De reconstructie van Nieuwsuur is gebaseerd op duizenden afgeluisterde telefoongesprekken van een van de hoofdverdachten in het MH17-onderzoek, Sergej Doebinski, codenaam: de sombere. Nieuwsuur heeft de audiotapes in bezit van twee nummers die door hem gebruikt werden in de maanden juli en augustus 2014.
De tapes werden opgenomen door de Oekraïense geheime dienst. Twaalf gesprekken zijn al eerder openbaar gemaakt door het Joint Investigation Team, het internationale team dat de toedracht van de ramp onderzoekt. Die tapes zijn volgens hen authentiek. Op basis van de duizenden andere gesprekken en de feiten die daarin worden genoemd, koppelde Nieuwsuur de inhoud van de gesprekken aan gebeurtenissen die ook daadwerkelijk plaatsvonden.
Dit is gedaan op basis van onderzoek naar sociale media, maar ook op basis van gesprekken die in de afgelopen jaren zijn gevoerd met talloze betrokkenen en deskundigen.
Codetaal
De informatie uit deze gesprekken is niet volledig. Vanaf begin juli beschikken de rebellen ook over communicatiemiddelen die niet konden worden afgeluisterd. Die hebben ze gekregen van de autoriteiten in Rusland, zegt Doebinski in een van de gesprekken begin juli. "Die gaan via de FSB, via Moskou."
De separatisten wisten dat ze afgeluisterd konden worden. Vaak spreken ze daarom in codetaal en het liefst tête-à-tête, maar dat lukt niet altijd en soms interesseert het de betrokkenen niet dat ze worden afgeluisterd.
De duizenden gesprekken zijn onderdeel van het onderzoek naar MH17. De gesprekken ondersteunen eerdere conclusies van het JIT en de Onderzoeksraad voor Veiligheid dat vlucht MH17 is neergehaald door een Buk.
Doebinski reageert niet
Ondanks al het bewijs ontkennen de separatisten het bestaan van de Buk. Ook de enige verdachte in het proces die zich laat bijstaan, ontkent dat de separatisten over een Buk beschikten.
Nieuwsuur heeft contact gezocht met Doebinski, via zijn e-mail en socialmediaprofielen. Hij heeft niet gereageerd.
Opnieuw onderzoek
Omdat de Buk op klaarlichte dag werd getransporteerd, zijn de feiten uit de gesprekken in veel gevallen te verifiëren. Uit de gesprekken blijkt dat de rebellen betrokken waren bij het transport en het afvuren. Doebinski was in samenspraak met zijn baas Igor Girkin verantwoordelijk voor het transport.
De andere verdachte, Leonid Chartsjenko, begeleidt de Buk en krijgt in de telefoongesprekken van Doebinski de opdracht om het wapen af te voeren. De vierde verdachte, Oleg Poelatov, was de plaatsvervanger van Doebinski. Ook hij ontkent dat hij iets weet van de Buk.
Toch blijkt uit de afgeluisterde gesprekken dat met hem wordt gesproken over de noodzaak van een luchtdoelwapen en de komst van de Buk. De rechtbank heeft opdracht gegeven opnieuw onderzoek te laten doen naar de authenticiteit van de gesprekken die door Poelatov zijn gevoerd.
