In grote delen van het land is een tekort aan huisartsen en daarvan zijn nu ook de gevolgen zichtbaar. De Patiëntenfederatie en de vier grote verzekeraars krijgen maandelijks honderden bezorgde telefoontjes van patiënten die verhuizen naar een nieuwe gemeente, of om een andere reden willen wisselen van huisarts, en te horen krijgen dat de huisartsenpraktijken vol zitten.
"Tot een jaar geleden kregen we pakweg wekelijks een telefoontje en nu wel elke dag", zegt Dianda Veldman, directeur van de Patiëntenfederatie. "Dat is echt enorm toegenomen en daar maken we ons enorm zorgen over. Mensen worden wanhopig."
Patiënten zitten soms maandenlang zonder huisarts. Verzekeraar Zilveren Kruis zegt bijvoorbeeld momenteel 84 verzekerden te hebben voor wie nog geen huisarts gevonden is. Vorige maand waren dat er zelfs ruim 200.
Meer patiënten 'niet verantwoord'
Het probleem speelt met name in krimpregio's zoals de Achterhoek, Groningen, Friesland, Zeeland, delen van Noord-Holland en Limburg. Verzekeraars moeten daar steeds meer moeite doen om voor al hun klanten een huisarts te vinden. "Het tempo waarin vragen komen van verzekeraars, loopt op", zegt Hans Gimbel, voorzitter van de huisartsengroep in Heerhugowaard.
"Op een gegeven moment zeggen alle praktijken 'we zitten echt aan onze max, het is niet verantwoord nog meer patiënten te nemen'. Ja, dan heb je een probleem."
Gimbel noemt het voorbeeld van de 73-jarige mevrouw Bos. Zij heeft diabetes, een hoge bloeddruk, hartproblemen en is herstellende van een gebroken schouder. Begin april verhuisde ze van Alkmaar naar Heerhugowaard en sinds die tijd is ze op zoek naar een nieuwe huisarts. "Alle 18 praktijken in de omgeving had ze afgebeld, overal kreeg ze nul op het rekest. Ook bij de zorgverzekeraar en de gemeente."
Officieel moeten de zorgverzekeraars ervoor zorgen dat iedereen in Nederland een huisarts heeft. Maar haar verzekeraar kwam die zorgplicht niet na, zegt mevrouw Bos zelf. "Absoluut niet. Ik kreeg te horen: 'Wij hebben zelf al gekeken maar er is niets te vinden'."
Veldman: "Die zorgverzekeraars weten ook niet altijd een oplossing te vinden. Die verwijzen soms naar ons of die zeggen tegen mensen 'blijf toch maar doorzoeken, wij weten het ook niet'."
Investeren in praktijken
Is er een oplossing te bedenken? De Patiëntenfederatie ziet het somber in. "Dit gaat niet zomaar opgelost worden", zegt Veldman. "Er zullen meer huisartsen zijn die stoppen, die niet meer opgevolgd worden. Er moet echt nagedacht worden over concrete maatregelen."
Huisarts Gimbel vindt dat zorgverzekeraars meer moeten investeren in gebieden waar het moeilijk is nieuwe huisartsen aan te trekken. "Ze zouden wat ondersteuning kunnen bieden bij de financiering van een praktijkpand. Dat zal er toe leiden dat veel sneller huisartsen zich gaan vestigen in deze gebieden."
Zorgverzekeraars reageren nu nog afhoudend op dit idee, zegt Gimbel. "Die zien het niet als hun taak om huisvesting te regelen. Maar je kan wel blijven zeggen dat de huisarts het zelf moet regelen, maar dat blijkt een zodanige drempel dat hier geen nieuwe huisartsen komen."
Voor mevrouw Bos vond huisarts Gimbel uiteindelijk een praktijk die haar kon opnemen. "Met moeite", zegt hij. "Het is duidelijk dat het eindig is. Straks is er echt iemand die geen huisarts kan vinden."
