Jetta Goudal

Het onbekende levensverhaal van de enige Nederlandse Hollywooddiva

Ze is de enige Nederlandse actrice met een ster op de Hollywood Walk of Fame. En toch is de kans groot dat niemand ooit van haar heeft gehoord. Maar Jetta Goudal was dé Nederlandse diva van Hollywood in de jaren twintig, in de tijd van de zwijgende film. Een ster die beweerde dat ze was geboren in Versailles, en de strijd aanging met de grote studiobazen in de filmindustrie.

Journalist Erik Brouwer schreef een boek over haar leven: 'Diva'. "Goudal was een femme fatale, feministe, stijlicoon en strijdster voor betere arbeidsrechten in de filmindustrie", zegt Brouwer. "Ze schuwde niet haar mening te geven en had commentaar op het soort rollen dat ze kreeg toebedeeld, haar outfits en hoe de scripts waren geschreven."

Zwarte lijst

Ze ging zelfs nog een stapje verder door tijdens haar carrière in totaal drie keer een rechtszaak aan te spannen tegen grote productiemaatschappijen. De bekendste rechtszaak is het proces dat zij aanspande tegen Cecil B. DeMille, de man die in die tijd ook wel de 'God van Hollywood' werd genoemd.

"Goudal won de rechtszaak, maar werd door de invloedrijke DeMille op een zwarte lijst geplaatst. Ze kreeg geen rollen meer aangeboden en stond bekend als de actrice waar lastig mee samen te werken valt."

Nadat ze op de zwarte lijst belandde, koos Goudal voor het huwelijk en een carrière in de interieurinrichting. Ze heeft tot aan haar dood altijd haar Nederlandse afkomst ontkend. "Haar acteercarrière was uiteindelijk voorbij, maar de daarna aangenomen Goudal-wet zorgde voor een blijvende verandering. Acteurs en actrices kregen door deze uitspraak meer rechten en veel meer inspraak in de rollen die zij kregen," licht Brouwer toe.

De enige Nederlandse Hollywooddiva

De Nederlandse actrice maakte films in de vier grootste studio's ter wereld. In 1960 werd haar naam vereeuwigd in een ster op de Hollywood Walk of Fame, tot op de dag van vandaag een eer die alleen te beurt is gevallen aan Goudal. Brouwer: "Haar levensverhaal is opzienbarend, maar wonderlijk genoeg geheel onbekend in Nederland."

Het verhaal kwam tot Brouwer via een ver familielid van Goudal. Hij geloofde het in eerste instantie niet, omdat hij maar beperkte informatie over haar kon vinden: in Nederland was vrijwel niets geschreven over Goudal. Uiteindelijk kwam hij erachter dat zij in Amerika werkte onder een artiestennaam en dat zij oorspronkelijk in Amsterdam was geboren onder de naam Julliëtte Henriëtte Goudeket.

Met behulp van een dosis bluf en een zelf aangemeten accent, zorgde Goudal ervoor dat iedereen in Hollywood wilde weten wie ze was.

Schrijver en journalist Erik Brouwer

De orthodox-joodse vader van Goudal verbood haar om te acteren. Maar omdat dat haar grootste wens was, nam ze in 1917 de boot naar Amerika. "Ze koos voor een nieuw leven en dat was een rigoureuze keuze. Haar oude leven was vanaf die dag voorbij, zij was een nieuw persoon en ze heeft nooit meer achterom gekeken", vertelt Brouwer.

Goudal maakte de oversteek naar het beloofde land om daar haar droom na te jagen. "Ze wilde een wereldberoemde actrice worden. Met behulp van een dosis bluf, een zelf aangemeten accent en een nieuw verhaal rondom haar achtergrond zorgde Goudal ervoor dat iedereen in Hollywood wilde weten wie ze was."

Ze wisselde volgens de schrijver in gesprekken met journalisten feiten af met fictie. Ze was niet meer de Amsterdamse "Jetje" Goudeket. Ze was Jetta Goudal, afkomstig uit Versailles en dochter van een rijke Franse advocaat. En Hollywood geloofde haar. Het mysterie rondom haar leven en achtergrond is voornamelijk door Jetta Goudal zelf gecreëerd.

Daar kan best een leuke film over gemaakt worden met Carice van Houten in de rol van Jetta Goudal.

Actrice Willeke van Ammelrooy

Volgens Elif Rongen, specialist stille film bij het Eye Filmmuseum, was dat niet uniek. "Veel acteurs en actrices in deze tijd logen over hun afkomst en soms zelfs op aangeven van de productiemaatschappij, omdat dat in hun ogen interessanter was voor het filmpubliek." Toch was Goudal wel degelijk Nederlands. Het Eye Filmmuseum beschikt namelijk over haar geboortecertificaat.

Onder het Nederlandse publiek is de Hollywoodster nog vrijwel geheel onbekend. Actrice Willeke van Ammelrooy en Daan van den Hurk, filmpianist en directeur van het Nederlands Silent Film Festival, keken voor Nieuwsuur naar de film White Gold uit 1927. In deze film had Goudal de hoofdrol en deze wordt gezien als één van de hoogtepunten uit haar acteercarrière.

Intens

Van den Hurk kende de actrice door zijn werk wel, maar nog niet heel goed. Na het zien van de film is hij enthousiast. "Haar gezichtsexpressie is zo intens dat je door alleen naar haar ogen te kijken eigenlijk alles kunt aflezen over de film, over haar en haar karakter, wat ze denkt en wat ze heeft meegemaakt."

Van Ammelrooy is het met hem eens en vindt Goudal zeer aangenaam om naar te kijken. Ze kende de actrice niet, maar vindt haar verhaal erg bijzonder. "Daar kan best een leuke film over gemaakt worden met Carice van Houten in de rol van Jetta Goudal."

Het onbekende levensverhaal van Jetta Goudal

Deel artikel:

Advertentie via Ster.nl