Advocaat André Seebregts overweegt een kort geding aan te spannen tegen de Nederlandse overheid. "We hebben geprobeerd alle ruimte te geven bij deze onderhandelingen, maar als we echt vastlopen, dan moet het stoppen."
Seebregts staat Nederlandse IS-vrouwen in Syrië bij, die terug willen keren naar Nederland. Maar het kabinet heeft in juni al laten weten dat het terughalen van de vrouwen te gevaarlijk is, terwijl de rechtbank Rotterdam in januari de uitlevering en de gevangenneming van de Nederlandse vrouwen in Koerdische kampen in Syrië heeft bevolen.
De advocaat is zelf naar Syrië afgereisd om te spreken met zijn cliënten en om te zien of het daar écht zo gevaarlijk is. "Het lijkt erop dat dat echt niet het geval is. Voor zover er risico's zijn, zijn die te beheersen. Dat moet echt niet in de weg staan voor het ophalen van deze vrouwen en voor deze kinderen."
Gevaar
"Ik ben hier de afgelopen dagen bij een wat grotere internationale conferentie geweest. Daar waren Fransen, Oostenrijkers en Amerikanen aanwezig. In de loop der tijd zijn hier inmiddels heel veel journalisten gekomen, er is een aantal keer een Belgische psycholoog geweest met zijn hele team en er werken hier ngo's." Seebregts ziet dus geen gevaar voor Nederlandse ambtenaren om de vrouwen op te halen.
Maar voor de vrouwen en kinderen in de kampen die Seebregts bijstaat, is dat anders, vertelt hij. "De vrouwen zijn erg bang. Het is een kamp waar momenteel zo'n 73.000 vrouwen en kinderen zitten en er zijn nog redelijk wat vrouwen daar die behoorlijk geradicaliseerd zijn."
Volgens Seebregts zorgt dit voor veel spanningen en bedreigingen over en weer. "Maar ook voor geweld, ze gooien met stenen, maar er is ook een aantal tenten in brand gestoken."
Seebregts zegt: "De cliënten die ik vandaag gesproken heb, voelen zich bedreigd door vrouwen uit Rusland en Tsjetsjenië. Dat soort vrouwen zijn soms nog wat radicaler op dit moment nog. En die zeggen ook 'jij bent geen echte moslim' en dat brengt mijn cliënten in gevaar."
Radicaal
Omdat de cliënten van Seebregts lid zijn geweest van IS, zou het logisch zijn om te veronderstellen dat deze vrouwen ook radicaal zijn. Maar volgens Seebregts moet dit nog blijken zodra ze terug zijn in Nederland.
"Als ze terugkomen zullen ze meteen worden vastgezet op een terroristenafdeling en zullen ze worden berecht. Dan zal duidelijk worden wat hun gedachtegang was, en misschien nog steeds is op dit moment."
Seebregts begrijpt dat er Nederlanders zijn die zich zorgen maken over de terugkeer van deze IS-vrouwen met hun kinderen. Maar hij denkt dat het voor de Nederlandse maatschappij gevaarlijker zou zijn als deze vrouwen onder de radar terugkomen. Bovendien vindt hij dat de kinderen geholpen moeten worden.
"Ze zijn heel jong, ze zullen misschien wel een aantal traumatische dingen hebben gezien, maar ze hebben geen enkele verantwoordelijkheid voor wat er gebeurd is en ze moeten begeleiding krijgen." Bovendien, vertelt Seebregts, heeft de Raad voor de Kinderbescherming bij elke vrouw en elk kind onderzoek gedaan naar wie ze terug kunnen komen als ze eenmaal in Nederland zijn.
"Als is vastgesteld dat ze familieleden hebben in Nederland die volstrekt niet radicaal zijn, dan kunnen de kinderen daar naartoe. En als het zo is dat het toch niet prettig voelt bij familie, dan zullen ze worden geplaatst bij een pleeggezin."
Onderhandelingen
Seebregts sprak in Syrië met een aantal hoogwaardigheidsbekleders, om te vragen waar het knelpunt ligt in de onderhandelingen tussen de Koerden en de Nederlanders. "Wie ik precies gesproken heb wil ik liever niet zeggen, dat ligt een beetje gevoelig. Wat wel duidelijk is, en wat ze allemaal zeggen, is dat de Nederlandse autoriteiten hier naar Syrië moeten komen om die mensen op te halen."
De Nederlandse autoriteiten willen juist dat die vrouwen en kinderen gebracht worden naar het Nederlands consulaat in Erbil, Irak.
Seebregts vertelt dat sommige van zijn cliënten het geestelijk zwaar hebben, ook omdat de onderhandelingen zo lang duren."Wat ze extra onzeker maakt is dat de reden die de Nederlandse overheid geeft om ze niet op te halen, namelijk dat het te gevaarlijk zou zijn, niet de echte reden lijkt te zijn."
Omdat de onderhandelingen spaak lopen denkt Seebregts nu aan het opstarten van een kort geding tegen de Nederlandse overheid. "Op een gegeven moment zien wij ook geen andere mogelijkheid meer."
