Trump heeft 'crème de la crème' bodyguards, toch staan ze onder druk
Enkele seconden nadat de kogels langs het hoofd van Trump zoefden, stortten vier bodyguards zich op hem. Het zijn medewerkers van de Secret Service, dat bekendstaat als de top van de internationale beveiligingswereld. Toch is de kritiek in Amerika niet mals. Veel veiligheidsexperts vragen zich af: "Waarom werd dat dak niet bewaakt?"
Kimberly Cheatle moet die vraag volgende week beantwoorden tijdens een hoorzitting in het Huis van Afgevaardigden. Zij is hoofd van de Secret Service, de dienst die sinds 1901 is belast met de bescherming van politieke leiders en hun families.
Haar woordvoerder benadrukte gisteren dat de veiligheidsdienst tijdens Trumps speech leunde op de inzet van lokale politieagenten. Dat gebeurt vaker, tot teleurstelling van sommige ex-medewerkers die klagen over bezuinigingen. Bij de Secret Service werken ruim 8000 mensen. Volgens een rapport uit 2015 zijn er te weinig middelen om in campagnetijd de veiligheid te garanderen.
Als Cheatle's uitleg tijdens de hoorzitting niet goed genoeg is, is het de vraag of ze kan aanblijven. Zo niet dan is dat een flinke deuk in het imago van de Secret Service.
'Uitstekende beveiligers, maar ook gewoon mensen'
"Want over het algemeen doen zij hun werk ongelofelijk goed", zegt historicus Frans Verhagen, die is gespecialiseerd in Amerikaanse geschiedenis. "Het lullige van dit soort banen is: als het misgaat ben je de klos, als het goed gaat krijg je geen lof."
Hij krijgt bijval van Amerika-kenner Kenneth Manusama. "De Secret Service roept zelf dat ze de beste beveiligers ter wereld zijn. Maar het zijn ook gewoon mensen die steken kunnen laten vallen."
Dat Trumps bodyguards afgelopen weekend steken lieten vallen is volgens Hans Slaman een understatement. Hij werkte in het verleden samen met de Secret Service en heeft nu een beveiligingsbedrijf in Nederland. Hij windt zich niet alleen op over het onbemande dak, maar ziet ook andere "basale fouten". "Waarom stond Trump niet achter een glazen kogelwerend scherm? Waarom zaten op het dak geen spotters? Waarom werd Trump via de zijkanten afgevoerd?"
Het is niet de eerste keer dat de Secret Service onder vuur ligt na een aanslag. Toen John F. Kennedy in 1963 werd doodgeschoten vroegen critici zich af waarom de president zomaar rondreed in een open auto in een stad waar een vijandige sfeer heerste. Gevolg was dat de dienst zijn protocollen aanpaste en de beveiliging nog verder opschroefde. Toch kon het gebeuren dat in 1981 president Reagan werd beschoten. Hij raakte gewond, maar overleefde.
Die aanslag op Reagan 43 jaar geleden is de laatste keer dat een president of presidentskandidaat kogels op zich af zag komen. Best lang geleden, vindt Manusama. "Misschien verslapt de waakzaamheid als al zo lang niets is gebeurd met een hoge official."
De Secret Service houdt zich niet alleen bezig met de veiligheid van Trump en Biden, maar ook van oud-presidenten. Zoals die van de inmiddels 99-jarige ongeneeslijk zieke Jimmy Carter. "Voor zijn residentie staat een wachthokje met daarin een Secret Service-agent", zegt Verhagen.
Vergeet niet: het zijn mensen die zijn getraind om in de baan van een schot te springen.
Terug naar Trump. Volgens veiligheidsexpert Slaman is het "heel bijzonder" dat de Republikein enkele ogenblikken na de aanslag mocht opstaan om een gebalde vuist de lucht in te steken en 'fight' te scanderen. "Op het moment dat hij slachtoffer is, heeft hij eigenlijk helemaal niets meer te vertellen." Dus hadden de bodyguards Trump niet de mogelijkheid mogen geven zich opnieuw te tonen aan het publiek, vindt Slaman. "Dan haak je 'm maar een beentje. Hij mag gewoon niet meer omhoogkomen."
Warme band met bodyguards
Er mag dan veel kritiek zijn op de beveiligers, toch bedankte Trump hen na de aanslag uitvoerig. Die dankwoorden zijn vooral gericht aan het handjevol bodyguards dat na de schoten op hem dook, denkt Verhagen. Hij benadrukt dat Trump zijn bodyguards al jarenlang van heel dichtbij meemaakt. "Je krijgt dan persoonlijke relaties met die mensen. Vergeet niet: het zijn mensen die zijn getraind om in de baan van een schot te springen."
In dat licht vindt de historicus het logisch dat de bodyguards Trump zijn nu al iconische gebalde vuist-moment gunden. "Want je kunt niet van de Secret Service verwachten dat ze zijn vuist omlaagdrukken. Dat zou pas een politiek statement zijn."
