Aangepast

Broodgate, stamper en bumor: dit woordenboek helpt jou door #TK17

Als het je nu nog is ontgaan, dan weten we niet wat je hier doet: vandaag gaat Nederland naar de stembus. Als vanavond de resultaten binnendruppelen zitten wij aan de buis gekluisterd met een bak popcorn en hebben we social media openstaan.

Jij ook? Daar gaan nogal wat termen voorbij komen. Want wie is de Jessiah? Wie heeft er Bumor? En wat is de stamper? Tijd voor een woordenboekje voor vandaag.

Brood-gate

Is het je al opgevallen? Alexander Pechtold, de lijsttrekker van D66, lijkt best wel op een brood. Althans, dat is een ludieke complottheorie tijdens de verkiezingen. Tijdens zijn AMA op Reddit zei Pechtold dat hij niet kan ontkennen dat hij op sommige broden lijkt. Dus het complot gaat dieper. Er zijn zelfs een Facebookpagina en een website aan gewijd.

Blanco stem

Je had flink wat keuze tijdens deze verkiezingen. Maar liefst 28 partijen stonden er op de kieslijst. Was je het echt met geen van deze partijen eens, dan kon je altijd nog blanco stemmen.

Een blanco stem telt niet mee voor de zetelverdeling - dus hoeveel zetels partijen aan het einde van de avond in het kabinet hebben - maar telt wel mee voor de opkomst. Tijdens de vorige Tweede Kamerverkiezingen in 2012 stemden ruim 17.000 mensen blanco.

Bumor

Sybrand van Haersma-Buma, de lijsttrekker van het CDA, staat op Twitter bekend om zijn humor, ofwel bumor. De typische humor van Buma is gortdroog. Een voorbeeld: zijn campagnefilmpje. Buma wil graag jouw stem, letterlijk. Niet grappig? Had je bij moeten zijn. Zijn plan om het volkslied terug te krijgen in de klas, was trouwens geen gevalletje bumor.

Het domino-effect

Mark Rutte is er bang voor: een domino-effect van verkeerd populisme in Europa. Dat zei hij tegen internationale pers deze week. Volgens hem is het de taak van Nederland om vooral niet op Wilders te stemmen, omdat dit zomaar een stroom van rechts populisme in Europa tot gevolg kan hebben.

Een belangrijke reden dat de internationale pers zo geïnteresseerd is in de verkiezingen hier, is omdat de verkiezingen in Duitsland en in Frankrijk voor de deur staan. Landen waar rechtspopulisten groeien in populariteit. Het domino-effect werd eerder genoemd in de Koude Oorlog door de Amerikaanse president Eisenhower. Hij beweerde dat als het ene land in Zuidoost-Azië zou vallen voor het communisme, de rest zou volgen.

De duimboks

Vergeet de dab, vergeet de shaka, de duimboks is het helemaal op het Binnenhof. Den Haag-verslaggevers Vincent en Xander introduceerden hem in hun campagnevlog. En nu iedereen: #duimboks.

Exitpoll

De exitpoll geeft een indruk van wat er gestemd is. Na 21.00 uur vanavond is dat waar het allemaal om draait. Bij veertig stembureau's in Nederland staat een extra stembus van onderzoeksbureau Ipsos. Voor de NOS onderzoekt dit bureau wat de mensen gestemd hebben. Iedereen die het stemhokje uitkomt bij deze stembureau's wordt gevraagd wat ze gestemd hebben.

Meestal zit de exitpoll vrij dicht bij de uiteindelijke verkiezingsuitslag, omdat Ipsos erop toeziet dat de stembussen goed over Nederland verdeeld zijn. Bij de Provinciale Statenverkiezingen in 2015 was het verschil bijvoorbeeld heel klein, legt De Correspondent uit.

'Interne peiling'

Een peiling die een partij zelf uitvoert. De term wordt op Twitter vooral gebruikt om grappen te maken over peilingen die het Forum voor Democratie van Thierry Baudet heeft laten doen en die wel erg gunstig voor hem uitpakten. Of Baudet ook zoveel zetels krijgt als zijn interne peiling voorspelt, zal vandaag blijken.

