In Marioepol is geen water, geen elektriciteit en geen contact

De Oekraïense stad Marioepol ligt al bijna drie weken onder vuur. Onder meer een ziekenhuis, kraamkliniek en een theater met daarin ouders en kinderen werden onder vuur genomen. Inwoners zijn verstoken van de meest basale voorzieningen en communicatie is vrijwel onmogelijk. Mensen die dat kunnen, verlaten de stad.

Belkis Wille, onderzoeker van Human Rights Watch, is in Oekraïne en spreekt dagelijks met mensen die de stad ontvluchten. Ze ziet dat inwoners simpelweg niet langer kunnen wachten, omdat corridors om veilig weg te komen uitbleven. "Mensen zeggen: of ik sterf in mijn kelder, of tijdens mijn vlucht."

Er is al twee weken geen gas, elektriciteit en geen water, zegt Wille tegen Nieuwsuur. "Mensen leefden onder ijskoude omstandigheden, onder het vriespunt en in huizen waarvan er vele schade hebben door bomexplosies."

Ze zegt dat ook de mensen die in het door de Russen gebombardeerde theater in Marioepol zaten, aan het wachten waren op evacuatie. Bij de beschieting van het theater lijkt er vrijwel zeker sprake te zijn van een oorlogsmisdrijf, ook al is het lastig vast te stellen of burgers doelbewust zijn aangevallen. Het feit dat er aan beide kanten van het pand groot stond geschreven dat er kinderen in het theater verbleven, had voldoende moeten zijn om niet in de buurt van het theater te vechten.

Kijk hier naar de foto's die twee journalisten van AP maakten in de zwaar getroffen stad:

Ondertussen zijn er vooral zorgen over de mensen die geen auto hebben of te zwak zijn om de stad te verlaten. Ook bij Alexander Krivosjapko. Hij is bekend van de Oekraïense X-Factor, komt uit Marioepol en probeert nu vanuit allerlei plekken in het land mensen in zijn geboortestad te helpen. Maar dat valt niet mee, want de infrastructuur is beschadigd.

Krivossjapko mijmert over hoe het was is zijn stad. "Marioepol is een oeroude Hanzestad, waar honderden jaren aan is gebouwd. En nu, binnen drie weken, had iemand 't gore lef om alles te verwoesten."

'Nu zit ik vol met haat'

Pianiste Tatiana Pavlitsjoek kent de stad en het door Rusland gebombardeerde theater goed. Ze trad er op en was onder de indruk van de mensen die werkten in het theater. Ze maakte na haar concert nader kennis met de inwoners van Marioepol en er ontstond een vriendschap. Maar haar vrienden in Marioepol beantwoorden haar berichtjes en telefoontjes niet meer. "Niemand nam op. Dus ik weet niet of ze nog leven."

Pavlitsjoek beschrijft hoe ook haar leven plotsklaps veranderde. "Ik dacht dat ik in Kiev op 1 maart een concert zou geven, maar in plaats daarvan maakt ik molotovcocktails. Ik wil mensen blij maken met muziek, maar ik zit nu vol met haat. Naar Russen en naar Poetin."

Een cameraploeg van persbureau AP zag de afgelopen week in Marioepol hoe nieuw leven en de dood dicht bij elkaar kwamen. Ze volgden drie zwangere vrouwen in een kraamkliniek die door Russische beschietingen verwoest is:

Tot nu toe vielen er volgens officiële cijfers van de Oekraïense regering 2500 doden in Marioepol. Maar dat aantal kan verder oplopen, vreest onderzoeker Belkis Wille. Ze is bezorgd over het lot van de mensen die nu nog in de stad zijn. "Tenzij er een manier is om een massaevacuatie te organiseren, zijn we bang dat een groot aantal burgers de dood zal vinden door de slechte omstandigheden of aanvallen."

Het lijkt een uitzichtloze situatie. Toch blijft Alexander Krivosjapko strijdbaar. "Ondanks het feit dat de infrastructuur van onze stad weg is, weet ik zeker dat de overlevenden nog sterker uit deze oorlog komen."