Vanaf de openbare weg nabij het ziekenhuis van Scheemda rijdt een elektrisch busje naar de ingang. Zonder chauffeur. Met behulp van live video-monitoring wordt het busje vanuit een controlekamer in de gaten gehouden. Bij een noodsituatie kan op afstand worden ingegrepen.
"Daarvoor heb je een hele korte reactietijd nodig, en daar is 5G voor nodig" zegt Peter Rake van 5Groningen Fieldlab, dat toepassingen van het netwerk test. Noord-Groningen is daarmee dé proeftuin voor de nieuwste generatie mobiel internet.
Deegroller
Niet alleen voor zelfrijdende voertuigen is 5G nodig. Het maakt het ook mogelijk om miljoenen objecten aan te sluiten op het 'Internet of Things', zoals sensoren die trillingen waarnemen of water- en luchtkwaliteit kunnen meten. Nu wordt de waterkwaliteit in het Groningse Schildmeer ook al gecontroleerd met behulp van 4G, maar daar is een enorme boei met een zware accu voor nodig.
Omdat 5G zo weinig elektriciteit verbruikt, kan de sensor geplaatst worden op een koker die niet groter is dan een deegroller. Daardoor kunnen ze makkelijker worden ingezet.
Zuid-Korea rolde deze maand al een landelijk dekkend 5G-netwerk uit en is daarmee het eerste land ter wereld. Nederland heeft de beste en snelste mobiele internetdekking in Europa en wil ook graag koploper blijven met 5G. Maar er zijn nog de nodige hindernissen te nemen.
Zo maakt 5G gebruik van dezelfde frequentie (3,5 ghz) als de afluisterschotels van de Militaire Inlichtingen en Veiligheidsdienst in het Friese Burum. De schotels moeten verhuizen naar een plaats waar ze niet conflicteren met 5G-signalen. Komende maand zal blijken waarheen, maar de Alpen en de Pyreneeën zijn al genoemd als mogelijke locaties.
Ook moeten de 4G-antennes worden vervangen en moeten de nieuwe 5G-masten worden voorzien van een glasvezelkabel. Het Agentschap Telecom, de Nederlandse overheidsorganisatie die het gebruik van radiofrequenties in Nederland reguleert, waarschuwde eerder deze maand dat gemeenten hier niet goed op zijn voorbereid.
"Zo ontbreekt de menskracht en expertise en heeft maar twintig procent van de gemeenten een zogenaamd 'antenneplan'", aldus Martin Meijers van de telecomwaakhond.
Small cells
De snelste vorm van 5G moet in de stadscentra komen en daar is nog wel wat voor nodig. Hooggeplaatste antennes zijn niet genoeg. Elke 200 meter moeten er zogenaamde 'small cells' komen op maximaal enkele meters hoogte, een soort kastjes die aan bijvoorbeeld parkeerpalen hangen.
Het ingenieurs- en adviesbureau Arcadis heeft de mogelijkheden in kaart gebracht voor het Amersfoortse stationsgebied. Zelfs op deze centrale plek blijkt het lastig om genoeg lantaarn-, parkeer- en oplaadpalen te vinden, ook omdat obstakels het supersnelle signaal niet mogen onderbreken.
Huawei
En dan is er nog de onrust over de leverancier van de 5G-apparatuur. Het Chinese bedrijf Huawei, dat nu een deel van het 4G-netwerk beheert, heeft de beste kaarten. Maar de Verenigde Staten beschuldigen Huawei van spionage.
Een deel van de Tweede Kamer wil Huawei uitsluiten, staatssecretaris Mona Keijzer van Economische Zaken vindt dat een brug te ver. Ook Duitsland en België hebben al verklaard Huawei niet te per se te weren.
Huawei heeft in Brussel een zogenaamd 'transparantiecentrum' geopend waar techneuten hun product kunnen keuren. Al kan het product na een update wel weer veranderen, zegt Frank Groenewegen van het computerbeveiligingsbedrijf Fox IT. Groenewegen vindt dat de overheid snel met wetgeving moet komen voor de controle op geprivatiseerde bedrijven die toegang hebben tot de Nederlandse infrastructuur.
Taskforce
Minister Ferd Grapperhaus van Veiligheid en Justitie is daarmee bezig. "We moeten bij de uitrol van 5G zorgen dat de netwerksystemen die worden geleverd veilig en weerbaar zijn tegen manipulatie. De partijen die zich bij ons presenteren, moeten hun borst natmaken. We hebben dan echt een stevig instrumentarium om te bekijken: wat leveren ze en hoe zit het met de digitale dijkbewaking. We blijven nog steeds heer en meester over de systemen."
Nieuwsuur besteedt in een tweeluik deze week aandacht aan de invoering van 5G in Nederland. Morgen een reportage over de mogelijke straling van het 5G-netwerk.
