Invloed islam groeit in de Franse voorsteden

Nog acht dagen en dan stemmen de Fransen in de eerste ronde van de presidentsverkiezingen. Welke president het ook wordt, hij of zij krijgt te maken met de groeiende problemen in de Franse voorsteden.

Naast hoge werkloosheid en segregatie krijgt de fundamentalistische islam steeds meer greep op de moslimgemeenschap.

Niet ver van Parijs ligt de voorstad Trappes, een banlieue die altijd gevaarlijk wordt genoemd: met drugshandel, jongeren zonder toekomst en de beruchte rellen van 2005. Toen waren we er ook en filmden we het busstation van Trappes dat in brand was gestoken.

We spraken toen Abdel Houari, een jonge cineast die zich zorgen maakte over de woede van jongeren in zijn eigen wijk. "Dit komt nooit meer goed als de overheid niets doet voor de jongeren", zei hij destijds.

Twaalf jaar later later ontmoeten we hem weer. Hij is veranderd van een doorsnee jongen in een strenggelovige moslim. "Het geloof is een manier van leven. Er is de hele dag geen enkel moment - van zonsopkomst tot zonsondergang - dat ik mijn geloof niet praktiseer."

Brigade de hadj

Wat is er met Abdel gebeurd? Zelf beschrijft hij een bijna ongeluk, waarna hij het licht zag. Maar na doorvragen vertelt hij over de brigade de hadj enige tijd geleden, in zijn banlieue.

"Het is een klein clubje oude mannen die preken. Zij gaan de straten op, de wijken in en zijn net sociaal werkers", zegt Abdel. "Ze spreken jongeren aan en zeggen: Je motor maakt kabaal. Je staat bij de flat en ergert mensen. Kom in de moskee God aanbidden. Dan merk je dat je tot rust komt, dat je geestelijke rust vindt."

Abdel's dag wordt bepaald door gebeden. Hij verloor tachtig procent van zijn werk voor Franse artiesten, want muziek is verboden. Hij maakt nu religieuze video's voor jongeren. Zijn band met de Franse staat lijkt doorgeknipt.

"Ik was heel lang een vlaggendrager van Frankrijk. Overal in de wereld zei ik dat Frankrijk ideaal was. Eerlijk gezegd denk ik dat niet meer," zegt Abdel. Volgens hem discrimineert Frankrijk en is het land racistisch geworden.

Trappes is in twaalf jaar veranderd. De gevels zijn opgeknapt, maar de werkloosheid is hoger dan ooit. Met een adres in Trappes krijg je geen baan. En de islam is overal zichtbaar.

Daar was in 2007 nog weinig van te merken. We spraken toen een groep van zeven vrouwen, waaronder Aïcha Akafou, een bezorgde moeder. Zij pleitte voor een harde aanpak van overlastgevende jongeren in de wijk.

Radicalisering

De vrouwen droegen destijds zomerse kleding en hadden blote armen. Nu zijn vier van die zeven vrouwen zwaar gesluierd en willen zij niet meer praten. Alleen Aïcha wil me ontmoeten, in het buurtcentrum in de wijk. Naast haar baan als verzekeringsinspecteur heeft ze met andere ouders een vereniging opgericht tegen de radicalisering van de islam.

"Ze zoeken een identiteit. Er is werkloosheid en armoede. Er is veel dat het leven moeilijk maakt", zegt ze. "Om aan hun moeilijke situatie te ontkomen, zoeken mensen iets anders dat ze kan helpen in het dagelijkse leven."

Aïcha merkt dat meer vrouwen zich afzonderen en zelfs niet naar speciale vrouwenavonden komen. "Er komen er steeds minder omdat muziek verboden is. Die vrouwen komen dus niet meer naar die avonden."

Op het lyceum van Trappes merkt men de groeiende invloed van de islam. Niet in de klas, want in Frankrijk zijn hoofddoeken verboden. Leerlingen behalen hier de beste resultaten van de regio, maar de filosofieleraar zag de sfeer veranderen.

"Ik merkte dat sommige leerlingen in de klas aangaven dat salafisme en fundamentalisme in hun ogen niet zo waren zoals ze in de media werden neergezet, maar juist lovenswaardig en heel normaal waren", zegt docent filosofie Didier Lemaire.

"Dat baarde me zorgen. Want voor mij is er toch een duidelijk verschil tussen een geloof en een standpunt dat je je van de rest van de wereld afsluit. Mijn leerlingen zijn over het algemeen niet fundamentalistisch, niet salafistisch, maar ze komen er wel de hele tijd mee in contact", zegt Lemaire.

De grootste moskee van Trappes is in handen van de UMT Union des Musulmans de Trappes. Er wordt gezegd dat de macht van salafisten er toeneemt. Maar we kunnen dat niet controleren. Zelfs met hulp van Abdel zijn we niet welkom.

Abdel wil als salafist de maatschappij islamiseren, maar is tegen geweld. Het lijkt onschuldig. Maar de leraar van het Lyceum maakt zich zorgen.

"Het is alsof ze een andere nationaliteit hebben. Dat wil zeggen, hun religie wordt niet een spirituele beleving, maar een identiteit. Het is iets dat reden geeft om te bestaan en het definieert wie ze zijn. Het is niet meer iets individueels, maar collectief en dat is onrustbarend."