Te weinig plekken, te weinig personeel, de opvang van asielzoekers piept en kraakt. Volgens het NRC staat het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) door de hoge druk zelfs op instorten. Het is crisis, zegt bestuurslid Joeri Kapteijns tegen Nieuwsuur, en niet genoeg gemeenten komen over de brug met opvangplekken. "Als dat niet vrijwillig gebeurt, dan vrees ik dat dwang de enige optie is", zegt hij.
Al lang is de grote vraag: welke gemeenten zijn bereid asielzoekers op te vangen? "We zijn al lang met veel gemeenten in gesprek, maar het duurt te lang", zegt Kapteijns. "Een aantal gemeenten werkt mee, maar een groot aantal gemeenten niet. We hebben een akkoord van gemeenten nodig, want het is acuut. Het moet snel om in de loop van het jaar die locaties te kunnen openen."
NRC meldde vanochtend op basis van eigen onderzoek dat het COA "op instorten" staat. In Ter Apel vallen veel medewerkers uit, en ook op andere locaties van het COA is het verzuim hoog. Daarnaast zijn er nog zo'n duizend openstaande vacatures.
"Het is echt crisis", zegt Kapteijns. "Dat zie je in Ter Apel. Het heeft een enorme impact op de asielzoekers daar, en ook op onze medewerkers. Dat kunnen we niet volhouden. We hebben al een paar dagen gehad dat het hek dicht moet, dan moeten mensen buiten wachten."
Wij willen dat in Nederland stabiele locaties komen in verschillende regio's. Die locaties moeten dan niet telkens weer sluiten, maar openblijven.
In Ter Apel sliepen om die reden afgelopen weken mensen soms buiten en op stoelen. Deze week kon dat voorkomen worden, maar daarmee is de crisis allesbehalve opgelost. Nu worden 43.000 mensen met moeite opgevangen, eind van dit jaar verwacht het COA nog 51.000 plekken nodig te hebben. "En er lopen nog bepaalde contracten af", zegt Kapteijns. "Als die niet verlengd worden, hebben we nog 14.000 plekken nodig voor het einde van dit jaar."
Dwang?
Staatssecretaris Van der Burg werkt deze zomer aan een zogenaamde 'dwangwet', waardoor gemeenten in Nederland verplicht worden om asielzoekers op te vangen. Die wet zou 1 januari 2023 moeten ingaan.
Kapteijns hoopt dat gemeenten daar niet op wachten. "Elke dag telt, alles wat eerder kan, moet eerder. Ik hoop dat de gemeenten hun verantwoordelijkheid nemen. Wij willen het liever op vrijwillige basis, maar als dat niet kan, vrees ik dat dwang de enige optie is."
Vluchtelingenwerk dreigt maandag naar de rechter te stappen om het Rijk te dwingen de opvang goed te regelen. "Dat komt door de patstelling tussen het Rijk en de gemeenten. Terwijl de mensen in het gras liggen, zijn die twee in discussie. En dan is onze enige optie nog om naar de rechter te stappen."
Naar aanleiding van het NRC-artikel sturen twee COA-bestuurders vandaag een e-mail aan hun medewerkers. In de e-mail, die in handen is van Nieuwsuur, staat dat het COA "onder andere via de media" wil laten zien dat "we echt een andere manier van opvang willen in Nederland".
"Er is een plan", zegt Kapteijns tegen Nieuwsuur. "Dat moet alleen uitgevoerd worden. Het plan is dat er in Nederland stabiele locaties komen in verschillende regio's. Die locaties moeten dan niet telkens weer sluiten, maar openblijven. Als er op een moment minder asielzoekers zijn, kunnen we die ook gebruiken voor andere doelgroepen, zoals studenten."
NOS op 3 legt in deze video uit hoe de problemen in de asielopvang zijn ontstaan:
