Lachgas heeft een onschuldige reputatie als partydrug. Er is weinig bekend over de risico's voor gebruikers. Maar extreem gebruik kan ernstige schade aan het ruggenmerg opleveren, zo waarschuwt revalidatie-arts Christof Smit bij Nieuwsuur.
"We zien een toename van mensen die neurologische schade, een dwarslaesie, hebben van lachgas. Zo hebben we het afgelopen half jaar drie mensen met een dwarslaesie gerevalideerd."
Smit behandelde drie jonge mannen in revalidatiecentrum Reade, in Amsterdam. De drie zeiden dat ze heel veel lachgas hadden gebruikt. Als gevolg van hun gebruik ontstond een tekort aan vitamine B12 en kregen ze verlammingsverschijnselen. Hun ruggenmerg bleek aangetast.
'Karim', niet zijn echte naam, is een van de jongemannen die door Smit is behandeld. Hij begon fors te gebruiken na een moeilijke periode in zijn leven. "Ik gebruikte het als slaapmiddel. Op een gegeven moment elke dag. Wel honderd patronen per dag."
Hij kreeg last van tintelingen. "Net of je voet slaapt, 24 uur per dag, ook tijdens het slapen. Je wordt er wakker van. Gewoon koude tenen, voeten. Het begon te klimmen naar mijn kuiten. Ik begon me zorgen te maken. Ik was toen al gestopt met lachgas."
Hij liet onderzoeken doen, die wezen op een tekort aan vitamine B12. Hij kreeg pillen voorgeschreven, maar die leken niet te helpen. "Ik had geen controle meer over mijn vingers."
Rolstoel
'Karim' werd uiteindelijk opgenomen in het ziekenhuis bij de Spoedeisende Hulp. Pas daar durfde hij toe te geven dat hij lachgas had gebruikt. "Alle andere ziektes die het konden zijn, waren uitgesloten. Ik wist het stiekem natuurlijk al, maar je wordt echt wakker geschud: een bevestiging van een arts, een neuroloog."
De jongeman, hij is rond de 30, zit nog altijd in een rolstoel. "Ik kan gelukkig weer staan en stappen zetten. Maar niet rennen of achteruit lopen. Mijn vingers doen het beter, maar ik kan nog niet schrijven of appen."
En toen zakte ik door mijn knieën.
Ook 'Abdel' wil anoniem met ons praten. Hij gebruikte het lachgas alleen in het weekend. Eerst een paar ballonnetjes, maar binnen drie jaar werden dat er ongeveer 250 op een avond. Toen begonnen ook de klachten.
"Een verdovend gevoel in mijn schenen, pijn in mijn onderrug. Na een week voelde ik van onder mijn borstkas naar beneden niks meer. Helemaal niks. Toen had ik nog wel kracht om te staan. Maar na een tijdje ging dat ook weg. En toen zakte ik door mijn knieën."
Ook 'Abdel' hoorde pas in het ziekenhuis de uiteindelijke diagnose. "Ze kwamen er eerst niet uit. Toen ben ik heel eerlijk geweest over wat ik allemaal had gedaan. En toen kwamen ze er achter dat lachgas vitamine B12 vermindert."
Ook Abdel had last van aantasting van zijn ruggenmerg, ook hij revalideerde bij Reade. "Daar was het sporten, sporten, bewegen, bewegen. Niks anders. Het duurde ongeveer vijf maanden voor ik helemaal was hersteld."
Verslavend of niet?
Beide jongemannen willen met Nieuwsuur praten om anderen te waarschuwen. Ze pleiten zelfs voor een verbod op lachgas. "Je kunt het zelfs in de club krijgen, samen met alcohol. Dat is niet normaal", zegt 'Abdel'. Hij wil een totaalverbod. "Helemaal mee stoppen."
Ook 'Karim' vindt dat er meer gewaarschuwd moet worden voor de gevaren van lachgas. "Er wordt gezegd: je kunt niet verslaafd raken. Maar geloof mij, de ervaring leert dat je er verslaafd aan kunt raken."
Strengere waarschuwingen
Hoewel 'Karim' en 'Abdel' zeggen dat veel meer mensen grote hoeveelheden lachgas gebruiken, zijn de drie gevallen die door revalidatie-arts Smit zijn behandeld, vooralsnog de enige bekende.
Toch weet revalidatie-arts Smit zeker dat de verlammingsverschijnselen door het lachgas zijn veroorzaakt. "Bij een normaal Nederlands dieet zie je niet een dergelijk vitaminetekort. Dit is echt gekoppeld aan lachgas en na het stoppen met lachgas zie je herstel. Dus het is echt wel daardoor."
Smit pleit voor strengere waarschuwingen door de autoriteiten als het RIVM. "Wij horen steeds meer verhalen van hele pallets die zo uit de winkel meegenomen worden, zo het uitgaanscircuit in. De grote mate van het gebruik wordt, denk ik, onderschat."
