Donald Trump heeft er niets aan als Rusland als winnaar uit de Oekraïne-oorlog komt. Dat zegt de hoogste militair bij de NAVO, Rob Bauer, in gesprek met Nieuwsuur. Hij denkt dat eventuele vredesonderhandelingen niet zo'n vaart zullen lopen als de nieuwe leider van Amerika eerder beloofde.
De Republikein zei de oorlog te beëindigen "binnen 24 uur" nadat hij president wordt. Hij vertelde niet hoe. In Europa is vrees dat Trump de Oekraïense president Zelensky onder druk zet om delen van zijn land af te staan aan Rusland.
President Poetin zou dan als morele winnaar uit de strijd komen. En dat is volgens Bauer niet in het belang van Amerika. Bijvoorbeeld omdat de Russische agressie een precedent kan scheppen. "Er zijn andere landen die meekijken, waaronder China, als het gaat over het breken van regels en of je daarmee weg kunt komen."
Daarom zal de discussie niet per se gaan over hoe snel, maar onder welke condities de oorlog beëindigd kan worden. "Als je nu de oorlog zou stoppen dan is dat voor Oekraïne geen garantie dat die over een jaar weer begint. Dus het gesprek gaat verder dan alleen maar het stoppen van de vijandelijkheden en de gevechten die op dit moment gaande zijn."
Hoe (on)voorspelbaar is Trump?
De hoogste NAVO-militair benadrukt bovendien dat Trump niet zomaar op eigen houtje een deal kan sluiten met Poetin. Alle 32 lidstaten hebben immers een stem. Bovendien: de Amerikaanse president moet in zijn eigen land ook de Senaat en het Huis van Afgevaardigden meekrijgen. "Hij is niet de enige die het voor het zeggen heeft. Ik denk dat er heel veel professionals zijn, ook in die overheid, die hem adviseren. Dus ik maak me niet direct zoveel zorgen."
Trump heeft het imago dat hij onvoorspelbaar is. Maar dat is volgens Bauer niet terecht: Trump voerde veel van wat hij beloofde ook uit. "Mensen die bijna niet konden geloven dat hij meende wat hij zei, zeiden dan: 'hij is onvoorspelbaar'. Maar eigenlijk is hij niet noodzakelijkerwijs onvoorspelbaar."
Trump benadrukte in zijn campagne dat het klaar moest zijn dat Amerika naar verhouding veel meer uitgeeft aan de NAVO dan andere landen. In zijn eerste termijn als president uitte hij kritiek op bondgenoten die niet voldoen aan de afspraak minimaal 2 procent van het bruto binnenlands product te besteden aan defensie.
En eerder dit jaar zei Trump dat Rusland gerust NAVO-landen mag aanvallen als die niet genoeg geld uitgeven aan defensie. "Als jullie niet betalen? Als jullie je niet aan de regels houden? Nee, dan zou ik jullie niet beschermen. Ik zou ze [Rusland] juist aansporen om te doen wat ze maar willen. Jullie moeten gewoon jullie rekeningen betalen."
Rutte en Trump hebben een soort persoonlijke klik.
Maar Bauer benadrukt dat de Europese defensiebudgetten inmiddels een stuk hoger liggen dan toen Trump in 2020 afzwaaide als president, ook die van Nederland. Veel landen trokken de portemonnee toen in 2022 de Oekraïne-oorlog uitbrak. "Dus eigenlijk kunnen we tegen Trump zeggen: er is gebeurd waar u om gevraagd heeft. We verwelkomen hem met een veel beter uitgeruste en voorbereide organisatie dan tijdens zijn vorige presidentschap."
Bauer denkt dat Trump zijn dreigement om uit de NAVO te stappen niet zal waarmaken. Want Europa is de belangrijkste handelspartner van Amerika. "Dus het is in hun belang om te zorgen dat hier stabiliteit en veiligheid is." Ook J.D. Vance, die binnenkort vicepremier wordt, zei twee weken geleden dat Trump niet van plan is de NAVO te verlaten.
Mark Rutte is sinds vorige maand de hoogste baas van de NAVO. Hij stuurde gisteren een sms naar Trump om hem te feliciteren met de verkiezingswinst. Ook liet hij weten snel met de Amerikaanse president om tafel te willen om te praten over de toenemende dreiging van Rusland, Iran, China en Noord-Korea.
Rutte en Trump ontmoetten elkaar twee keer tijdens Trumps eerste termijn. Rutte was toen premier van Nederland. Volgens Bauer hebben de twee "een soort persoonlijke klik".
"Dat is toch een voordeel. Want als het spannend of moeilijk wordt, en er moeten knopen worden doorgehakt of mensen worden overtuigd, dan is die relatie van groot belang."
Geld naar Oekraïne
Trump dreigt de Amerikaanse steun aan Oekraïne terug te schroeven. Als dat gebeurt wordt het voor Europa "niet eenvoudig" om in dat militaire en financiële gat te springen, zegt Bauer. Maar wél noodzakelijk: "We geven met elkaar minder dan 1 procent van ons gezamenlijke binnenlands bruto product uit aan Oekraïne. Dus als je zegt: we kunnen het niet betalen, dan is dat gewoon niet waar."
"Bovendien: als je kijkt naar de kosten van een conflict op de langere termijn, of als Poetin het idee heeft dat hij ook nog andere landen kan veroveren, dan zijn de kosten daarvan vele malen groter."
