4-FA, 4-F, Flux, 4-FMP, 4 Flava of xtc-light. Het zijn een aantal namen voor een drug waar afgelopen zomer flink op is gefeest. Het middel werd snel populair, omdat het volgens gebruikers een lichter effect geeft dan xtc. Tot vandaag was het gebruik ervan legaal.
4-FA staat nu op Lijst 1 van de Opiumwet en is daarmee officieel een harddrug. Dat maakt de productie, handel en verkoop van 4-FA verboden. De reden: het gebruik kan leiden tot zware hoofdpijn en schade aan de hart- en bloedvaten.
Maar hoe veranderde 4-FA van een onbekende research chemical in een harddrug? Een overzicht:
De partydrug komt in 2005 op de Nederlandse markt en wordt in 2009 voor het eerst bij een testcentrum aangeboden. Begin 2016 raakt het middel bekend bij het grote publiek en neemt het aantal gebruikers snel toe.
Het effect op de gezondheid is dan nog onduidelijk. Het Trimbos-instituut komt al snel met een waarschuwing. "Je bent je eigen proefkonijn", zegt Trimbos-onderzoeker Daan van der Gouwe tegen gebruikers van 4-FA.
In de zomer van 2016 zien EHBO-organisaties op festivals en feesten het aantal 4-FA gebruikers met klachten snel toenemen. Soms gaat het alleen om een lichte hoofdpijn. In andere gevallen is er sprake van een hersenbloeding of hartproblemen.
Ook bestaat het vermoeden dat twee mensen zijn overleden na het gebruik van de drug. Maar komt dat echt door 4-FA? Volgens Tibor Bunt van Trimbos is dat heel lastig te zeggen. "De arts kan niet in de celletjes kijken en zien dat die drug ook echt de fatale prikkel was."
Hoewel er op dat moment nog geen grondig onderzoek is gedaan naar 4-FA, vindt het kabinet de waarschuwingen en klachten voldoende om het middel te verbieden. "Eigenlijk moet je dat pas doen na zorgvuldig onderzoek, maar dat duurt vrij lang", zegt Brunt.
Op dit moment is het nog maar de vraag of zo'n verbod echt zal helpen. Andere middelen op Lijst 1 van de Opiumwet, zoals xtc en cocaïne, worden immers nog steeds gebruikt.
Wel is duidelijk dat er stappen worden gezet om drugsgebruik in het verkeer aan te pakken. Vanaf 1 juli gaat er een wet in werking waardoor de politie speekseltesten mag uitvoeren om op drugs te testen.
