Duitsland is weer een grote stap dichter bij een nieuwe regering nu de partijen CDU/CSU en de SPD een regeerakkoord hebben afgesloten. Als alle ruim 460.000 leden van de SPD de komende weken in meerderheid instemmen met het akkoord, zal Duitsland snel een nieuwe regering hebben.
Opvallend is dat de sociaaldemocraten, die groot verlies leden bij de verkiezingen, toch belangrijke ministersposten hebben binnen gesleept. Merkel heeft zelfs het ministerie van Financiën uit handen gegeven en daarmee zal er een nieuwe wind in Europa waaien.
Zo heeft de nieuwe Duitse regering de ambitie uitgesproken meer macht aan het Europese parlement te geven. Daarnaast hebben alle partijen ingestemd met de wens een Europees Monetair Fonds in te richten. En nog een wens van de SPD gaat in vervulling: er wordt een einde gemaakt aan de spaardoctrine waarmee Merkels vorige minister van financiën Wolfgang Schäuble naam maakte in Europa. Alles bij elkaar zal Duitsland een nog sterkere pro-Europese koers gaan varen.
Voor premier Rutte is dit geen heel goed nieuws
In landen als Griekenland en Italië zullen politiek en burgers opgelucht adem halen want met de nieuwe Duitse regering zal Duitsland deze landen niet nog meer de duimschroeven aandraaien met bezuinigingen. Tegelijk heeft de 'Grote Coalitie' de ambitie uitgesproken de economische samenwerking met Frankrijk te willen versterken, desnoods buiten de medewerking van de andere EU-lidstaten.
"Voor premier Rutte is dit geen heel goed nieuws", zegt Hanco Jürgens van het Duitsland Instituut. Nederland was volgens hem beter af geweest met de euro-kritische blik van de liberale FDP. Maar die onderhandelingen liepen stuk en zo kwam de SPD alsnog in beeld. "Voor je het weet heb je een Europa van drie snelheden, met Duitsland en Frankrijk in de voorhoede", waarschuwt Jürgens. "Niet prettig voor ons, want ze kunnen altijd zeggen: dan doen we het wel alleen met Frankrijk."
Angst voor verlies
Maar eerst is, zoals gezegd, de goedkeuring nodig van honderdduizenden SPD-leden. Binnen de SPD heerst veel weerstand tegen de coalitie want de samenwerking met Merkel heeft de partij in de afgelopen regeerperiode het grootste verlies ooit opgeleverd. Sommige SPD-ers vrezen dat nog vier jaar met Merkel de dood van de partij zou kunnen betekenen.
Ook inhoudelijk heeft de SPD niet veel binnen kunnen slepen in dit regeerakkoord. Europa is een van de weinige thema's waarop de beide partijen elkaar snel vonden.
Maar Hanco Jürgens verwacht toch dat de leden, al zijn ze veel linkser dan de leiders, voor zullen stemmen. "Als ze tegenstemmen komt de partij in een enorme crisis", zegt hij. "Tegenstemmen is in het Duitse perspectief een ramp voor SPD, voor Duitsland en voor Europa. Er is een enorm besef dat Duitsland moet regeren om een antwoord te vormen op de Franse president Macron."
Laatste jaren van Angela Merkel
Met de nieuwe regering beginnen vermoedelijk de laatste jaren van het tijdperk Angela Merkel die nu al 12 jaar onafgebroken ons buurland leidt als bondskanselier.
"Ze zal richting willen geven, al is het maar omdat het waarschijnlijk haar laatste termijn is", zegt Hanco Jürgens. "En Nederland moet op zijn tellen passen. Want over de ideeën van de SPD over Europese risicodeling en de transferunie zijn wij helemaal niet enthousiast. Dat zijn zaken die ons zorgen baren."
