Vanavond werd duidelijk dat de lockdown nog drie weken langer duurt. En dat is slecht nieuws voor ondernemers. ABN Amro deed onderzoek onder ruim 200.000 bedrijven en concludeert dat ruim een kwart van de bedrijven binnen een paar maanden in acute geldnood dreigt te komen.
In het rapport gaat de bank ervan uit dat de coronabeperkingen geleidelijk worden versoepeld zodra alle kwetsbare mensen zijn gevaccineerd, ergens in het voorjaar. De meeste ondernemers zouden dan vanaf nu nog zo'n drie maanden moeten interen op hun reserves. Zonder extra steun komt 27 procent van de bedrijven in geldnood en kan dan niet meer aan alle financiële verplichtingen voldoen.
Dat wil nog niet zeggen dat een kwart van alle bedrijven failliet gaat, benadrukt Sandra Phlippen, hoofdeconoom van ABN Amro. "Er is nog van alles mogelijk: extra overheidssteun, leningen en mogelijk hebben ondernemers nog potjes die wij niet zien."
Ook al gaat het met veel bedrijven slecht, het grootste deel heeft zich goed geweerd tegen de economische klappen, benadrukt Phlippen. Ondernemers hebben teruglopende inkomsten weten op te vangen door zelf te bezuinigen op de uitgaven. En ook de overheidssteun en belastinguitstel helpen.
Mede daardoor ging vorig jaar zelfs het kleinste aantal bedrijven failliet sinds de eeuwwisseling. "De faillissementen gaan oplopen, maar hoeveel is afhankelijk van allerlei factoren."
Opvallend is het soort bedrijven dat nu op omvallen staat. De grootste groep zit in de zakelijke dienstverlening, een brede categorie met bijvoorbeeld adviesbureaus, schoonmaak en beveiliging. De nummer twee is retail, dat zijn winkels. Op nummer drie staat, ook opvallend, de bouw. En op de vierde plaats staan de horeca en reisorganisaties.
In onderstaande grafiek zie je in welke sectoren veel bedrijven op omvallen staan. Bijvoorbeeld: van de bedrijven die in acute geldnood dreigen te komen, valt 11,6 procent onder de vrijetijdsindustrie.
Dat de zakelijke dienstverlening op één staat, komt vooral doordat het simpelweg een heel grote sector is. De horeca is een stuk harder geraakt door de coronacrisis, zegt Phlippen, maar die sector bestaat uit een stuk minder bedrijven.
De bouw is ook "een gekke in dit rijtje", zegt Phlippen. "We weten dat de bouw weinig te lijden heeft gehad onder de crisis. Je moet je dan ook afvragen: komt dit door corona? Of zijn dit gewoon bedrijven die het niet goed doen, die we niet per se willen redden?"
'Overheid kan niet eindeloos steunen'
De econoom vindt dat de overheid zich meer moet afvragen of het wel álle bedrijven door de crisis wil slepen. Bedrijven die relatief makkelijk en goedkoop kunnen herstarten na een faillissement, zouden misschien niet gered hoeven te worden.
"De overheid kan niet eindeloos steunen. Sommige brancheverenigingen willen dat ze 100 procent gecompenseerd worden omdat ze 'er niks aan kunnen doen dat ze in deze situatie zitten'. Dat vind ik geen argument. Gezinnen en zzp'ers hebben het ook moeilijk en die kunnen er ook niks aan doen."
Net als veel ondernemersorganisaties pleit ze voor maatwerk per bedrijfstak. "De overheid heeft nu helemaal geen zicht op hoe bedrijven er echt voor staan en baseert zich op enquêtes van brancheverenigingen. Wij denken dat we met dit onderzoek een bijdrage kunnen leveren om goed te finetunen."
