Tweede Kamerleden, uit de oppositie én de coalitie, vinden dat het demissionaire kabinet meer werk moet maken van een langetermijnstrategie voor corona. Dat zeggen ze in een rondgang van Nieuwsuur.
Net als veel deskundigen verwachten de Kamerleden dat we na deze winter nog niet van corona af zijn. "We zitten hier nog wel een poosje mee", zegt Liane den Haan (fractie Den Haan). "Uiteindelijk zal het zich wat uitfaseren, maar ik vermoed dat dat nog wel een á twee jaar gaat duren, helaas."
Maarten Hijink van de SP is pessimistischer. "Dat virus gaat niet meer weg. Dus je zult een manier moeten vinden om niet meer van lockdown naar lockdown te hoeven hobbelen."
Oppositieleden vinden dat het kabinet nu steeds te laat coronamaatregelen invoert, zonder duidelijke strategie. Den Haan: "De moed zakt je in de schoenen. De boostercampagne, daar vroeg ik in juni al om, begint nu een beetje op gang te komen."
'Er is nog steeds geen strategie'
Maar ook binnen coalitiepartijen klinkt de kritiek dat het kabinet steeds te lang wacht met ingrijpen en geen duidelijke visie heeft. "We sturen nu telkens op die golven", zegt Mirjam Bikker (ChristenUnie). "Als je dat doet kan je de koers kwijtraken. Ik heb het kabinet al meerdere malen gevraagd om met een strategie te komen voor een endemische situatie, als het zekerder is hoe corona onder ons blijft."
Ook Den Haan zegt "drie of vier coronadebatten geleden" al naar de langetermijnvisie van het kabinet te hebben gevraagd. "Die is er niet, en die is er nog steeds niet."
De partijloze Pieter Omtzigt benadrukt dat ook Kamerleden zelf te veel met losse coronaregels bezig zijn, zoals experts onlangs zeiden. "De Kamer denkt zich met individuele maatregelen te moeten bemoeien. Dat moeten we niet doen. We moeten vragen naar de strategie, de planning, maar niet of de avondklok een half uur eerder of een half uur later kan. Dat is de operationele uitvoering en daar hebben we een regering voor."
Je moet een minister hebben die doorpakt en niet steeds net te lang wacht.
Omtzigt en Bikker wijzen op een rapport van de WRR en de KNAW waarin de twee wetenschappelijke adviseurs van de regering vijf toekomstscenario's voor corona schetsen. Omtzigt: "Alleen in het eerste scenario verdwijnt corona en in de andere vier scenario's hebben we er nog langdurig mee te maken."
Kabinet, ga die scenario's uitwerken, zegt Bikker. Ook de andere Kamereden roepen de regering op plannen te maken voor de komende jaren. In plaats van wachten tot de volgende golf, "moeten we nu al dingen doen waarvan we weten dat we die volgende winter ook wel weer nodig zullen hebben", aldus Jan Paternotte (D66).
Flexibele schil IC-personeel
Voor die lange termijn hebben de Kamerleden uiteenlopende ideeën. De boosters moeten volgend jaar eerder beschikbaar zijn, vinden ze. "Die moeten volgend jaar in oktober in ieder geval voor alle ouderen en kwetsbaren klaarstaan", zegt Paternotte.
Hijink (SP): "Ouderen en kwetsbaren zul je waarschijnlijk elk jaar een prik moeten geven om te voorkomen dat ze ziek worden en dat andere zorg uitgesteld moet worden. Dan moet je op tijd je vaccins hebben en een minister die doorpakt en niet steeds net te lang wacht."
"Het is heel belangrijk dat we de organisaties goed neerzetten om te vaccineren, te boosteren en te testen in die verschillende scenario's", zegt Aukje de Vries van de VVD. "En dat we zorgen dat de IC-capaciteit, bijvoorbeeld met een flexibele schil, beter in kan spelen op pandemieën."
Al in het begin van de pandemie was het kabinet traag met maatregelen. Nederland koos er niet voor om corona écht te bestrijden, bleek onlangs uit dit Nieuwsuur-onderzoek:
Ook Hijink pleit voor een "robuuster zorgstelsel dat veel meer bestand is tegen grote aantallen patiënten". Daarnaast moet ook de capaciteit van de GGD's structureel hoger, vindt hij. "Zodat we dat testen en bron- en contactonderzoek kunnen volhouden. Dat moeten we nu in elke golf steeds heel vroeg loslaten waardoor we het zicht op het virus kwijtraken." Omtzigt: "Als je nu wilt testen: veel succes, kost je uren in de wachtrij."
Joba van den Berg van het CDA denkt dat het slim is om coronazorg te concentreren "op bepaalde locaties waar je ook zorgreservisten en gepensioneerden inzet". Overigens pleit zij als enige voor het wachten met een langetermijnstrategie tot 2022. "We moeten eerst deze golf naar beneden zien te krijgen."
Harde, principiële keuzes staan er niet op de wensenlijstjes van de Kamerleden die Nieuwsuur sprak. Geen enkele partij is vooralsnog bereid te kiezen voor een vaccinatieplicht. Alleen D66 en VVD hebben aangegeven voor een 2G-beleid te zijn.
