Steeds meer gebruikers van lachgas belanden in een revalidatiecentrum, soms zelfs met blijvende verlamming. Dat blijkt uit cijfers die Nieuwsuur opvroeg bij revalidatieklinieken.
Het probleem speelt vooral in Amsterdam. Kliniek Reade kreeg de afgelopen anderhalf jaar dertien aanmeldingen van mensen met een dwarslaesie door lachgasgebruik. In de anderhalf jaar daarvoor waren dat er zeven. Landelijk gaat het om achttien gevallen van dwarslaesies, tegen dertien in de anderhalf jaar daarvoor.
De zorgen rond het toenemende lachgasgebruik zijn reden voor het ministerie van Volksgezondheid om met maatregelen te komen.
Geen geneesmiddel
Het lachgasgebruik schoot omhoog na een uitspraak van het Europees Hof in 2014 en in 2016 door de Nederlandse Hoge Raad. Die bepaalden dat lachgas geen geneesmiddel is omdat het geen therapeutische werking heeft. Sindsdien worden lachgasballonnen verkocht in horeca, op straat tijdens evenementen, op bestelling en gewoon in winkels.
"Lachgas is tegenwoordig makkelijk te verkrijgen voor jongeren en sindsdien zien we een toename van mensen met klachten ten gevolge daarvan", zegt revalidatie-arts Wendy Achterberg van de Reade-kliniek. "Als ik het vergelijk met anderhalf jaar geleden dan zien we in Reade echt een enorme toename."
"We zien mensen die hebben echt een dwarslaesie ten gevolge van lachgasgebruik. Dat wil zeggen dat er echt schade is aan ruggenmerg waardoor ze klachten kunnen hebben aan armen, benen die ze niet meer goed kunnen bewegen. Plassen, ontlasting, seksualiteit kan aangedaan zijn."
Honderd ballonnetjes per dag
Nieuwsuur sprak eerder al met een jongen die na lachgasgebruik last kreeg van tintelingen. "Net of je voet slaapt, 24 uur per dag. Gewoon koude tenen, koude voeten. Het begon te klimmen naar mijn kuiten. Ik begon me zorgen te maken. Ik was toen al gestopt met lachgas." Hij had grote hoeveelheden lachgas gebruikt, meer dan honderd ballonnetjes per dag. Hij moest lange tijd in een rolstoel zitten omdat hij nauwelijks kon lopen.
De verlammingsverschijnselen worden veroorzaakt door een tekort aan vitamine B12, legde Achterberg destijds uit. "Door het gebruik van lachgas ontstaat er een ophoping van verkeerde stoffen bij het ruggenmerg. Dit zorgt voor schade aan de zenuwen." De meeste patiënten worden behandeld met vitamines en maandenlang fysiotherapie.
Voor het eerst is er ook een geval van een lachgasgebruiker die blijvend verlamd is geraakt, zegt Achterberg. "We hebben jammer genoeg een casus gehad van een jongen die in eerste instantie niet geloofde dat zijn klachten kwamen door lachgasgebruik. Hij is doorgegaan met gebruik en zit nu de rest van zijn leven in een rolstoel."
Nieuwe maatregelen
Ook het aantal verkeersincidenten waarbij lachgas in het spel was, is toegenomen. Van 60 in heel 2016, naar maar liefst 960 in de eerste helft van dit jaar.
Maandag komt de commissie risicobeoordeling nieuwe drugs (met deskundigen van bijvoorbeeld het Trimbos-instituut, de GGD en de Voedsel- en Warenautoriteit) met een advies voor nieuwe maatregelen rond lachgas. Op basis van dat advies komt het ministerie van Volksgezondheid gelijk al met nieuw beleid.
Eerder dook NOS op 3 in de wereld achter lachgasballonnetjes:
