Met nog veertien dagen tot de verkiezingen krijgt Donald Trump in zijn race met Kamala Harris steeds meer hulp van de rijkste man op aarde: Elon Musk. De miljardair voert volop campagne voor de Republikein. Wat staat er voor Musk op het spel?
"De toekomst van Amerika en de beschaving staat op het spel", zei Musk zelf over zijn ambitie om Trump naar het Witte Huis te helpen. Musk doneerde eerder al 75 miljoen dollar (omgerekend 68,9 miljoen euro) aan de campagnekas van Trump. Tot de verkiezingen geeft hij bovendien elke dag nog eens 1 miljoen dollar weg aan een geregistreerde kiezer.
"Dit is heel ongebruikelijk", zegt Michael Kang, hoogleraar verkiezingsrecht aan de Northwestern University. Iemand betalen om te stemmen of zich als kiezer te laten registreren is wettelijk verboden. Musk omzeilt dat door het miljoen te verloten onder geregistreerde kiezers die ook zijn pro-Trump petitie hebben ondertekend.
"De manier waarop Musk dit doet is creatief", oordeelt Kang. "Hij wil dat potentiële Trump-stemmers zich als kiesgerechtigde laten registreren en ze daarna waarschijnlijk aansporen om te gaan stemmen." Geen directe betaling aan potentiele kiezers dus, "maar het komt daar wel zo dicht mogelijk bij in de buurt, zonder duidelijk de regels te overtreden."
Musks banden met de overheid
De Amerikaanse overheid is een grote klant van Elon Musks bedrijf SpaceX. Onderzoeksjournalisten van The New York Times berekenden dat het ruimtevaartbedrijf de afgelopen tien jaar defensiecontracten sloot ter waarde van 3,6 miljard dollar. Met ruimtevaartorganisatie NASA sloot SpaceX zelfs deals voor bijna 12 miljard.
"Elon Musk heeft, meer dan wie ook voor hem, complexe banden met de overheid", zegt NYT-journalist David Fahrenthold. "Veel overheidsinstanties kopen van zijn bedrijven, maar tegelijkertijd ligt hij overhoop met de overheid, omdat ze z'n bedrijven reguleren."
Momenteel lopen er zeker twintig onderzoeken van overheidsinstanties tegen Musks bedrijven Tesla, SpaceX, Neuralink en X. Fahrenthold: "Zij bepalen wanneer hij zijn raketten mag lanceren en of zijn auto's veilig zijn. Hij gelooft dat de overheid hem belet om naar Mars te gaan en al zijn dromen te laten uitkomen. Dat hij een kans krijgt om controle te krijgen over de overheid zou zeer lucratief en aantrekkelijk voor hem zijn."
Macht voor Musk?
Musk uit kritiek op onderzoeken tegen zijn bedrijven. Hij ergert zich aan de in zijn ogen overbodige bureaucratie. "Het zou mooi zijn als een overheidscommissie zorgt dat het zuurverdiende geld van de belastingbetaler goed wordt besteed," zei hij in augustus in een gesprek met Trump.
Hij kan als hoofd van de commissie vrienden helpen en vijanden pijn doen.
De miljardair suggereerde dat hij zelf een rol zou kunnen spelen in zo'n commissie. Musk kan Trump dan adviseren over waar volgens hem onnodig geld wordt uitgegeven binnen de overheid. Dat kan volgens Fahrenthold leiden tot een groot belangenconflict: "Hij zou als hoofd de macht hebben om te zeggen op welke instanties wordt bezuinigd."
Als een instantie hem dwarsboomt en reguleert kan hij tegen Trump zeggen: zij moeten minder geld krijgen. "Daarmee kan hij vrienden helpen en vijanden pijn doen."
Die adviezen moeten dan wel worden overgenomen en nog langs het Congres.
Harris' donateurs
De Democratische kandidaat Kamala Harris krijgt ook financiële hulp van rijke donateurs. Ze haalde tot nu toe zelfs veel meer op dan Trump. "Rijke mensen hebben altijd aan beide kanten kandidaten gesteund", zegt journalist Fahrenthold. "En er zijn altijd vragen over of de gekozen kandidaat zijn macht inzet om donateurs te helpen."
Maar volgens de journalist is er nu wel een verschil: "Musk is een donor die al voor de verkiezingen zegt: dit is de baan die ik wil. Ik wil directe controle over de mensen die mij reguleren."
