Duizenden mensen kwamen vandaag naar Amsterdam om te protesteren tegen de komst van de Israëlische president Isaac Herzog. Bij de opening van het Nationale Holocaustmuseum riep hij op ten strijde te trekken tegen "wijdverspreid antisemitisme overal ter wereld". Intussen wordt zijn land door meerdere partijen, waaronder door de VN-mensenrechtenchef, beschuldigd van het plegen van oorlogsmisdaden in Gaza. Nieuwsuur sprak eerder deze week met de president over zijn bezoek en over de oorlog.
Tegenstanders noemen de komst van de president onacceptabel, ongewenst en omstreden. Niet alleen omdat hij Israël vertegenwoordigt, ook vanwege uitspraken die hij zelf heeft gedaan.
Zo leek Herzog enkele dagen na de aanval van Hamas op 7 oktober geen onderscheid te maken tussen burgers in Gaza en terroristen van Hamas. "Een hele natie is verantwoordelijk", zei hij in een persconferentie. Zuid-Afrika nam die uitspraak op in de aanklacht tegen Israël voor het Internationaal Gerechtshof in Den Haag.
Over die uitspraak zegt Herzog dat die uit zijn verband is getrokken. "Vier à vijf dagen na 7 oktober heb ik een persconferentie gegeven. Het land was getraumatiseerd. Ik vond het verontrustend dat geen enkele journalist medeleven betuigde. Ze vroegen alleen onophoudelijk naar het lot van de mensen in Gaza. Ik zei: de daders van 7 oktober vierden feest op de lijken van onschuldige Israëli's. Niet alleen Hamas, daar waren ook burgers bij. En meteen erna zei ik: er zijn daar ook onschuldige burgers. En dat herhaal ik ook de hele tijd."
Herzog twijfelde geen moment toen het Nationaal Holocaustmuseum in Amsterdam hem uitnodigde voor de openingsceremonie, vertelt hij aan Nieuwsuur:
Herzog zegt dat Israël al het mogelijke doet om burgerslachtoffers in Gaza te voorkomen. "We houden ons aan de internationale regels van het humanitaire recht door de mensen ruim van tevoren te waarschuwen. We deelden miljoenen pamfletten uit in het Arabisch om te zeggen waar het veilig is. Er zijn helaas incidenten waarbij burgerslachtoffers zijn gevallen, maar we doen al het mogelijke om dat te voorkomen."
Ngo's hebben sinds het begin van de oorlog gezegd dat gebieden die Israël aanwijst als 'veilige zones', dat in de praktijk niet zijn. Onder meer hulporganisatie UNWRA en de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) hebben in de afgelopen maanden meermaals gewaarschuwd dat het nergens in Gaza veilig is.
Er is ook kritiek op Herzog vanwege een actie eind december toen hij op een granaat van het Israëlische leger de woorden 'ik reken op je' schreef. Ook dat beeld is verdraaid, vindt Herzog. "Het was een rookgranaat, ik weet niet eens of die is afgeschoten. Ik geef achteraf toe dat het niet helemaal kies was."
Herzog werd lang gezien als een gematigder politicus dan premier Netanyahu en andere leden van het Israëlische kabinet. Hij leidde jarenlang de oppositie tegen Netanyahu, maar verloor in 2015 de verkiezingen van hem. In 2021 werd hij door het parlement verkozen als president - een voornamelijk ceremoniële functie - en in zijn overwinningsspeech beloofde hij bruggen te bouwen in de Israëlische maatschappij.
Na 7 oktober verhardde zijn toon. In een ingezonden brief in de New York Times in november schreef de president dat de oorlog niet alleen een strijd is tussen Israël en Hamas, "maar tussen degenen die zich houden aan de normen en waarden van menselijkheid, en degenen die een barbaarsheid uitdragen waarvoor in de moderne wereld geen plaats is."
Dat de oorlog met Hamas een strijd is voor westerse normen en waarden, benadrukt Herzog ook tegen Nieuwsuur. "Hamas maakt deel uit van een kwaadaardig rijk dat vanuit Teheran de hele regio wil destabiliseren en ons wil wegvagen. Daarna is Europa aan de beurt. We strijden in deze oorlog voor de hele vrije wereld."
Dodental Gaza
Volgens het Gezondheidsministerie in Gaza, dat onder controle staat van Hamas, zijn sinds het begin van de oorlog ruim 30.000 doden gevallen in Gaza. Experts beoordelen de cijfers die het ministerie geeft doorgaans als betrouwbaar. Herzog trekt deze cijfers in twijfel. "We moeten controleren of de aantallen die Hamas noemt wel juist zijn. Veel organen uit het Westen, uit Europa of de NAVO, hebben met ons leger gesproken en zijn ervan overtuigd dat wat wij zeggen, meer klopt dan wat Hamas zegt." Welk dodental Israël aanhoudt, zegt Herzog niet.
De president erkent dat de cijfers uit Gaza, maar ook de verhalen en de beelden, het imago van Israël geen goed doen. "Ik maak me zorgen om de manier waarop het verhaal van Israël wordt neergezet."
Bekijk hier het hele interview met president Herzog:
