Sigrid Kaag, nu minister van Buitenlandse Handel en Ontwikkeling, kent Kofi Annan vanuit haar lange carrière bij de Verenigde Naties. Het valt haar op hoe positief haar generatiegenoten over de overleden VN-topman spreken. "Met zoveel liefde en respect. Ondanks het menselijk falen, wat we allemaal hebben, blijft in gedachtenis: respect, principes en ondanks alles doorgaan."
De belangrijkste bijdrage van Annan is volgens Kaag wel dat hij het ambt van de secretaris-generaal heeft gemoderniseerd. "Hij heeft aandacht gevraagd voor de nieuwe thema's die ook raken aan vrede en veiligheid. Zoals onderontwikkeling en toen, de strijd tegen hiv / aids, internationale terreur. Nu zouden we zeggen, ja natuurlijk. Maar tien, vijftien jaar geleden was dat tamelijk nieuw om dat aan te dragen.
Volgens Kaag liep Annan vooruit op ontwikkelingen en belangrijke thema's "Dat is heel belangrijk, om tegen de wereldgemeenschap te zeggen: jullie zijn bezig met het nu, het dagelijkse, maar kijk even verder, want de dreigingen en de kansen die liggen vijf of tien jaar verder. Daar moeten we nu aan werken, willen we er klaar voor zijn."
Toch kende Annan in zijn tijd als topman bij de Verenigde Naties ook dieptepunten. Zo greep de VN niet tijdig in bij de genocide in Rwanda en bleef stevige steun uit toen in Bosnië de VN-enclave Srebrenica werd overrompeld door Bosnische-Serviërs.
Meer secretaris of toch generaal?
Kaag vindt dat Annan zich destijds lovenswaardig opstelde. "Dat hij zelf heeft gezegd: 'ik ben te passief geweest', dat siert niet alleen de mens, maar is ook heel belangrijk geweest voor het vervolg. Om te zeggen: 'systeem, secretaris-generaal, handel sneller en eerder. Luid die noodklok!"
Als secretaris-generaal stond hij voor belangrijke keuzes, niet in de laatste plaats wat betreft zijn eigen organisatie. Zo moest hij als secretaris de bureaucratische organisaties van de VN opporren. Tegelijk moest hij als generaal ervoor vechten om de VN relevant te laten zijn op het wereldtoneel.
Welke van die twee was hij volgens minister Kaag meer? "Ik denk dat hij de eerste moderne secretaris-generaal was in een tijd dat de VN-Veiligheidsraad eigenlijk al veel voor de eigen interne conflicten aan het kiezen was. Dat de VN dus eigenlijk vaak alleen gelaten werd en hij dus meer generaal moest gaan zijn, dan men uit het verleden gewend was. Dat was een kentering in de internationale politiek."
Kijk hieronder naar een terugblik op Kofi Annan's werk voor de VN en de reactie van minister Sigrid Kaag op zijn overlijden.
