Voor ons onderzoek naar het gesprek over 'omvolking' hebben we onderzoeken uitgevoerd op Twitter (met de tool Trollrensics) en op Facebook (met CrowdTangle).
Op Twitter keken we hoe vaak de term van 1-1-2022 tot en met 6-9-2022 is gebruikt. We verzamelden in dit tijdsbestek in totaal 47.056 originele tweets (exclusief retweets) waarin de term wordt gebruikt.
Hiernaast hebben we onderzoek verricht naar het gebruik van vervoegingen van de term 'omvolking'. We hebben zo in totaal bijna 8000 originele tweets extra opgehaald in het gesprek over 'omvolking'.
Handmatig hebben we tweets opgezocht waarin de term 'omvolking' voor het eerst werd gebruikt. De oudste tweet die we kunnen vinden waarin 'omvolking' wordt gebruikt is in 2011 opgesteld.
We zien dit jaar een duidelijke toename in het gebruik van de term 'omvolking' vanaf mei 2022. Van 1 januari tot 1 mei 2022 worden er gemiddeld per dag 35 tweets met de term verzonden. Vanaf 1 mei tot en met 6 september 2022 worden er gemiddeld 332 tweets per dag verstuurd waarin de term wordt gebruikt; bijna een vertienvoudiging vergeleken met de periode van 1 januari tot 1 mei.
We keken in onze dataset ook naar de 50 meest gedeelde- en gelikete tweets en tweets die de meeste reacties losmaken. Tweets van publicist Joost Niemöller komen op beide lijsten het vaakst voor. Op onze lijst van 50 meest gedeelde tweets komt het account van de opiniemaker 9 keer voor. Op de lijst van top 50 tweets met meeste likes komt Niemöller 12 keer voor. In de top 50 tweets die de meeste reacties genereren zien we 10 tweets van zijn hand. Niemöller is de derde twitteraar (in 2015) die de term op Twitter gebruikt.
Hiernaast hebben we onderzoek verricht naar het gebruik van vervoegingen van de term 'omvolking'. We hebben zo in totaal bijna 8000 originele tweets extra opgehaald in het gesprek over 'omvolking'.
Handmatig hebben we tweets opgezocht waarin de term 'omvolking' voor het eerst werd gebruikt. De oudste tweet die we kunnen vinden waarin 'omvolking' wordt gebruikt is in 2011 opgesteld.
We bekeken ook welke hashtags, domeinen en links het meest werden gedeeld in tweets waarin de term 'omvolking' wordt gebruikt. Bij de top 20 meest gebruikte hashtags zien we onder andere #WEF, #GreatReset en #Agenda2030; hashtags die veel door complottheoristen worden gebruikt. Het meest gedeelde domein is van De Telegraaf. Er wordt het meest gelinkt naar een rapport over migratie op site van de Verenigde Naties.
Naast het onderzoek naar het gebruik van de term 'omvolking' op Twitter hebben we ook gekeken naar het bredere gesprek over 'omvolking' op het socialmediaplatform. Hiervoor hebben we specifiek gekeken naar complottheorieën die een 'omvolking' veronderstellen:
Het 'Kalergi-plan'
'Eurabia'
'The Great Replacement'
'Witte Genocide'
Met de tool Crowdtangle hebben we gezocht naar het gebruik van de term 'omvolking' op Facebook. We vinden 2530 posts op openbare Facebook-pagina's waarin de term 'omvolking' wordt gebruikt. Deze 2530 posts genereren in totaal 41.423 interacties op Facebook. De eerste Facebook-post waarin de term 'omvolking' wordt gebruikt dateert van 4 mei 2016 en linkt naar een publicatie van Joost Niemöller. We zien dat Geert Wilders met twee posts de meeste interacties genereert op de term 'omvolking'. Van de 417.423 interacties is iets meer dan 14 procent afkomstig van twee posts die zijn geplaatst op de Facebook-pagina van Geert Wilders.
Google Trends
Buiten zoektocht op Twitter en Facebook hebben we ook Google Trends gebruikt in een poging te bepalen wanneer de term voor het eerst werd opgezocht door Google-gebruikers. Helaas was Google Trends in dit onderzoek voor ons onbruikbaar. Vanwege Googles normalisatie, categorisatie en samenvoeging van onderwerpen - dat bij het zoeken op 'omvolking' absolute pieken aangaf in een periode waarin de term nog niet of nauwelijks werd gebruikt - krijgen we een vertekend beeld. Bovendien geeft Google Trends geen absolute aantallen waardoor moeilijk is in te schatten of een piek ook een significante hoeveelheid zoekopdrachten weergeeft.