Jessiah

Jesse Klaver wordt gekscherend door GroenLinks-stemmers ook wel de 'Jessias' genoemd, Jesse de Messias. De term werd helemaal populair nadat de Britse krant The Guardian een portret maakte van Jesse, waarin hij als de grote rivaal van Geert Wilders wordt opgetekend.

De naam kwam terug tijdens de grote meet-up die GroenLinks organiseerde in Amsterdam, waar zo'n vijfduizend volgelingen van Klaver op afkwamen: GroenLinks-stemmers en twijfelaars dus. Overigens noemde NRC Jesse in 2015 al de nieuwe Linkse Messias.

Kiesdeler

Hier gaan we even technisch worden, maar de kiesdeler is het systeem dat wij in Nederland hebben om te bepalen hoeveel stemmen nodig zijn voor één zetel in de Tweede Kamer. Stel dat er vandaag 10 miljoen geldige stemmen worden uitgebracht voor de 150 zetels die het parlement heeft, dan is de kiesdeler 10 miljoen gedeeld door 150.

Dat wil zeggen dat je 66.666 stemmen nodig hebt voor een zetel. Als het sommetje niet helemaal uitkomt, dus als een partij recht heeft op 1,9 zetel, wordt dat naar beneden afgerond. Op die manier blijven er altijd restzetels over. Hoe die worden verdeeld in Nederland lees je hier.

Lijstverbinding

Met een lijstverbinding maken partijen meer kans op een restzetel. PvdA en GroenLinks hebben zo'n verbinding en ook de ChristenUnie en SGP hebben zulke afspraken gemaakt.

Nepvolgers

Dat er op Facebook en Twitter veel anonieme accounts zitten, dat wisten we al. En dat veel van die anoniempjes nep-accounts zijn is ook niets nieuws. Maar toen NRC in februari schreef dat de partij Denk nepvolgers inzette om politieke tegenstanders te trollen ging het toch wel goed los op social media.

Het ging volgens het onderzoek van de krant om zeker twintig nepprofielen. En volgens Nieuwscheckers hebben zowel Tunahan Kuzu als Farid Azarkan heel veel nepvolgers op Twitter.

De stamper

Er wordt zo fanatiek gestemd vandaag dat er speciaal gereedschap aan te pas moet komen om al die grote stembiljetten in de stembussen te krijgen. Daar is de stamper voor. Gewapend met deze houten stok drukt de medewerker van het stembureau de stembiljetten aan.

Stemweer

Moeten we deze uitleggen? Het is heerlijk weer vandaag. Perfect voor stemselfies vanaf bijzondere stembureau's.

Voorkeurstem

Het zal je vast niet ontgaan zijn dat er heel veel namen op de stembiljetten staan. En op al die mensen kun je stemmen. Maar dat wil natuurlijk niet zeggen dat alle kandidaten ook de Tweede Kamer halen. Maar hoe laag je ook op de lijst staat, als genoeg mensen op je stemmen, kun je met voorkeursstemmen de Kamer halen.

Dan neem jij de plek over van de laagstgeplaatste kandidaat van jouw partij die eigenlijk die zetel zou krijgen. Zo doet transgender-kandidaat Sophie Schers van GroenLinks het goed op Twitter. Ze staat op nummer 34, maar zou met genoeg voorkeursstemmen toch de Kamer kunnen halen.

Zetelrovers

Als een kamerlid uit een partij stapt, mag hij of zij haar kamerzetel houden. Zo zit voormalig PvdA-kamerlid Jacques Monasch nu voor zijn eigen partij Nieuwe Wegen in de Kamer, terwijl hij als PvdA-kandidaat gekozen is. En ook Tunahan Kuzu van Denk begon in de Tweede Kamer als PvdA-kamerlid. De een vindt dit prima, de ander noemt deze kandidaten 'zetelrovers'. Zij hebben in hun ogen de zetel gestolen van de partij waar zij voor gekozen zijn.

Deel artikel: