Willem van Cuijk (49) is met volle overtuiging varkensboer. Al 25 jaar fokt hij varkens in het Brabantse Uden, in navolging van zijn vader en grootvader. Aan die familietraditie komt nu een einde. Van Cuijk is, net als veel andere varkensboeren in de regio, van plan te stoppen.
Toenemende regelgeving en de negatieve reputatie van boeren ontnemen Van Cuijk het plezier. "Al sinds de varkenspest in de jaren '80 komen continu nieuwe wetten en nieuwe maatregelen. Ik was toen jong en ambitieus, en wilde door. Dus heb ik veel geïnvesteerd in dierenwelzijn, milieumaatregelen, noem het maar op. Maar na 25 jaar denk je: 'de minister ziet ons niet zitten, de samenleving ziet ons niet zitten, waar doe je het eigenlijk nog voor?'"
Van Cuijk heeft sympathie voor de boeren die vandaag massaal in protest naar het Malieveld trokken uit onvrede over mogelijke inkrimping van de veestapel: "Ik mis waardering vanuit de samenleving. Het is niet meer chique om in je dorp of bij je vrienden te zeggen dat je een boer in je familie hebt. Het wordt in een verdomhoekje geplaatst."
Van Cuijk wil stoppen, ondanks zijn liefde voor dieren en het buitenleven:
Daadwerkelijk stoppen kan van Cuijk nog niet, want een geschikte financiële regeling heeft hij nog niet gevonden. Hij kijkt verwachtingsvol uit naar de 'warme sanering' van het kabinet. In het regeerakkoord is 180 miljoen vrijgemaakt voor het uitkopen van varkensboeren. Het is doel is de stankoverlast terug te dringen. Deze regeling heeft veel vertraging opgelopen en wacht nog op goedkeuring uit Brussel.
Van Cuijk: "Het is cruciaal wat ze van die regeling maken: kan ik hier blijven wonen of niet? Welke varkenshouders kopen ze uit? Het blijft een beetje luchtfietsen. Ik ga ervan uit dat er een regeling komt die bij mij past, maar dat kan ook tegenvallen."
Nieuw leven bij de brandweer
Stoppen met een boerenbedrijf doe je niet zomaar, benadrukt ook John Timmers. Voor verschillende Brabantse gemeenten begeleidt Timmers boeren die willen stoppen. "Je moet er emotioneel klaar voor zijn. Dan moet je nog afrekenen met de fiscus, en je hypotheek regelen. Vervolgens is er de vraag: wat ga ik zelf doen? Er zijn jonge boeren die een hele nieuwe toekomst moeten opbouwen."
Van Cuijk maakt zich geen zorgen over zijn toekomst. Na jaren als vrijwillig brandweerman heeft hij inmiddels een betaalde baan als postcommandant op de brandweerkazerne in Schijndel. Hij geeft daar leiding aan 26 vrijwilligers. Het boeren doet hij parttime. Zijn ervaring met stallen maakt hem een aanwinst voor de brandweer in een regio waar stalbranden veel voorkomen.
Hij gelooft dat er ook mogelijkheden zijn voor andere boeren: "Een boer is nooit moe en heeft geen acht tot vijf-mentaliteit. Hij kan leiding geven, dieren verzorgen: daar kun je veel uithalen. De klassieke boer schat zichzelf vaak laag in, maar dat moet je niet doen."
"Ik neem met gepaste trots afstand van de sector. Je moet keuzes maken in het leven, en er is meer dan alleen boer zijn."
