Een moordaanslag op de Republikeinse presidentskandidaat Donald Trump heeft het toch al gepolariseerde Amerika op z'n kop gezet. Een schutter nam hem onder vuur tijdens een campagnebijeenkomst. Trump werd geraakt aan zijn oor en een persoon in het publiek kwam om het leven.
Trump is kort in het ziekenhuis geweest en ging daarna naar zijn golfresort in New Jersey. Binnen en buiten de VS wordt geschokt gereageerd op de moordpoging.
Een overzicht van wat we weten over de toedracht, de dader en welke vragen er nu zijn.
De aanslag
- Trump houdt zaterdagavond een verkiezingsbijeenkomst in Butler, in de belangrijke swing state Pennsylvania. Het lijkt een bijeenkomst zoals zovele tot de verkiezingen in november met Trump tussen het publiek, speechend op een podium. Tot een schutter het vuur opent.
- Even na 18.00 uur plaatselijke tijd wordt Trump beschoten vanaf een dak in de buurt en geraakt aan zijn oor. Trump duikt direct naar de grond en wordt omringd door zijn beveiligers.
- In het publiek komt een man om het leven en raken twee mensen zwaargewond. De slachtoffers zaten in de vuurlinie.
- Trump wordt spoedig door beveiligers van het podium begeleid en naar een auto gebracht. Van daar gaat hij naar een ziekenhuis.
- De dader schiet vanaf een dak in de buurt. Kort voor zijn daad wordt hij gezien door omstanders, die de politie waarschuwen. De man gebruikt een semi-automatisch geweer van het type AR-15, dat in de VS relatief makkelijk verkrijgbaar is. De dader wordt doodgeschoten door een scherpschutter.
De dader
- De doodgeschoten aanslagpleger is Thomas Matthew Crooks (20) uit Bethel Park, ook in de staat Pennsylvania.
- Een motief is vooralsnog niet bekend. Ook is niet duidelijk of hij alleen handelde. De Amerikaanse autoriteiten zijn massaal aanwezig bij zijn huis en hebben het luchtruim boven Bethel Park, dat op ongeveer een uur rijden van de plek ligt waar Trump werd beschoten, gesloten.
- Crooks stond ingeschreven als Republikein, meldt The Washington Post op basis van het kiezersregister van Pennsylvania. Uit andere overheidsgegevens blijkt dat hij op de dag dat Joe Biden als president werd beëdigd, een donatie deed aan een aan de Democraten gelieerd actiecomité.
De reacties
- President Biden zegt dat er geen plek is voor dit soort geweld in de Verenigde Staten. Oud-president Obama reageerde op eenzelfde manier.
- Vanuit de Republikeinse partij is er veel steun voor Trump en zijn ook fellere geluiden te horen over onder anderen president Biden. "De Biden-campagne heeft Donald Trump altijd afgeschilderd als een autocratische fascist die ten koste van alles moet worden gestopt", zei J.D. Vance, een mogelijke kandidaat voor het vicepresidentschap. "Die retoriek heeft direct tot deze aanslagpoging geleid." De Republikeinen willen ook een onderzoek naar de beveiliging van Trump.
- De Franse president Macron spreekt van een "tragedie voor onze democratieën. Frankrijk deelt de schok en verontwaardiging van het Amerikaanse volk".
- De Duitse bondskanselier Scholz heeft het over een "verachtelijke" daad.
- De Braziliaanse president Lula vindt dat "alle verdedigers van democratie" de aanslag krachtig moeten veroordelen.
- Premier Schoof is "geschokt" door het nieuws. "Het is een opluchting dat hij er met lichte verwondingen van af is gekomen", schrijft Schoof op X.
De vragen
- Inmiddels worden vragen gesteld over de beveiliging van Trump, die als oud-president wordt bewaakt door de Secret Service. De Republikeinen willen dat daar onderzoek naar komt. Tussen de schutter en Trump lagen 120 tot 150 meter. De man had vrij zicht.
- Er zijn nog veel vragen over de dader en zijn motief. Politie en veiligheidsdiensten trekken nu alles na van Thomas Matthew Crooks.
- De vraag is ook wat de politieke gevolgen zullen zijn van de aanslag. Onze correspondent Rudy Bouma verwacht in ieder geval dat het al gepolariseerde klimaat in de VS verder zal verslechteren:
Correspondent Rudy Bouma over schietpartij waar Trump gewond raakte
