Met mogelijk een tweede coronagolf op komst, zet de zorgsector zich schrap. Welke lessen kunnen er worden geleerd van het begin van de crisis en wat moet er deze keer beter? Duidelijk is dat de verpleeg- en thuiszorg op een tweede plaats kwam bij de verdeling van persoonlijke beschermingsmiddelen.
Bij de Limburgse zorgorganisatie Envida wachtte men niet af, maar gingen ze proactief aan de slag. Wijkverpleegkundige Brenda Ibekwe-Spijkers kon daardoor als lid van een speciaal coronateam direct volledig beschermd op pad. Gehuld in beschermende kleding en voorzien van veiligheidsbril, mondkapje en handschoenen bezocht ze cliënten die mogelijke besmet waren met covid-19.
Ook nam ze testen af. "In principe kun je weinig doen als iemand besmet is. Maar je kunt wel vitale functies controleren en het de mensen zo comfortabel mogelijk maken."
De markt afstruinen
Dat zij beschermd haar werk kon doen, was te danken aan de doortastende aanpak van haar werkgever Envida. "Het heeft ons veel geld gekost, ongeveer 1,5 miljoen euro. Maar 'nee' zeggen tegen mijn medewerkers was mijn nachtmerrie, dat wilde ik niet", zegt zorgbestuurder Roger Ruijters.
Bij de eerste signalen van covid-19 in Nederland stelde hij direct een crisisteam samen, dat zich onder meer richtte op de aanschaf van beschermende middelen. De hele markt werd afgestruind, tot aan China aan toe.
Een goed voorbeeld voor anderen, meent Stella Salden van NU91, belangenvereniging voor verpleegkundigen en verzorgenden. Dat het er lang niet overal zo voortvarend aan toe ging, merkte ze onder andere na een ledenpeiling. "De thuiszorg is zwaar getroffen, al in maart zagen we een enorm tekort aan beschermingsmiddelen. Dat geeft veel onrust en gevoelens van angst. We hebben veel verpleegkundigen huilend aan de telefoon gehad."
We volgden eerder deze zomer vier andere hoofdrolspelers uit de coronacrisis. Bij hen kwam de omvang van de crisis als een verrassing, bij ieder op een ander moment. Hier blikken ze terug:
Veel klachten gingen over het ontbreken van persoonlijke beschermingsmiddelen. "We hebben de raarste taferelen gezien, dat men zelf maar mondkapjes ging maken van keukenpapier met rietjes eraan vast", zegt Salden. "Dat is natuurlijk heel kwalijk, want we vinden dat je te allen tijde veilig moet kunnen werken."
Haar advies aan thuiszorgorganisaties is: "Luister goed naar je zorgpersoneel. Luister goed naar wat ze nodig hebben en bied hen dat comfort. Zorg dat er voldoende beschermende middelen en testen op voorraad zijn. Zodat men zich daar geen zorgen over hoeft te maken en alle aandacht gericht kan zijn op goede zorg."
Een etappe te laat
In Maastricht bereiden ze zich inmiddels voor op een tweede golf. Het crisisteam komt al weer bijeen en vergaderruimten veranderen in opslagplaatsen, waar stapels dozen gevuld met beschermingsmiddelen tot aan het plafond reiken. "Mijn belangrijkste advies aan collega-organisaties is: probeer vooral te anticiperen en minder te reageren. Op het moment dat ik mij laat leiden door wat de politiek mij opdraagt of wat ik in de krant lees, dan ben ik gewoon een etappe te laat", zegt zorgbestuurder Ruijters.
Mocht het nodig zijn, dan wil wijkverpleegkundige Ibekwe-Spijkers bij een volgende golf weer deel uit maken van het speciale coronateam. "Met alles wat we inmiddels weten, denk ik dat we nu nog sneller tot de kern kunnen komen om mensen te verplegen."
