De 'red line' van Obama werd overschreden en Trump greep in

• Bart Audenaert

  Redacteur Online

Het was een reactie die we niet eerder bij Amerikaanse presidenten zagen: Trump die keihard optrad tegen het regime van de Syrische president Assad. Hij liet vannacht raketten afvuren op een luchtmachtbasis van het regime, waarvandaan volgens de VS eerder deze week een chemische aanval werd uitgevoerd.

Eerder deze week waarschuwde Trump er al voor dat de aanval met chemische wapens van het regime van president Assad niet ongestraft kon blijven. Met de actie voegde Trump de daad bij het woord, iets wat zijn voorganger Obama nooit deed. Die had het in 2012 over the red line: als Assad daaroverheen zou gaan, zou er worden ingegrepen.

De rode lijn werd overschreden, maar Obama greep nooit militair in. Volgens Obama was die rode lijn niet zozeer zijn rode lijn, maar was die in het leven geroepen door de internationale gemeenschap en het Congres. Wel sloot hij in 2013 een akkoord met Assad om de meerderheid van de chemische wapens te vernietigen.

Trump heeft nu dus wel ingegrepen, maar hij heeft er niet altijd zo over gedacht. In 2013 verstuurde hij nog een tweet waarin hij Obama bekritiseerde, toen die nadacht over een aanval op het Syrische regime. "Als je dat doet gebeuren er hele slechte dingen", schreef hij.

Ook tijdens de campagne liet Trump zich vaker negatief uit over ingrijpen in het Midden-Oosten. Hij wilde zich focussen op America First, "en hij was niet bang om zich af te keren van de vluchtelingencrisis en het lijden in Syrië", schrijft The Washington Post.

Dat was, vond hij, een probleem voor het Midden-Oosten, en er zouden geen vluchtelingen worden toegelaten tot de Verenigde Staten uit angst voor terroristen. Uitspraken die hij ook in 2013 al deed:

Ook waarschuwde Trump er in het verleden voor dat een aanval op Syrië wel eens verregaande consequenties zou kunnen hebben. "Niemand wil een oorlog in Syrië starten en in een conflict belanden met een nucleair gewapend Rusland, dat zou heel goed kunnen leiden tot een Derde Wereldoorlog", zei Trump daags voor de presidentsverkiezingen vorig jaar.

Maakt Trump hier een statement tegenover Obama? "Daar lijkt het wel op", zegt redacteur Jet Mok van bureau Washington in het NOS Radio 1 Journaal. "Trump zei woensdag al dat Assad een grens had overschreden, en iedereen vroeg zich daarna af of dat consequenties zou hebben."

In 2013 zei Obama hetzelfde (de red line-uitspraken) na een gifgasaanval, maar hij greep niet in. Trump heeft dat nu dus wel gedaan, een beweegreden kan zijn geweest dat hij persoonlijk geraakt werd door de vele doden, zegt Mok. "Het lijkt erop dat hij die doden op deze manier wilde vergelden." 

Of de aanval van vannacht de opmaat is naar een langere strijd? Daar lijkt het niet op. Wel worden er nieuwe Amerikaanse aanvallen verwacht, als het Syrische regime opnieuw gifgasaanvallen uitvoert. "Maar de actie van vannacht is duidelijk niet bedoeld om Assad uit het zadel te lichten of om het conflict in Syrië voor eens en voor altijd te beëindigen", zegt Mok. "De aanval was heel gericht."