Opnieuw steekt Nederland honderden miljoenen in Air France-KLM. De staat wil voor zo'n 220 miljoen euro nieuwe aandelen kopen, om het belang van 9,3 procent op peil houden. Door nu opnieuw aandelen te kopen, wordt het belang van de Nederlandse staat in Air France KLM weer precies even groot als dat van de Franse staat.
Niet verrassend, zegt Nieuwsuur-econoom Mathijs Bouman. "Het is gebruikelijk dat een bedrijf bij uitgifte van nieuwe aandelen aan de huidige aandeelhouders vraagt: doe je mee? Het was verrassender geweest als we niet mee hadden gedaan."
Willem Schmid, voorzitter van pilotenvakbond, vindt het goed nieuws dat Nederland meer aandelen koopt. "Dit dient het publieke belang. Daarmee blijft de Nederlandse staat betrokken bij de koers van het bedrijf waarbij het de Nederlandse belangen kan dienen, gericht op een sterke eigenstandige hub-functie, die Nederland met de wereld verbindt." Een hub is het middelpunt van een netwerk, een knooppunt.
De vraag wat Nederland tot nu toe aan het belang in Air France - KLM had, is volgens Schmid lastig te beantwoorden, omdat het "soms om meer indirecte en minder zichtbare invloeden" gaat. "De interesse en investeringen door andere (private) partijen die Air France - KLM vandaag bekendmaakt, laat zien dat het bedrijf op de weg terug is om weer een gezond en winstgevend bedrijf te worden met een sterk toekomstperspectief."
Econoom Mathijs Bouman zegt dat de kapitaalpositie van Air France - KLM inderdaad zal verbeteren door de aankoop van de aandelen. "Maar het pikante is wel dat het grootste deel van de opbrengst van deze aandelenverkoop wordt gebruikt om schulden bij de Franse overheid af te lossen."
Volgens Reinier Castelein, voorzitter van vakbond De Unie, is het vooral belangrijk dat het kabinet met duidelijk beleid komt. Hij is voor de aankoop van aandelen.
"We investeren ook veel in de snelwegen A2 en de A27. Ik zie de KLM hetzelfde: als vitale infrastructuur. De vraag is alleen wat de plannen zijn. Er komt opnieuw steun, maar aan de andere kant komt er ook een vliegtax. Tot nu toe heb ik geen idee wat de overheid aan het doen is. Ik zou zeggen: maak de plannen duidelijk."
Zeggenschap
Tot nu toe lijkt van het voornemen om meer zeggenschap te krijgen in de top van Air France-KLM weinig terecht te komen. Zo krijgt topman Ben Smith vorig jaar tegen de zin van het kabinet nog een flinke bonus. Onlangs legde KLM-grondpersoneel het werk neer vanwege de slechte werkomstandigheden.
Niemand stelt zich de vraag wat we eigenlijk aan die hub-functie hebben, of wat de arbeidsmarkt eraan heeft. En of dit past binnen onze eigen doelstellingen voor het klimaat.
Volgens luchtvaartjournalist Ties Joosten is het aandeel van Nederland allang verwaterd. De aankoop van nieuwe aandelen verandert daar volgens hem helemaal niets aan. "Je kunt je afvragen of dat erg is. We hadden geen geld hoeven overmaken. We hoeven het nog steeds niet te doen. Air France-KLM wil zich verder toeleggen op vrachtverkeer, waarbij kisten vol spullen rond de aarde vliegen. Past dat binnen onze strijd om de klimaatdoelstellingen te halen?"
Of Nederland er verstandig aan doet opnieuw aandelen te kopen, is volgens Joosten een politieke vraag. Zelf denkt hij niet dat het kabinet ooit een grens zal stellen aan de steun. De Kamerbrief van ministers Sigrid Kaag (financiën) en Mark Harbers (Infrastructuur) vandaag verstuurden, had volgens Joosten ook tig jaar geleden geschreven kunnen zijn.
"Ik hoor al honderd jaar dezelfde argumenten, bijvoorbeeld over die hub-functie die Nederland niet moet verliezen. Dat is handelen uit emotie, uit angst overgeslagen te worden. Niemand stelt zich de vraag wat we eigenlijk aan die hub-functie hebben, of wat de arbeidsmarkt eraan heeft. En of dit past binnen onze eigen doelstellingen voor het klimaat."
