'Twintiger OG' achter Pentagon-lek: 'Het was opschepperij'

De Verenigde Staten willen de onderste steen boven krijgen over de uit het Pentagon gelekte geheime documenten met zeer gevoelige informatie over actuele militaire zaken. The Washington Post meldt vandaag dat degene die de geheime Amerikaanse overheidsdocumenten heeft gelekt, mogelijk werkte op een legerbasis. Het zou gaan om een twintiger die zich 'OG' (Original Gangster) noemt.

De FBI heeft in de staat Massachusetts inmiddels een verdachte gearresteerd in het onderzoek naar het lekken van geheime Amerikaanse overheidsdocumenten. Het gaat om een 21-jarige man die is verbonden aan de Massachusetts Air National Guard, de luchtdivisie van de nationale garde, die bestaat uit reservisten.

The Washington Post sprak met twee van zijn onlinevrienden uit een chatgroep voor gamers, genaamd 'Thug Shaker Central', die bestond uit een aantal jonge Amerikanen. De krant analyseerde honderden foto's van de geheime stukken. De krant zegt te beschikken over een stemopname, foto's en een video van OG, die in zijn groep vooral indruk zou hebben willen maken met de geheime informatie.

"Het was opschepperij van OG tegenover vrienden, maar hij wilde ook zorgen dat we goed geïnformeerd waren", zegt een lid van de groep tegen The Washington Post. OG zou volgens het lid uit zijn groep niet handelen in opdracht van een land.

Patroon

Het aantal gelekte documenten verbleekt bij de ruim tien miljoen geheime documenten die WikiLeaks sinds 2006 heeft gepubliceerd. Of de 1,7 miljoen door Edward Snowden gelekte pagina's, inmiddels tien jaar geleden. Maar volgens hoogleraar en veiligheids-expert Beatrice de Graaf valt er wel iets op. "Er is een patroon in de Amerikaanse geschiedenis, dat lekken vaker voorkomen in tijden van oorlog. En wel van binnenuit, om de bevolking te willen inlichten."

In 1971 waren er de Pentagon Papers: Daniel Ellsberg, die de documenten lekte, vond toen dat hij publiek moest inlichten over de oorlog in Vietnam. In 2010 lekte soldaat Chelsea Manning driekwart miljoen documenten over de oorlog in Irak. En de Snowden leaks uit 2013 waren ook ideologisch gedreven. Snowden wilde laten zien wat er aan de hand was bij de Amerkaanse geheime dienst die de eigen bevolking afluisterde.

"Als je dan kijkt naar dit lek, dan is dat ook ideologisch gemotiveerd", zegt de Graaf. "Uit The Washington Post weten we nu dat deze OG zijn volgelingen heeft willen vertellen hoe repressief en totalitair de Amerikaanse regering is. Anti-overheidsextremisme noemen we dat."

Nog niet duidelijk is hoe OG aan de stukken kwam. "Heeft hij ze daadwerkelijk zelf gekopieerd, of kreeg hij ze van anderen? De stukken gaan namelijk over zoveel verschillende dossiers, over Egypte, Turkije, Rusland en andere landen", zegt De Graaf.

Onzorgvuldig

In tegenstelling tot eerdere lekken gaan de nu gelekte documenten over een acuut conflict, over wapenleveranties uit andere landen en troepenbewegingen. En het is ook nog niet helemaal duidelijk of OG zelf wel uit was op zo'n groot lek. Misschien wilde hij de informatie eerst en vooral aan zijn eigen volgers laten zien.

Uit de gesprekken met twee van zijn onlinevrienden zou blijken dat hij geschrokken is dat alles nu is uitgelekt. De Graaf: "Het lijkt een soort sekteleider en het is de vraag of hij op deze manier een lek wilde creëren. Al is hij wel onzorgvuldig geweest, want hij wist heel goed dat er mensen van tal van nationaliteiten in zijn groep zaten, uit Europa, Rusland, Azië."

Anti-overheid

De informatie die de afgelopen dagen is vrijgekomen kan grotere gevolgen hebben dan eerdere onthullingen, denkt De Graaf. "Zo'n lek is sowieso schadelijk, want collegadiensten denken nu nog wel een keer extra na voordat ze iets delen. Maar het lek geeft ook informatie over de oorlog in Oekraïne prijs. Deze documenten zitten veel dichter op de gebeurtenissen dan bij vorige lekken. Het is bijna realtime intelligence die nu op straat ligt. Andere diensten zijn woest."

Ook politicoloog Thomas Rid, internetveiligheidsexpert bij de Amerikaanse Johns Hopkins Universiteit, zei in Nieuwsuur hoe lek de Amerikaanse inlichtingendiensten blijken te zijn. "De diensten moeten echt hun zaken op orde brengen." Het Amerikaanse ministerie van Justitie is een strafrechtelijk onderzoek gestart naar het lek.

In Amerika hebben 1,25 miljoen mensen een security clearance en veel mensen kunnen dus bij gevoelige informatie, zegt De Graaf. "We weten dat er veel mensen in het Amerikaanse leger of bij talloze bedrijven waar contracten mee zijn afgesloten zitten, die er anti-overheidsgedachtengoed op nahouden. Deze OG heeft niet heel veel sympathieën die anders zijn dan die van veel Republikeinen. Het kan dus zo weer gebeuren."