volgens de autoriteiten zijn er vanwege de G20-top niet genoeg agenten beschikbaar om ook nog eens een bijeenkomst met Erdogan te beveiligen.
Uit angst voor rellen tussen Koerden en Turken mogen ook de beveiligers van de president niet mee naar de G20-top. Zij vielen tijdens een bezoek aan Washington Koerdische demonstranten aan die leuzen tegen Erdogan scandeerden.
Het staat niet slecht voor Duitse politici om te laten zien dat ze zich niet laten chanteren door Turkije.
Ook de aanhoudende politieke spanningen tussen Duitsland en Turkije spelen een belangrijke rol bij de totstandkoming van het besluit. Begin deze maand trok Duitsland 260 militairen terug van een basis in Inçirlik. Ook zit er nog steeds een Duits-Turkse journalist vast in Turkije, iets waar Duitsland woedend over is.
Verder botsten de twee landen de afgelopen jaren ook onder meer bij de affaire rond de komiek Böhmermann en de rel rond de verboden Turkse referendumbijeenkomsten, waarbij Erdogan Duitsland beschuldigde van nazi-praktijken.
Gezien de moeilijkheden tussen de twee landen, vindt de Duitse regering het ongepast als Erdogan een toespraak houdt voor zijn landgenoten in Duitsland. "Dit wijst erop dat de problemen nog niet voorbij zijn", zegt Wollaars. "De spanningen lopen alleen maar verder op."
Wat mogelijk ook meespeelt, is dat op 24 september parlementsverkiezingen zijn in Duitsland. "Het staat dus ook niet slecht voor Duitse politici om te laten zien dat ze zich niet laten chanteren door Turkije."
'Wetje tegen Erdogan'
Ook premier Rutte stelde zich vlak voor de verkiezingen in Nederland hard op tegenover Turkije. De Turkse minister van Buitenlandse Zaken Cavusoglu kreeg geen toestemming om te landen en minister Kaya van Familiezaken mocht geen toespraak houden voor Turkse Nederlanders in Rotterdam.
Vanuit Hamburg liet Rutte - die ook aanwezig is op de G20 - weten dat hij het besluit van Duitsland om een toespraak van Erdogan te verbieden snapt en respecteert. "Dat geeft aan dat hij bondskanselier Merkel ondersteunt", zegt Wollaars. "En de manier waarop hij de rel met Turkije heeft aangepakt heeft hem ook geen windeieren gelegd bij de verkiezingen."
Dat de Duitse regering de kwestie zwaar opneemt, blijkt ook uit het feit dat er een nieuwe wet in de maak is. Voortaan wil het land alle niet-EU-leiders weren die er campagne willen voeren. Wollaars: "Dat is natuurlijk een wetje tegen Erdogan. Het laat zien dat de Duitsers het niet bij een eenmalig verbod willen laten."
