Steeds meer leden van de Coöperatie Laatste Wil weten de hand te leggen op een veelbesproken zelfdodingspoeder. De coöperatie had eerder aangekondigd informatie over het dodelijke poeder met haar leden te delen, maar staakte de activiteiten toen justitie een onderzoek startte. Uit onderzoek van Nieuwsuur blijkt dat leden via andere wegen het poeder toch aanschaffen.
"Het plegen van een paar telefoontjes was afdoende om het poeder op het spoor te komen", zegt Carl Dusseldorp (81). Hij heeft het dodelijke middel in huis. Voor hemzelf en voor zijn vrouw. "Het innemen doen we in principe gelijktijdig. Maar als mijn vrouw er dan toch nog geen zin in heeft, dan neem ik het zelf."
Hij benadrukt dat de coöperatie niet degene is die het middel op de markt brengt. "Het gaat echt rond onder leden." Hij snapt niet dat het Openbaar Ministerie een onderzoek naar de coöperatie heeft ingesteld. "Ik vind de beweegredenen niet juist. Er wordt niks mee bereikt, alleen maar zwarte handel."
'Dom om de coöperatie zo af te remmen'
De Coöperatie Laatste Wil maakte eind vorig jaar bekend een legaal en dodelijk poeder te hebben gevonden voor haar leden. Als de coöperatie in maart op het punt staat haar leden te vertellen wat de naam is van het poeder en waar het te bestellen is, grijpt justitie in.
Verspreiding van een zelfdodingspoeder is strafbaar en de Coöperatie Laatste Wil is mogelijk een criminele organisatie die moet stoppen met alle activiteiten, stelt het OM destijds. Aan die oproep geeft de coöperatie gehoor.
"Het was dom om de coöperatie zo af te remmen. Die had juist erg veel checks ingebouwd", zegt Ingeborg Oderwald (86). "Ze wilden bijvoorbeeld een kluisje met het poeder mee verzenden, dat alleen te openen is met je eigen vingerafdruk. Maar nu is de beer los."
Het poeder is alleen voor als niemand me wil helpen.
Oderwald heeft het poeder ook in huis. "Ik moet er nog een betere plaats voor vinden. Het ligt nu nog bij de voorgebakken patat, maar het is goed verpakt", zegt ze lachend. "Er zitten twee capsules in de verpakking, en dat is precies wat je nodig hebt. Dat hebben ze uitgevogeld."
De 86-jarige is nog steeds actief als kunstenares. Levensmoe is ze naar eigen zeggen niet. "Ik wil het poeder niet binnenkort gaan gebruiken, maar ik wil niet afhankelijk zijn van de beperkte mogelijkheid die de medische wereld biedt. Die is met handen en voeten aan de wet gebonden."
Haar grootste angst is dementeren in een verpleeghuis. Dan wil ze euthanasie. Omdat ze niet zeker weet of de huisarts haar dan zal helpen, heeft ze het poeder in huis. "Het is alleen voor als niemand me wil helpen. En voor als ik niet meer duidelijk kan maken dat ik geholpen kan worden, maar nog wel dat poeder kan slikken."
Voltooid leven
Voor Carl Dusseldorp voelt zijn leven voltooid, omdat hij "geen nuttige bijdrage meer kan leveren". Zijn huisarts heeft al gezegd dat hij geen euthanasie uitvoert in geval van een voltooid leven, want dat is wettelijk niet toegestaan. Het poeder ligt klaar om het levenseinde zelf te kunnen bepalen.
"Ik kan me niet voorstellen dat ik dit nog tien jaar volhoud. Ik heb er geen zin meer in", zegt de 81-jarige. Het idee dat hij het dodelijke poeder op een gegeven moment zal innemen, maakt hem niet nerveus. "Ik ben niet bang voor de dood."
Waarom zou ik blijven leven als ik het niet meer leuk vind? We durven gewoon niet meer dood te gaan.
Terwijl het kabinet worstelt met het onderwerp voltooid leven, zag Coöperatie Laatste Wil haar ledenaantal de afgelopen maanden snel oplopen naar 23.000. De 82-jarige Peter Budding is ook lid, maar heeft het poeder nog niet in huis. Hij heeft wel al jaren een groot aantal medicijnen klaarliggen die bij elkaar dodelijk zijn.
"Maar ik heb veel liever dat buisje met het witte poeder, dat ik in een glas water kan doen en opdrinken. Dat is veel simpeler dan pillen in een bepaalde volgorde innemen", zegt Budding. Euthanasie door een arts is voor hem geen optie, hij wil het heft in eigen hand nemen voordat hij begint af te takelen.
"Ik zit niet te wachten op pijn en ongemak. Ik wil zorgen dat ik weg ben voordat dat gebeurt." Mensen in zijn omgeving begrijpen dat niet altijd. "Maar waarom zou ik blijven leven als ik het niet meer leuk vind? We durven gewoon niet meer dood te gaan."
Onder de leden van de Coöperatie Laatste Wil gaan stemmen op om een proefproces uit te lokken. Budding zou wel willen helpen. "Als ik aan het poeder weet te komen, dan zou ik het wel anoniem willen bezorgen aan anderen. Dat het niet mag, zal me een worst wezen. Laat het OM dan maar bewijzen dat ik het gebracht heb."
Bekijk hieronder de reportage en het studiogesprek met Theo Boer, hoogleraar ethiek van de zorg (Universiteit Groningen, Universiteit Kampen):
