De vroegere Amerikaanse vicepresident Joe Biden stapt in de race om het presidentschap. En dat is niet voor het eerst. In 1988 en 2008 deed hij ook al een gooi naar het Witte Huis. Hoe groot zijn zijn kansen deze keer?
In de peilingen staat hij de afgelopen tijd in ieder geval steevast aan kop. "En dat terwijl hij pas sinds vandaag kandidaat is", zegt VS-correspondent Marieke de Vries. "Maar dat zegt nog niks met een deelnemersveld van maar liefst twintig kandidaten."
Meteen in aanval tegen Trump
Biden is al 76 en heeft ook al een lange politieke loopbaan: eerst als senator en tussen 2009 en 2017 als vicepresident onder president Obama. Na de nederlaag van zijn partijgenote Hillary Clinton, die in 2016 de presidentsverkiezingen verloor van Donald Trump, werd Biden al genoemd als mogelijke uitdager van Trump in 2020.
In een videoboodschap die hij vandaag online zette, gaat hij meteen in de aanval tegen Trump. "Opvallend", vindt De Vries. "Alsof hij niet eerst nog de voorverkiezingen moet winnen."
In de video bekritiseert Biden Trumps reactie na de gebeurtenissen in Charlottesville in augustus 2017, een bepalend moment uit de afgelopen drie jaar. "Na hevige rellen tijdens een protest van extreemrechtse groeperingen veroordeelde Trump het geweld van beide zijden en zei hij dat er 'hele goede mensen' aan beide kanten waren. Dat moment werd voor veel mensen achteraf gezien als een defining moment in Trumps presidentschap."
Van alle kandidaten heeft Biden de meeste naamsbekendheid. Hij was bovendien geliefd als vicepresident onder Obama. Toch heeft hij zeker ook zwakke plekken, zegt correspondent De Vries.
"Hij zal zeker aangevallen worden op zijn politieke besluiten. Biden was in de jaren 80 de drijvende kracht achter de war on drugs en de extreem strenge wetgeving die daaruit voortkwam, waardoor met name jonge zwarte mannen massaal werden opgesloten voor relatief kleine vergrijpen. Nu waait er een hele andere wind en zal hij zich voor zijn politieke daden moeten verantwoorden. En dat zijn er nogal wat, want hij loopt al sinds 1972 in Washington rond."
Knuffels
Ook zijn omgang met vrouwen kan een kwestie worden als hij campagne voert. Begin deze maand beschuldigden meerdere vrouwen hem van ongepast gedrag. Biden, die al bekendstaat om zijn intieme, fysieke manier van optreden, heeft volgens de vrouwen de grenzen van het fatsoen overschreden.
Dat heeft Biden van zich af proberen te schudden door - ook weer - een videoboodschap op te nemen. Hij erkende dat zijn omgang met vrouwen in het verleden sommigen van hen een ongemakkelijk gevoel heeft gegeven en beloofde meer aandacht en respect.
"Ik heb in campagnes en in het openbare leven ontelbaar veel handen geschud, knuffels gegeven en genegenheid getoond. En geen enkele keer - nooit - heb ik het gevoel gehad dat ik me ongepast gedroeg. Als iemand vindt dat ik dat wel heb gedaan, zal ik daar met respect naar luisteren. Maar het was nooit mijn intentie."
De Vries: "Hij zei dat hij de ophef had begrepen, dat hij begreep dat de moraal nu eenmaal veranderd is. Maar uit die opmerkingen, die geen excuus waren, bleek juist dat de boodschap niet helemaal was aangekomen. Hij leek niet te begrijpen dat vrouwen dit gedrag altijd vervelend hebben gevonden, maar dat ze in dit tijdperk van #MeToo nu hun mond opentrekken. Ook wat dat betreft is hij een man van een andere generatie."
Gematigd of progressief
Het is nu vooral de vraag of Biden de voorverkiezingen kan winnen als relatief gematigde kandidaat in een partij waar de progressieve vleugel steeds luider van zich laat horen. Biden was vroeger een voorstander van zware straffen voor lichte vergrijpen en hij steunde de oorlog in Irak; allemaal zaken die slecht vallen bij de progressieven.
"Biden is een gematigde democraat en de oudere democraten zijn, vooral in de voormalige industriestaten, nog steeds behoorlijk conservatief", zegt De Vries. "Die Amerikanen zal hij aanspreken. Maar er is inmiddels een linkse vleugel in de partij opgestaan die ook gehoord wil worden. Die vleugel bestaat grofweg uit jongere mensen uit groeperingen die zich geschoffeerd voelen door Trump. Politici uit die groepen ruiken nu een kans om het op te nemen tegen Trump, want als Trump president kan worden, waarom zij dan niet? Alleen is de vraag of die progressieve vleugel al voldoende kracht heeft om de partij naar links te trekken."
In de komende dagen gaat de kersverse kandidaat Biden meteen op campagne in drie staten. De komende weken twee keer in Pennsylvania, de staat die gezien wordt als cruciaal in de strijd om het presidentschap; Hillary Clinton verloor daar in 2016 van Donald Trump.
