Chronisch zieken maken zich zorgen om de planning van hun boostervaccinatie. Bij de vorige vaccinatieronde kregen ze voorrang, maar nu gaat het boosteren op geboortejaar. Het gevolg voor deze zogenoemde griepprikgroep is dat er meer tijd zit tussen de tweede prik en de boosterprik.
Het gaat om ruim een miljoen chronisch zieken onder de zestig jaar, zegt Illya Soffer van IederIN, de belangenvereniging voor mensen met een beperking of een chronische ziekte. "Van mensen met taaislijmziekte tot hart- en vaatziekten, tot ernstige diabetes. Zij willen zichzelf binnen zeven maanden opnieuw kunnen beschermen. En dat gebeurt nu niet."
De gevolgen zijn groot, onderstreept Soffer. "Mensen gaan weer terug in isolatie, houden hun kinderen weer thuis van school. En je ziet dat je een soort vaccinatievluchtelingen krijgt, waarbij mensen over de grens hun booster gaan halen. Omdat ze niet willen dat hun kinderen weer maanden thuis komen te zitten van school, of omdat ze niet weer maanden gescheiden willen leven van hun partner."
De meeste patiënten die jaarlijks een griepprik krijgen, kregen in mei of juni hun tweede prik. Het ministerie wil dat iedereen boven de zestig vóór de jaarwisseling de booster krijgt. Vanaf januari komen mensen onder de 60 jaar aan de beurt, aflopend op leeftijd. Dat geldt ook voor chronisch zieken.
Taaislijmziekte
Voor Marijke Lagas (35) vormt een normaal griepseizoen al een risico, omdat ze taaislijmziekte heeft. Ze vreest voor de effecten op haar longen als ze corona zou krijgen. "Alles wat ik achteruit ga, kan ik niet meer inhalen. Op dit moment gaat het heel goed met mij, maar er hoeft weinig te gebeuren of ik ga heel erg achteruit, en dan is er misschien geen weg meer terug."
In het begin van de pandemie bivakkeerde ze wekenlang bij haar ouders op het platteland, afgezonderd van haar omgeving. In juni kreeg ze haar tweede prik. "Ik begin hem nu wel weer te knijpen. Ik weet dat het vaccin niet, bam, op 15 december alle werking verliest, maar het wordt natuurlijk wel minder."
Het frustreert haar dat ze bij het maken van een afspraak voor de boosterprik haar geboortejaar moet invullen. "Als je om de datum van de laatste prik vraagt, dan prik je mensen logischerwijs op tijd voor een booster. Maar dat gebeurt niet."
Naar het buitenland
Lagas wil bovendien graag weten wanneer haar geboortejaar, 1986, aan de beurt is. "Als de overheid een heel duidelijk overzicht online zet waarbij je ziet welk geboortejaar wanneer aan de beurt is, dan geeft het al meer rust. Stel dat ik half januari aan de beurt zou zijn, dan weet ik dat. Dan ga ik twee weken in quarantaine tot ik mijn prik krijg. Maar nu heb ik geen idee."
Ze hoopt tijdens een eerder geplande trip naar Wenen een boosterprik te kunnen halen. "Ik las online dat iemand de prik daar heeft gehaald. Als de trip doorgaat, want dat is afwachten met de lockdown, dan wil ik mij daar wel laten boosteren. Het schijnt daar gewoon in de supermarkt te kunnen."
In Aken, net over de grens bij Heerlen, rijden Nederlandse auto's dit jaar niet alleen af en aan voor de kerstmarkt, maar ook om boosters te halen. Dat leidt tot emotionele reacties.
Illya Soffer van IederIN hoort van meer patiënten dat ze uitwijken naar het buitenland. Nederlanders melden zich onder meer in Wenen (Oostenrijk), Aken (Duitsland) en Lille (Frankrijk).
Soffer: "De afgelopen week zagen we op social media dat mensen die naar Frankrijk en Duitsland gingen uitwisselden waar je naartoe kan. Dit is niet hoe we onze gezondheidzorg moeten regelen. Ik denk zelfs dat het een beetje link is om naar een systeem te gaan waarin mensen als ze zich niet beschermd voelen in Nederland een soort gezondheidsasiel moeten gaan halen. Ik zou zeggen: daar moeten we echt, echt, echt een stokje voor steken."
Geen voorrang
Het ministerie van Volksgezondheid laat in een reactie weten dat ze op basis van advies van de Gezondheidsraad heeft besloten om mensen met een medische indicatie geen voorrang te geven. 'Het is niet nodig om hen voorrang te geven omdat ze evenveel risico lopen als leeftijdsgenoten', aldus het ministerie.
'Mensen met een ernstige immuunstoornis hebben volgens het ministerie via hun medisch specialist al wel een derde prik aangeboden gekregen. De bescherming van de algehele bevolking tegen ziekenhuisopname is nog hoog, in de 90 procent. (Voor twintigers en dertigers is dit dus nog net wat meer)', aldus het ministerie.
In Europees verband is volgens het ministerie afgesproken dat de lidstaat die de laatste vaccinatie heeft gezet, ook verantwoordelijk is voor de registratie van de vaccinatie.
Ook jongeren besluiten een buitenlandse boosterprik te halen. NOS Stories sprak met Okke (18) die naar Oostenrijk vertrok voor een prik, en Christiaan (18) die overweegt de reis te maken:
Lagas vindt het opvallend dat ze tegelijk wordt geprikt met haar gezonde 35-jarigen. "Daarmee heeft de overheid niet meegenomen dat ik anderhalve maand eerder dan mijn leeftijdsgenoten ben geprikt. Ik ben dus anderhalve maand veel kwetsbaarder."