Het is een gevoelig onderwerp: de Armeense genocide. Ook in Nederland, omdat in Nederland veel Turken en Nederlanders van Turkse afkomst wonen die de genocide niet erkennen. Onder aanvoering van ChristenUnie-Kamerlid Joël Voordewind willen de regeringspartijen nu uitspreken dat er wel degelijk sprake was van genocide. En daarmee is er een Kamermeerderheid.
In Almelo staat het grootste genocidemonument in Europa, ter gedachtenis aan de Armeense genocide. "Hier herdenken we elk jaar. Uit heel Nederland komen ze hier", zegt Robin Gelici, CDA-raadslid in de stad. "Ik ben Nederlander van Armeense afkomst en ik ben trots dat we onze slachtoffers ook in Nederland kunnen herdenken."
Gelici wil graag dat de kwestie 'genocide' genoemd gaat worden. "Als je genocide niet erkent dan blijven zulke gruwelijkheden gebeuren. Als je het benoemt en erkent, kun je bij elkaar komen en verzoenen en er openlijk over spreken."
Maar daar ziet de Turkse Nederlander Ugur Çete het niet van komen. Hij woont ook in Almelo en is gemeenteraadslid van de eenmansfractie Lijst Çete. "Er komen weer verkiezingen aan, typisch momenten dat deze dingen telkens weer naar boven worden gehaald", zegt Çete, die twijfelt aan de intenties van de motie.
"Ik denk dat ze het meer voor de stemmen doen, dan dat ze echt daadwerkelijk een bijdrage willen leveren. Het typische wijsvingertje. Het heeft ook geen toegevoegde waarde. Ik zie niet hoe dit de cohesie moet bevorderen."
Çete vindt de discussie helemaal geen zaak voor Nederlanders en al helemaal niet voor Almeloërs. "Ik begrijp ook niet waarom Nederland telkens olie op het vuur gooit. De betrekkingen tussen Turkije en Nederland zijn al slecht en Nederland heeft er grote economische belangen. Dit is niets anders dan continu een bepaald land, een bepaald volk confronteren met iets waar je niets mee te maken hebt. Niets anders dan stemmingmakerij. Turkije pesten levert stemmen op."
De erkenning van de Kamer komt op een moment dat de relatie tussen Nederland en Turkije op een dieptepunt zit. "Dit wordt in Turkije gezien als een westerse poging om Turkije eenzijdig te straffen. In de officiële lezing van de Turkse regering heeft in de jaren rond 1915 een burgeroorlog plaatsgevonden, waarin alle partijen slachtoffer waren. Alleen het slachtofferschap van de Armeense christenen eruit tillen, is volgens de Turken een selectieve kijk", zegt Turkije-correspondent Lucas Waagmeester.
Turkije ziet het gebruik van de term genocide als een provocatie. "Dit zal niet goed vallen en leiden tot veel emoties," zegt Waagmeester. "Maar op de lange termijn heeft het vermoedelijk weinig gevolgen."
Debat
De meerderheid in de Tweede Kamer wil volgens ChristenUnie-Kamerlid Voordewind ook dat dit jaar voor het eerst een lid van de regering bij de officiële herdenking in de Armeense hoofdstad Jerevan aanwezig is.
In het regeerakkoord maakten VVD, CDA, D66 en ChristenUnie het al mogelijk voor de regering om onder voorwaarden over te gaan tot een formele erkenning van een volkerenmoord. Maar eind vorig jaar liet het kabinet weten het in deze zaak te houden bij 'de kwestie van de Armeense genocide'. Volgende week debatteren het kabinet en de Kamer erover.