Jorn Jonker en Mathijs Bouman
Jorn Jonker en Mathijs Bouman
Door de coronacrisis is er in Nederland "heel veel verborgen werkloosheid". Dat zegt Pieter Hasekamp, directeur van het Centraal Planbureau (CPB), in Nieuwsuur. "De toestand op de arbeidsmarkt is een stuk slechter dan we in de officiële cijfers zien."
Het CPB presenteert vanavond een nieuw onderzoek naar hoeveel er nog gewerkt wordt sinds de coronacrisis. Begin maart was de gemiddelde werkweek nog bijna 33 uur, eind april nog maar 28,5 uur. Een afname van 13 procent. Het CPB noemt dat een "historische daling".
"We hebben dit nooit eerder gezien", zegt Hasekamp. "In de recessie in de jaren 80 en in de grote crisis van 2008/2009 hebben we niet dit soort getallen gezien. De economie is echt met een klap tot stilstand gekomen in bepaalde sectoren."
Overheid vangt (nu nog) klappen op
In de officiële werkloosheidscijfers is nog weinig veranderd. Door de coronamaatregelen kunnen mensen minder of niet werken en door de economische omstandigheden is er ook minder vraag naar werknemers. Maar dat is dat in die cijfers nog niet terug te zien.
Mensen melden zich namelijk niet als werkzoekende omdat zij nog steeds inkomen krijgen. Via overheidsregelingen krijgen zij of hun werkgever financiële steun. Daardoor houden ze hun baan of krijgen als zelfstandige nog wat inkomen, ook al hebben ze eigenlijk minder of geen werk.
Hasekamp: "We zien dat de overheid de klappen opvangt met regelingen zoals de NOW (Noodwet Overbrugging voor werkgelegenheid, red.) en de Tozo (Tijdelijke overbruggingsregeling voor zelfstandige ondernemers, red.)."
'IJsberg' aan werklozen
Momenteel wordt ruim twintig procent van de 9,5 miljoen werkenden op die manier financieel ondersteund door de overheid. Zonder die steun zouden waarschijnlijk veel van hen al zijn ontslagen.
Hasekamp zegt daarom dat er "heel veel verborgen werkloosheid" is. "Mensen blijven in dienst of houden hun bedrijf en gaan niet op zoek naar ander werk. Dat is ook goed. Maar dat betekent wel dat er eigenlijk een hele grote ijsberg onder water zit. De toestand op de arbeidsmarkt is een stuk slechter dan we in de officiële cijfers zien."
De verwachting is dat veel van de 'verborgen' werklozen daadwerkelijk werkloos raken als steun-ontvangende bedrijven straks wél werknemers mogen ontslaan. Vakbond FNV vreest een ontslaggolf. Bovendien zullen veel bedrijven failliet raken als de crisis nog lang duurt, wat tot nog meer werklozen leidt.
De bagage-afhandelaar op Schiphol zal misschien in een distributiecentrum moeten gaan werken.
Tot nu toe hebben vooral de detailhandel, vervoer en cultuur forse klappen gekregen. Het hardst geraakt is de horeca. In die sector was eind april het aantal uren dat gewerkt wordt bijna gehalveerd ten opzichte van maart (min 48 procent).
Opvallend genoeg daalt het aantal gewerkte uren bij vrouwen harder dan bij mannen. Dat is volgens het CPB te verklaren omdat sectoren als het onderwijs, waar veel vrouwen werkzaam zijn, stillagen en omdat vrouwen nu nog meer de zorgtaken thuis op zich nemen.
'Hoop verloren op terugveren economie'
De hoop dat er een v-vormige crisis komt in Nederland, een crisis waarbij we eerst steil naar beneden gaan maar ook weer snel omhoog, lijkt weg. "We hoopten natuurlijk allemaal dat we na een hele harde klap naar beneden we ook weer snel zouden terugveren. Die hoop gaat nu toch wel een beetje verloren", zegt Hasekamp.
"De economie gaat open, maar dat gaat geleidelijk. De contactbeperkingen zullen langer duren. En dat betekent dat we er rekening mee moeten houden dat dit langer gaat duren en dat mensen voor een deel op zoek zullen moeten gaan naar ander werk. Dus de bagage-afhandelaar op Schiphol zal misschien in een distributiecentrum moeten gaan werken."
